In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: minister wil dit jaar harde afspraken over woningbouw; huurverhogingen minder afhankelijk van inflatie; internetconsultatie over intrekking verhuurderheffing; verduurzaming gebouwde omgeving; analyses transitievisies warmte; PvdA wil ruimere definitie DAEB en de CU haakt aan op zorgen VTW bij saneringskader.
Harde afspraken woningbouw
Minister De Jonge wil nog dit jaar met de verschillende regio's tot woondeals komen over de te bouwen woningen. Dat liet hij afgelopen week weten tijdens het Kamerdebat over de woningbouwopgave. Met de woondeals moet de kabinetsambitie voor de bouw van 900.000 woningen tot 2030 worden ingevuld.
"Ik denk dat ik er goed aan doe om in het vierde kwartaal zo exact mogelijk te laten weten welke woningbouwlocaties het betreft voor de komende tien jaar", aldus de minister.
Vooruitlopend zullen in juni al globale afspraken met provincies worden gemaakt, die daarna concreet worden uitgewerkt zodat in oktober de afspraken definitief kunnen worden gemaakt. Hij verwacht dat daarbij het aantal grootschalige locaties groter zal zijn dan de vijftien waar nu over gesproken wordt.
In die tweede fase moet ook per regio in kaart worden gebracht welke aantallen voor welke doelgroepen moeten worden gebouwd. Volgens De Jonge zijn op veel plekken bijvoorbeeld seniorenwoningen nodig, juist om de doorstroming te bevorderen. In deze periode tussen juni en oktober moet ook een haalbaarheidsonderzoek worden gedaan, oftewel bezien worden hoe realistisch de in juni vastgelegde indicatieve afspraken zijn.
Verder wordt in mei de invulling van de vierde tranche van de woningbouwimpuls bekendgemaakt, die vervolgens in de zomer geopend zal worden. Mogelijk volgt dan nog dit jaar ook een vijfde tranche. Ook komt nog dit jaar het wetsvoorstel dat het wettelijk mogelijk moet maken om meer regie te kunnen pakken op de woningbouwopgave.
De minister slaagde er redelijk in om de zorgen bij de kritische coalitiefracties VVD en ChristenUnie weg te nemen. Zo vond ChristenUnie-Kamerlid Grinwis dat de woningbouwagenda van de minister te sterk gefocust is op grootschalige woningbouw, terwijl de woningbouwopgave in het hele land urgent is. De Jonge benadrukte dat dat ook zijn insteek is.
Huurbevriezing
Tijdens het debat kwam vanuit de linkse fracties de roep om een huurbevriezing. Minister De Jonge herhaalde de eerdere terughoudendheid op dit punt, aangezien een huurbevriezing ook minder inkomsten betekent voor de corporaties en dus minder investeringsmogelijkheden in isolatie, verduurzaming en nieuwbouw.
GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver verweet minister De Jonge te blijven denken in de volkshuisvesting als markt door te blijven benadrukken dat woningbouw rendabel moet zijn voor investeerders. De GroenLinks-frontman hield hem voor dat publieke investeringen in de leefomgeving het aantrekkelijker maakt voor bijvoorbeeld pensioenfondsen om te investeren in woningbouwprojecten.
De Jonge zegde in de richting van JA21 toe te bezien of de ladder voor duurzame verstedelijking nog wel optimaal werkt en of die wellicht moet worden herzien.
Huurverhogingen minder afhankelijk van inflatie
Minister De Jonge werkt aan een wet die de huurverhogingen minder afhankelijk moet maken van de inflatie. Dat liet hij weten in een persbericht dat was gekoppeld aan de internetconsultatie over de intrekking van de verhuurderheffing. Aanleiding is de extreme inflatiestijging die daarmee ook kan zorgen voor een enorme huurstijging. Sinds kort is de huurstijging in de vrije sector gemaximeerd op inflatie plus 1 procent, juist om hoge huurstijgingen te kunnen voorkomen. Met de huidige ontwikkelingen blijkt dat dus niet voldoende te werken. In de nieuwe systematiek die per 1 januari 2023 zal ingaan zal de maximale huurprijsstijging worden vastgesteld bij ministeriële regeling.
In Trouw (artikel mogelijk alleen voor abonnees) verzetten particuliere verhuurders, verenigd in Vastgoed Belang, zich fel tegen de voornemens van De Jonge. "Zorg dan dat je de inkomensgroepen die dat nodig hebben tegemoetkomt. Je legt supermarkten toch ook geen maximumprijzen op?", aldus voorzitter Jack de Vries, die wijst op de kosten voor verhuurders. "Dan wordt het lucratiever om hun huizen te verkopen. En dan verdwijnen er dus huurwoningen naar de koopmarkt, terwijl die huursector onmisbaar is."
Internetconsultatie wetsvoorstel intrekking verhuurderheffing
In bovenstaand artikel werd er al naar verwezen: het kabinet heeft een wetsvoorstel over intrekking van de verhuurderheffing opengesteld voor consultatie. De verhuurderheffing is een belasting op sociale huurwoningen waaraan sinds 2013 alle verhuurders die meer dan 50 sociale huurwoningen bezitten meebetalen over de waarde van hun woningbezit. De VTW was tegen invoering van deze (tijdelijke) crisismaatregel en heeft sindsdien consequent gepleit voor afschaffing. 'We zijn blij dat dit voorstel er nu ligt,' aldus Albert Kerssies, directeur VTW. 'Afschaffing geeft corporaties veel meer investeringsruimte en zorgt voor een aanzienlijke vermindering van het vraagstuk rond Opgaven en middelen.'
U kunt op de consultatie reageren tot 9 mei a.s.
Verduurzaming gebouwde omgeving
Tijdens het vervolg van het commissiedebat Klimaatakkoord gebouwde omgeving heeft minister De Jonge toegelicht op drie fronten te werken aan 'normering' om natuurinclusief te gaan bouwen: op natuurinclusie via het bkl (besluit kwaliteit leefomgeving) en het bbl (besluit bouwwerken leefomgeving), op circulair via het bbl (via het verhogen van de milieuprestatie-eisen) en de energieprestatienorm via het bbl. Maar hij voegde direct toe dat dit nog wel uitzoekwerk vergt. Hij wil de Kamer hierover informeren bij de lancering van het programma verduurzaming van de gebouwde omgeving. Deze wordt verwacht eind mei/begin juni.
Verder liet De Jonge weten te werken aan een manier om verhuurders te prikkelen om de woningen met een E-, F- of G-label te verduurzamen. Sommige partijen stelden voor dat huurders een lagere huur zouden moeten kunnen bedingen als de verhuurder hierin verzaakt, maar De Jonge vreest voor een run op de huurcommissie. Hij verwacht hier in juni meer over te kunnen zeggen. Minister De Jonge laat in een aparte Kamerbrief over de uitwerking van de aanpassing van het Bbl weten begin 2023 te komen met een eerste wijziging ten aanzien van landelijke uniformering van de energieprestatie en de milieuprestatie bij nieuwbouw. "De landelijke aanscherpingen volgen daarna, omdat deze nog moeten worden doorgerekend en de samenhang met de overige eisen in het Bbl moet worden bezien", aldus de minister.
Kamerbrief verbeteringen Besluit bouwwerken leefomgeving in relatie tot woningbouw
Transitievisies warmte
Minister De Jonge laat een analyse opstellen naar de door de gemeenten ingediende transitievisies warmte. Deze visies zijn een uitwerking van het klimaatakkoord om in 2030 1,5 miljoen woningen en gebouwen verduurzaamd te hebben. "Als vervolg [..] is het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), in samenwerking met het Expertise Centrum Warmte (ECW) en partijen vanuit de uitvoeringstafel gebouwde omgeving, gevraagd om een meer diepgaande analyse te doen naar de inhoud van de opgestelde transitievisies warmte. Die analyse wordt rond de zomer verwacht", aldus de minister. Komende tijd zullen de gemeenten de transitievisies omzetten in uitvoeringsplannen.
PvdA wil ruimere definitie van DAEB
Naar aanleiding van de voorgestelde wijziging van het saneringskader voor woningcorporaties hebben diverse fracties vragen ingediend. Zo wil de PvdA weten waarom het kader niet breder is getrokken nu de corporaties ook weer buiten DAEB actief mogen zijn. "Deze leden zijn voorstander van een uitbreiding van de DAEB-activiteiten en een ruimere definitie van wat onder diensten van algemeen economisch belang verstaan wordt. Zij achtten de woningnood groot genoeg om een grotere rol van de overheid te rechtvaardigen en meer directe steun mogelijk te maken", aldus de PvdA.
ChristenUnie haakt aan bij zorgen VTW over saneringskader
Bij het wetsvoorstel over de wijziging van het saneringskader (zie boven) heeft de ChristenUnie vragen, die aansluiten bij de zorgen van de VTW. Het citaat uit het verslag van de vergadering: "De leden van de ChristenUnie-fractie vragen zich af hoe de beoogde aanwijzingsbevoegdheid in artikel 56b van de Woningwet zich verhoudt tot het private karakter van woningcorporaties. Is een vergelijkbare aanwijzingsbevoegdheid op meer private organisaties van toepassing. Zo ja, op welke? Deze leden vragen zich daarnaast af wat de nieuwe aanwijzingsbevoegdheid gaat betekenen voor het wel of niet hebben van een Europeesrechtelijke aanbestedingsplicht? Is de regering bereid te reflecteren op de suggestie van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties dat het middel hier meer schade doet dan de kwaal? Kan de regering uitsluiten dat de aanwijzingsbevoegdheid aangehaald zal worden als argument om de aanbestedingsplicht alsnog van toepassing te laten zijn voor woningcorporaties?"
- - -
Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28