PE-aanbod

Leerdoelen

Inzicht in de ontwikkeling van de governance in de drie maatschappelijke sectoren, de actualiteit (de stand van zaken op dit moment) en de lessons leaned: verkennen wat daarvan geleerd kan
worden voor de eigen situatie; - Het vertrouwd raken met nieuwe opvattingen over en concepten van toekomstbestendige governance en met name het concept van strategisch partnerschap: wat houdt het in en wat kan het opleveren? - Bewustwording van relevante competenties: visieontwikkeling, bestuurlijk inzicht, toezichthoudende kwaliteiten, onafhankelijke oordeelsvorming en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Visie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken
• (Zelf)evaluatie RvC
• Governance

Docenten/Sprekers

Rienk Goodijk

Omschrijving bijeenkomst

In deze masterclass wordt aandacht besteed aan de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van governance, waarbij bestuur en intern toezicht zich op een meer inhoudelijke manier tot elkaar en
andere betrokkenen verhouden. Bij strategisch partnerschap staat niet de procedurele omgang maar het inhoudelijk debat centraal. Onderzoek en praktijkervaringen laten zien dat er echte vernieuwingen nodig zijn, maar dat er inmiddels toch ook al belangrijke stappen in de goede
richting worden gezet. Van deze stappen, de betere practices, kunnen
we veel leren. Als reactie op eerdere misstanden is de ontwikkeling van de governance de laatste jaren nogal technisch en procedureel van aard geweest. De regels en het afvinkgedrag leken te domineren. Angst en wantrouwen overheersten. Er is ruimte nodig voor de verdere ontwikkeling van strategisch partnerschap van binnenuit, tussen bestuur en intern toezicht en in verbinding met stakeholders.

Programma

- Hoe komen we als intern toezicht/raad van commissarissen en college van bestuur tot een meer inhoudelijk debat?; - Wat betekent dat voor de rollen, onderlinge omgang, informatievoorziening en werkwijze?; - Met welke dilemma’s krijg je in zulke gevallen te maken en hoe ga je daarmee om?; - Praktijkvoorbeelden: wat kunnen we leren van de ‘best practices’?

Leerdoelen

Zicht op mogelijkheden tot het leveren van een maximale maatschappelijke prestatie binnen wettelijke en financiële kaders - Inzicht in de verschillende fasen van projectontwikkeling en de momenten waarop de commissarissen kunnen en moeten acteren - Het kunnen stellen van de juiste vragen aan de hand van de laatste inzichten op het gebied van vastgoedsturing en vastgoedinvesteringen. - Concrete handvatten om verantwoorde investeringsbeslissingen te kunnen goedkeuren.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Assetmanagement
• Financieel toezicht

Programma

- Overview van de wettelijke en financiële kaders voor corporaties - De belangrijkste begrippen en modellen rondom vastgoedsturing - Investeringsproces en scenarioanalyse aan de hand van een
praktijkcasus - De impact van verduurzamingsmaatregelen op vastgoedwaarde en rendement - Financiële sturingsmethodieken: van marktwaarde naar beleidswaarde

Leerdoelen

De masterclass zorgt voor een stevige basis voor effectief vergaderen en verrijkt uw kennis en vaardigheden voor het nemen van goede en geldige besluiten.

Competenties

• Helikopterview
• Teamspeler
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Efficiency
• Juridische aspecten intern toezicht

Docenten/Sprekers

Ilona Eichhorn & Marjolein Sulter

Omschrijving bijeenkomst

De meeste raden van commissarissen worden bemenst door ervaren vergaderaars. En voorzitter wordt u ook niet zomaar. Moderne toezichthouders willen graag blijven leren en verbeteren. De kans is
groot dat ook uw raadsvergaderingen wel een kwaliteitsimpuls kunnen gebruiken. Dat is in ieder geval zo als u de volgende situaties herkent. Duren uw raadsvergaderingen lang zonder dat ze echt de kern raken? Heeft u ook regelmatig het gevoel dat uw vragen niet echt beantwoord worden? Kent u de steeds terugkerende discussie over of een besluit moet worden goedgekeurd of vastgesteld? En wat doet u als u zoveel voorbereidende stukken ontvangt dat u ze onmogelijk vóór de vergadering kunt doornemen, maar de bestuurder om behandeling vraagt in het belang van de organisatie?

Programma

Het ontwikkeltraject bestaat uit drie delen, waarin u als commissaris na een korte theoretische samenvatting over de juridische context en het onderwerp communicatie aan de slag gaat met (eigen) ingebrachte casuïstiek van de deelnemers en van de docenten. Juridische kaders - Formeel is de vergadering het moment dat de raad besluiten neemt. Natuurlijk wilt u dat deze besluiten geldig zijn. Wat is het risico als u keer op keer de agenda en de stukken voor de vergadering te laat
ontvangt? Hoe komt de raad aan voldoende informatie? Wat is het verschil tussen goedkeuren en vaststellen? Wie is eigenlijk verantwoordelijk voor de agenda? Na het volgen van deze masterclass
weet u precies waar u op moet letten. Communicatie - Hoe ervaren een commissaris ook is, communicatie in de boardroom blijft een uitdaging zeker als het lastig wordt. Hoe doorbreekt u een routinematige bijeenkomst met veel details, zonder duidelijk doel en langdradige sprekers? Hoe spreekt u elkaar op een constructieve wijze aan zonder dat dit afbreuk doet aan de duidelijkheid van de boodschap? Hoe zorgt u ervoor dat u antwoord krijgt op uw vraag? Hoe benoemt u zonder
wantrouwen te kweken het “niet pluis” gevoel? Door gevorderde communicatietechnieken dringt u snel door tot de kern en is effectieve besluitvorming verzekerd.

Leerdoelen

- Actuele kennis over frauderisicobeheersing
- Praktische inzichten in integriteitsmanagement
- Uitwisseling van ervaringen en best practices

Competenties

Kennisgebieden

• Integriteit
• Risicomanagement

Docenten/Sprekers

- Bronia Vermaas-van de Bilt (directeur VTW)
- Mohamed Masri (Beleidsadviseur thema Fraude – NBA)
- Marianne van Kimmenade (Themaregisseur Fraude - NBA)

Omschrijving bijeenkomst

Graag nodigen wij u uit voor het online VTW Lunchwebinar "Frauderisico’s en Integriteit – Praktische handvatten voor de RvC" op dinsdag 13 mei 2025 van 12.00 tot 13.00 uur, via Teams.

Schuif aan bij ons interactieve lunchwebinar en ontdek hoe u als commissaris effectief omgaat met frauderisico’s en integriteitsvraagstukken binnen woningcorporaties. Experts van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) delen actuele inzichten, praktijkvoorbeelden en concrete handvatten voor toezichthouders. Leer van recente onderzoeken naar frauderisico’s, de NBA-praktijkhandreiking ‘Frauderisicoanalyse’ en hoe te handelen bij vermoedens van fraude.

Tijdens het webinar komen onder meer aan bod:

- Veelvoorkomende frauderisico’s bij woningcorporaties
- Relevante publicaties en handvatten vanuit de NBA en Aw
- Hoe blijf u als toezichthouder effectief "in control" bij integriteitskwestie
- Praktijkvoorbeelden en lessons learned

Programma

- Welkom en introductie over de Governancecode en de (dilemma’s en context van de) aangifteplicht voor corporaties bij fraude door Bronia Vermaas-van de Bilt (directeur VTW)
- Update actualiteiten frauderisicobeheersing en integriteit door Marianne van Kimmenade (Themaregisseur Fraude - NBA)
- Praktische aanpak en casuïstiek door Mohamed Masri (Beleidsadviseur thema Fraude – NBA)

Leerdoelen

U leert: - De raad van toezicht op strategische wijze in te zetten t.b.v. de organisatie en haar maatschappelijke doelstelling; - Het juiste samenspel: in de Raad van Commissarissen; met de Raad van Bestuur; met andere stakeholders, zowel intern als extern; - De eigen rol als voorzitter effectief in te zetten.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Hildegard Pelzer of Marjolein Sulter(kerndocenten) met Steven de Waal, Abdelilah el Barzouhi, of Monica Haime Puck Dinjens of Marcel Wanrooy

Omschrijving bijeenkomst

De voorzitter is cruciaal voor het functioneren van de Raad van Commissarissen. Hij/zij heeft een speciale verantwoordelijkheid voor het functioneren van de raad en heeft grote invloed binnen de raad en op de relatie met het bestuur. Hoe die verantwoordelijkheid goed te nemen en de invloedrijke positie goed te benutten? Dat vraagt om continue reflectie, zeker gezien de hoge eisen die aan het intern toezicht van een maatschappelijke organisatie met zijn vele stakeholders worden gesteld.

Programma

Dag 1: De rollen van de voorzitter en de Raad van Commissarissen in de maatschappelijke context Dag 2: Werken aan een goed team en goede relaties met bestuur en stakeholders Dag 3: Boardroom dynamics en het voorzitterschap (simulatie).

Leerdoelen

Doorgronden van de informatie over de bouwopgave in de woningmarktregio. Elkaar beter leren kennen, omdat deze opgave een gezamenlijke is. Bespreken van dilemma's die zich voordoen in de boardroom op te kunnen presteren.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Helikopterview
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Betaalbaarheid
• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Financieel toezicht
• Opdrachtgeverschap
• Risicomanagement
• Strategieontwikkeling
• Volkshuisvestelijk toezicht

Programma

15.30 uur Inloop met koffie/ thee en iets lekkers
16.00 uur Welkom door Sander Uiterwaal (bestuurslid Havensteder) en introductie dagvoorzitter Jeroen Frissen (Circusvis)
16.10 uur Inzicht in de financiële positie van de corporaties en solidariteit
17.20 uur Gezamenlijk eten en netwerken
18.20 uur Samenwerking in de versnelling van de woningbouwopgave
18.40 uur Dialoogtafels
19.20 uur Jeroen Frissen rond de bijeenkomst af met een plenaire terugblik, samen met Egbert de Vries (voorzitter VTW), Liesbeth Spies (voorzitter Aedes) en Marieke Kolsteeg (voorzitter Maaskoepel).
19.30 uur Borrel
20.00 uur Einde bijeenkomst

Leerdoelen

Reflectie op jouw eigen rol ten aanzien van het omgaan met ethische kwesties; - Stof tot nadenken over het ethisch beleid van jouw raad van commissarissen; - Ideeën om met de bestuurder en commissarissen
ruimte te creëren om ethische kwesties met elkaar te bespreken.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Omgaan met ethische kwesties van toezicht

Docenten/Sprekers

Pieter Wijnsma

Omschrijving bijeenkomst

Bij maatschappelijke organisaties hangt ethisch beleid nauw samen met de visie op rol en positie van de organisatie in de samenleving en de consequenties daarvan voor de strategie en het dagelijks functioneren. Ethiek is dus niet iets ‘voor erbij’, maar heeft betrekking op de kern van het functioneren van organisaties. Ethiek is ook veel meer dan het volgen van regels en het opstellen en afvinken van regelgeving. De term ‘ethiek’ verwijst naar het Griekse ‘ethos’: levenshouding. Binnen organisaties vereist dat dus ook aandacht voor de cultuur. Toezicht op het ethisch handelen in de organisatie omvat drie niveaus: het ethisch handelen van medewerkers, van de bestuurder en van de toezichthouders zelf. Daarom: ethiek van governance en governance van ethiek. De opleiding biedt enerzijds een verdieping in het denken over ethiek. Anderzijds is er veel ruimte voor het bespreken van eigen
casuïstiek van de deelnemers met betrekking tot de drie hiervoor genoemde niveaus. In de opleiding wordt besproken hoe dit op deze verschillende niveaus kan worden vormgegeven en hoe het gesprek
over de ethiek tussen commissarissen en bestuurder tot leven kan worden gebracht en gehouden.

Programma

Het programma bestaat uit een afwisseling tussen stof tot nadenken, die door de docent wordt aangeboden, en gezamenlijke referentiekader als commissarissen.

Leerdoelen

Hoe komt u te weten wat er speelt door een vraaggesprek? inzicht in uw eigen proces van oordeelsvorming - Overzicht van verschillende vormen en richtingen van vragen stellen - Inzicht in de
manier van vragen stellen en de impact op de gesprekspartner – Kennis van het proces van een goede dialoog - Vaardigheden bij lastige gesprekken - Per deelnemer: feedback op de manier van vragen stellen
en verbeteringen daarin.

Competenties

• Onafhankelijke oordeelsvorming

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Informatievoorziening RvC

Docenten/Sprekers

Koos Parie & Ron Henkes

Omschrijving bijeenkomst

Om te kunnen beoordelen of binnen uw organisatie alles goed gaat, zult u moeten weten wát er speelt. Een zowel helder als volledig beeld is dus een eerste vereiste. Dat krijgt u -onder andere- door schriftelijke en mondelinge voorbereiding en eigen waarnemingen. Goed inzicht hebben op basis waarvan u zelf tot een oordeel komt is cruciaal. Oordeelsvorming wordt bepaald door vele (eigen) factoren. Dynamische oordeelsvorming® is een beproefde methode die u daarbij helpt dat inzicht te krijgen. Door het stellen van de juiste vragen wordt uw beeld van bepaalde situaties completer en scherper. Soms als verdieping of duiding van aangereikte informatie, soms om nieuwe onverwachte
situaties juist te duiden of te detecteren. Goede vragen stellen gaat niet alleen om de inhoud, maar ook om de manier waarop (vorm) u de vraag stelt. Dit maakt wel degelijk verschil. Een dialoog kan op die manier goed vorm gegeven worden of juist ‘de mist in gaan’. Het is een uitstekend middel om werkelijk zicht te krijgen op het dagelijkse reilen en zeilen binnen de instelling. Na een goed vraaggesprek volgt uw analyse van de verkregen inzichten, waarop u tot een zo objectief mogelijke beoordeling komt: een uiterst dynamisch proces dus!

Programma

Structuur van het vraaggesprek - Strategisch vragen stellen en confronteren - Omgaan met ‘dooddoeners’, ‘rookgordijnen’ en andere oordeelsvervuilers - Scheiden van professionele rollen.

Leerdoelen

In deze masterclass wordt de theorie gekoppeld aan de praktijk aan de hand van casussen. Zo krijgt de deelnemer in de financiële systemen van de woningcorporatie. De rode draad bij de behandeling van de
onderwerpen is de rol die de commissarissen daarbij hebben.

Competenties

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Risicomanagement

Programma

De financiële begrippen in de volkshuisvesting; - De geldstromen in de sector en binnen de woningcorporatie; - De knoppen waaraan gedraaid kan worden om de financiën te beïnvloeden; -
Informatievoorziening, verslaggeving en inzicht in de inhoud en vorm van de verschillende interne en externe rapportages; - Waarderen en investeren; -Ontwikkelingen in de corporatiesector die bepalend zijn voor de risicobeheersing; - Monitoring door de Aw en WSW: hun positie in het (extern) toezicht en hun werkwijze.

Leerdoelen

In deze masterclass krijgt u in vogelvlucht inzicht in de problematiek van de vergrijzing en zijn zij in staat de klankbordfunctie goed in te vullen en plannen van het bestuur te beoordelen.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Strategieontwikkeling
• Stakeholders
• Volkshuisvestelijk toezicht

Programma

Algemene inzichten in de problematiek van de vergrijzing, de maatschappelijke effecten en de consequenties voor woningcorporaties; De grote stelselwijzigingen op het terrein van wonen en zorgen en de financiële aspecten daarvan; Wat kunnen ‘algemene’ corporaties leren –zowel in termen van kansen als bedreigingen – van de categorale seniorenhuisvesters, zeker gezien de nationale ambitie om geclusterde woningen te realiseren; Handvatten om inzicht te krijgen in de lokale
situatie van uw werkgebied; De mogelijke oplossingen, strategische keuzes en praktijkvoorbeelden.

Leerdoelen

- Zicht op nieuwe perspectieven in (toezicht op) beleid waarin het accent verschuift van ziekte en zorg naar ondersteuning van gezond gedrag en eigen regie.- Kennismaking met het nieuwe concept van
Positieve Gezondheid. U heeft een beeld wat dit kan betekenen voor de burger, het beleid en strategie van de organisatie en samenwerking met andere partijen en sectoren.- Inspiratie door deze nieuwe kijk op gezondheid en u ziet vanuit toezichthoudend perspectief kansen tot verbinding met andere domeinen en heeft een beeld wat hiervan de betekenis is voor zorg, welzijn, wonen, onderwijs, participatie én de governance.

Competenties

• Integriteit en moreel besef
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Visie
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Mieke Reynen en Piet-Hein Buiting

Omschrijving bijeenkomst

Het denken over ziekte en gezondheid en het inrichten van de gezondheidszorg is aan verandering onderhevig. Deze kijk op gezondheid vraagt o.a. een andere aanpak van werken in de (zorg)organisatie waaronder ook ontschotting tussen de verschillende domeinen, in en met welzijn, volkshuisvesting en onderwijs. Dit vraagt van commissarissen en commissarissen dat zij ten eerste kennis hebben van dit nieuwe concept én toegerust zijn de dialoog aan te gaan met hun bestuurders, met elkaar én mogelijk ook extern en over de ontwikkelingen en veranderende opvattingen over zorg en gezondheid. Het roept ook nieuwe vragen op in de governance: wat betekent dit voor uw toezicht(repertoire). Hoe houd je toezicht op Positieve Gezondheid? En heeft het ook betekenis voor de raad van toezicht en raad van commissarissen zelf?

Programma

Op basis van inhoudelijke inleidingen wordt met interactieve werkvormen gewerkt. Dat kan een oefening/werkvorm zijn op/over Positieve Gezondheid, uitwisseling van ervaringen én het doorwerken naar de betekenis voor uw RvT/RvC: - Achtergrond van het concept Positieve Gezondheid en plaatsing daarvan binnen nieuwe ontwikkelingen en concepten in de zorg. Verdere verdieping van
Positieve Gezondheid door oefening van de deelnemers persoonlijk (invullen spinnenweb en uitwisseling met de bijpassende gesprekstechniek in een veilige omgeving); - Betekenis voor
samenwerken in het brede domein van zorg, welzijn, wonen, onderwijs à uitwisseling tussen commissarissen ; - Betekenis voor en visie op governance: toezicht op Positieve Gezondheid én de betekenis voor de eigen RvT/RvC à individuele reflectie en uitwisseling tussen commissarissen.

Leerdoelen

Deelnemers leren – van elkaar – om getoond gedrag respectvol bespreekbaar te maken.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht

Kennisgebieden

• Werkgeversrol RvC
• Intervisie

Programma

In dit intervisietraject wordt de werkgeversrol van de RvC verdiept en krijgt u ook collegiale feedback op uw eigen handelen.

Leerdoelen

De deelnemer is zich bewust van de verschillen tussen “new school” en “old school” governance en kan omschrijven wat dat voor de eigen organisatie betekent. Hij heeft handvatten om daar zelf een rol in te spelen. De deelnemer is zich zodanig bewust van zijn rol dat hij het onderscheid adviseren en toezichthouden scherp kan beoordelen, ook als op meerdere momenten in een besluitvormingstraject in een gelijkwaardige sfeer stevig wordt gedebatteerd tussen bestuurder en
raad. De deelnemer is in staat om ook in het overleg met in- en externe stakeholders rolverwarring te voorkomen en daarbij zowel voor de bestuurder als voor de organisatie toegevoegde waarde te leveren. Last but not least wordt door de uitgesproken interactieve werkvorm indringend kennis gemaakt met de andere deelnemers en daarmee het netwerk uitgebreid en verrijkt.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Teamspeler

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Lilian Kraan. Puck Dinjens, Marcel Wanrooy en/of Ilona Eichhorn

Omschrijving bijeenkomst

Bij de ontwikkeling van nieuw beleid of de behandeling van majeure vraagstukken, is meestal al vanaf het begin sprake van samenspraak met de bestuurder. Inbreng van de raad is gebaseerd op ervaringen uit de eigen beroepspraktijk en de dialoog met interne en externe stakeholders. Een raad die wacht ‘tot het klaar is’, biedt onvoldoende toegevoegde waarde en laat kennis liggen die de leden van de raad van buiten naar binnen kunnen brengen. De kunst is dan wel om respect te hebben voor ieders eigen rol en – onverlet de werkgeversrol van de raad – gelijkwaardig met elkaar het debat te voeren. Indien één van beide gremia zich bovengeschikt voelt aan het andere, is geen sprake
van gezonde checks and balances en verstoort dit de kwaliteit van de discussie en de besluitvorming. Rolbewustzijn is dan cruciaal en altijd moet worden voorkomen dat de raad op een “schaduwbestuur” gaat lijken of door het gezamenlijk optrekken zijn scherpte kwijtraakt. Het uiteindelijke doel is dat het samenspel een middel is om een goed antwoord te hebben op de maatschappelijke vraagstukken van de toekomst. Ervaring leert dat een beter samenspel bevorderlijk is voor het innovatief denken en handelen van de organisatie. En dat is in deze tijd geen overbodige luxe.

Programma

Het ontwikkeltraject bestaat uit drie delen, waarin u als ervaren toezichthouder samen met gelijkgestemden na een korte theoretische samenvatting van onderwerpen op het gebied van boardroom dynamics aan de slag gaat met (eigen) ingebrachte casuïstiek van de deelnemers
en van de docenten. Deel 1: Theorie door het volgen van een online college (te volgen op een door de deelnemers gewenste tijd tot 1 week voorafgaand aan deel 2) Deel 2: Online bijeenkomst (gezamenlijk 1,5 uur, een aantal weken voor deel 3). Deel 3: Een live-bijeenkomst (van 14.00 tot 20.00 uur, twee weken na deel 2)

Leerdoelen

In de VTW cursus Cybersecurity, Privacy en Ethiek leren de deelnemers de ethische en privacy gevolgen en de veiligheidsrisico's van de digitale transformatie te onderkennen. Ook de situaties waarin het mis kan gaan komen aan de orde.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Cybersecurity

Programma

Wat brengt deze masterclass de deelnemende commissarissen - Inzicht in de ethische dilemma’s bij het gebruik van algoritmen, zoals controle en inzicht in algoritmen, voorkomen van stigmatisering, uitsluiting en discriminatie; - Kennis van mogelijke maatregelen om de cybersecurity dreigingen beheersbaar te maken. Tevens leert men over de beschikbare standaarden, juridische en compliance aspecten (zoals AVG) van de digitale transformatie en hoe een organisatie daaraan moet voldoen; -
Kennis van diverse vormen van cybercriminaliteit, de gevolgen ervan voor de getroffen personen en organisaties en inzicht in maatregelen aangetroffen kunnen worden om de dreiging van cybercriminaliteit te verkleinen. Inzicht in de mogelijke scenario’s indien de corporatie toch
met een cybercalamiteit te maken krijgt.

Leerdoelen

- Inzicht in de succesfactoren en belemmeringen die ervoor zorgen dat veranderingen binnen de organisatie wel/niet goed van de grond komen. - De vaardigheid om een gestructureerd ander gesprek over de ambities van de organisatie te voeren.- Inzicht in de indicatoren voor de slagingskans van toekomstige verbeteringen.- Tools om als RvC bij te dragen aan het vergroten van het verandervermogen. In deze masterclass nemen we de deelnemers aan de hand van praktijkvoorbeelden mee in momenten waarop je meer inzicht wilt hebben in de (toekomstige) realisatie van de ambities en de manier waarop je daar als raad in kunt acteren. In de masterclass werken we met korte kenniscolleges en simulaties.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht

Kennisgebieden

• Informatievoorziening RvC
• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Joos Jacobs & Vivian Boumans

Omschrijving bijeenkomst

In de VUCA-wereld waarin we actief zijn vraagt om continue alert te zijn en het vermogen te hebben om de organisatie aan te passen op de nieuwe omstandigheden. In de boardroom is dit uiteraard een groot thema. Immers, toezichthouden is niet alleen reflecteren op het verleden, maar zeker ook anticiperen op de toekomst. Op welke manier kun je als toezichthouder inschatten hoe het gesteld is met het verandervermogen van de organisatie? Hoe voer je daarover het goede gesprek met de bestuurder en mogelijk andere sleutelfiguren uit de organisatie? Het is essentieel dat commissarissen/toezichthouders weten hoe veranderprocessen werken en dat ze hun rol hier nemen. De kunst is natuurlijk om de goede vragen te stellen. Hoe effectief is de organisatie in het vorm geven aan deze veranderingen en het realiseren van de beoogde effecten? Wat werkt daarbij versterkend, wat werkt belemmerend? Hoe zit het met de intrinsieke motivatie? Is er sprake van duurzame verandering of verandert men ‘omdat het moet van de interne of externe toezichthouder’?

Programma

- Hoe kijkt je als toezichthouder of commissaris naar veranderingen? - Wanneer zijn veranderingen succesvol? - Welke factoren bepalen of de organisatie in staat is om te verbeteren? - Welke indicatoren geven inzicht en heeft de RvC daar voldoende toegang toe? - Welke vragen stelt je als RvC om te weten te komen of de organisatie in staat is om veranderingen te realiseren? - Met wie praat je? - Zet wat ik als commissaris of toezichthouder doe, de organisatie aan tot leren? commissaris of toezichthouder doe, de organisatie aan tot leren?

Leerdoelen

- Inzicht in de nieuwe ontwikkelingen in de maatschappelijke sectoren; - Meest actuele opvattingen over toezicht in relatie met de actuele en toekomstige ontwikkelingen; - Verdieping en mogelijke herijking als
raad van toezicht/commissarissen; - Handvatten voor actuele regievoering voor de voorzitter of ervaren toezichthouder/commissaris.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Visie

Kennisgebieden

• Corporate government
• Strategieontwikkeling
• Werkgeversrol RvC

Docenten/Sprekers

Puck Dinjens en Monique van Dijen

Omschrijving bijeenkomst

De kwaliteit van wonen, zorg en welzijn hangt voor veel mensen in Nederland af van het functioneren en presteren van maatschappelijke ondernemingen, zoals onderwijsinstellingen, woningcorporaties en zorginstellingen. Good governance is daarvoor een cruciale voorwaarde
en raden van toezicht / commissarissen hebben daarin een rol van wezenlijke betekenis. Dit programma helpt hen daarbij verder. De verschillen tussen genoemde organisaties zijn groot, maar op het gebied van good governance domineren de overeenkomsten. Zo staat de bedoeling en de maatschappelijke opdracht voorop. Ook hebben ze te maken met politieke en maatschappelijke veranderingen die effect hebben op de governance. Een voorbeeld is de toenemende invloed
van gebruikers van deze organisaties op hun beleid. Andere vormen van organiseren intern én extern (netwerken) ontstaan. Dat geldt ook zeker voor genoemde organisaties die elkaar steeds meer weten te vinden in het gezamenlijk aanpakken van maatschappelijke vraagstukken. Dit vraagt van deze organisaties een heldere visie in een onzekere toekomst, op beleid en strategie en op bestuur en toezicht. Geïnspireerd door bovenstaande argumenten hebben de VTW en NVTZ Academie gezamenlijk dit leiderschapsprogramma ontwikkeld, toegesneden op de uitgangspunten die genoemde organisaties voorstaan. Twee voorbeelden: in het geformuleerde NVTZ-beleid ‘Goed beslagen ten ijs’ en met de VTW-slogan “Toezicht met passie’ wordt hierop ingespeeld, met goed toezicht als uitgangspunt. De actuele ontwikkelingen op het gebied van good governance, waarbij de
veranderingen in rol- en taakopvatting een belangrijke plaats hebben, worden besproken en toegespitst op de positie van het toezichthoudend orgaan van maatschappelijke organisaties. Vanuit
intrinsieke motivatie van (leden van) de raad van toezicht/commissarissen is er de opdracht om zich blijvend te ontwikkelen en toezicht – en de andere rollen – als een professie te zien.

Programma

De deelnemers zijn ervaren en afkomstig uit verschillende maatschappelijke sectoren. Daarom worden naast de inbreng van inspirerende sprekers van hoog niveau en een zeer ervaren kerndocent,
expliciet ook het leerprincipe ‘halen en brengen’ gehanteerd. Tijdens de opleidingsdag wordt tijd ingeruimd om waarden, dilemma’s en eigen casuïstiek in te brengen. De compacte setting qua aantal deelnemers en de gehanteerde werkvormen versterken het onderling leren. Leren met en van elkaar vindt op deze manier daadwerkelijk plaats.

Leerdoelen

Met de geboden informatie en kennis zijn commissarissen goed in staat het uitgezette beleid op deze gebieden te monitoren en waaraan de orde goed te keuren. Ook kunnen zij als sparringpartner van de
bestuurder optreden bij verdere beleidsontwikkeling en beleidskeuzes. Vanzelfsprekend kunnen de deelnemers eigen dilemma’s en cases inbrengen, zodat ook geleerd kan worden van elkaars ervaringen.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht

Kennisgebieden

• Bedrijfslasten
• Betaalbaarheid
• Corporatiebranche
• Projectontwikkeling en vastgoedtransacties

Programma

U maakt kennis met de volgende onderwerpen: - De beleidsdriehoek van woningcorporaties; - De ontwikkeling van de woonuitgaven in de afgelopen jaren en inzicht in de ontwikkeling van het huurbeleid; - Bestaande instrumenten om de betaalbaarheid te beïnvloeden; - De betaalbaarheid van het wonen in Nederland in internationaal perspectief; - De (on)mogelijkheden die diverse typen huishoudens momenteel hebben om een geschikte woning te betrekken; - De positie van starters en groepen met middeninkomens op de woningmarkt; - Inzicht in de huidige woningvraag en ontwikkeling van de toekomstige woningvraag; - De gebrekkige afstemming tussen de woningproductie en de woningvraag; - Het effect van de woonruimteverdeling op de
betaalbaarheid; - Het effect van de nieuwe wet- en regelgeving op de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen; - De verschillende aspecten van kwaliteit; - Relevante thema’s op het gebied van duurzaamheid en energietransitie; rol en positie van de corporaties als maatschappelijk ondernemer; - De mogelijkheden en onmogelijkheden bij de verduurzaming.

Leerdoelen

Praktische invulling van toezichthouden op basis van waarden en
kennis over de implementatie daarvan.

Competenties

• Integriteit en moreel besef
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Johan Bouwmeester

Omschrijving bijeenkomst

In een snel veranderende samenleving en in tijden van crisis, ligt er de opdracht bij raden van toezicht om de maatschappelijke betekenis van de organisatie vanuit een breed maatschappelijk perspectief te blijven toetsen. De raad van toezicht dient er met name zorg voor te dragen dat de inhoudelijke richting en het waardenperspectief wordt bepaald en ziet toe op de kwaliteit van een meerstemmige discussie hierover. De raad denkt daarbij actief mee en streeft naar inhoudelijke impulsen vanuit een breed maatschappelijk perspectief. Op welke manier kun je als toezichthouder hier goed vorm aan geven? Dit is voor velen een zoektocht. Johan Bouwmeester, auteur van het boek ‘Waardegedreven
Leiderschap, varen op het moreel kompas’ (2012) en het boek ‘Waardegedreven Leiderschap, dansen met licht en duisternis’ (2017) voert mede op basis van meerdere modellen de dialoog met de
deelnemers. Casuïstiek van zowel de deelnemersgroep als van Johan Bouwmeester wordt behandeld, zodat het ook echt in de praktijk gebracht wordt. Deze eendaagse masterclass biedt inzicht en duiding in het gedrag van anderen en het eigen gedrag mede gekoppeld aan je moreel kompas. Het gaat in op dilemma’s en praktijkvoorbeelden ten aanzien van signalen waar je als toezichthouder mee te maken kunt krijgen. Ook andere bronnen, naast de bestuurder zelf en de duiding van de daaruit voortkomende signalen komen aan de orde.

Programma

Definiëring van waardegedreven werken; - Diverse modellen en de vertaalslag daarvan naar de sectoren; - Bepaling van de waarden; - Implementatie van waardegedreven toezicht en wat betekent dit voor bestuur en de medewerkers; - Meten en monitoren bij waardegedreven toezichthouden.

Competenties

Kennisgebieden

Programma

Leerdoelen

Deze masterclass verdiept uw inzichten in de gehele breedte van de werkgeversfunctie van de raad van toezicht en het zoomt in op de evaluatie van de bestuurder.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Organisatie vraagstukken
• Werkgeversrol RvC
• (Zelf)evaluatie RvC

Docenten/Sprekers

Pascalle Neijenhuis en Eric van der Graaf

Omschrijving bijeenkomst

Deze masterclass verdiept uw inzichten in de gehele breedte van de werkgeversfunctie van de RvC. Het zoomt in op de evaluatie van de bestuurder. Deze opleiding wordt in samenwerking met de NVTZ Academie (Vereniging van Toezichthouders in Zorg & Welzijn) en de VTOI-NVTK Academie (Vereniging voor Toezichthouders in Onderwijsinstellingen en Kinderopvang) georganiseerd. Geïnteresseerden vanuit de drie maatschappelijke sectoren kunnen zich hiervoor aanmelden.

Programma

Diverse aspecten van de werkgeverstaak van de raad van commissarissen komen aan de orde. Tijdens de opleiding worden good practices voor de evaluatie en de besluitvorming over (her)benoeming van de bestuurder besproken.

Leerdoelen

Docent André Ouwehand zorgt ervoor dat u het beleid van uw corporatie op dit terrein kunt beoordelen en uw rol als sparringpartner van de bestuurder kunt invullen. In een intermezzo gaat Harrie Windmüller in op het centraal stellen van de vragen en mogelijkheden van bewoners en het belang van netwerksamenwerking in buurten en wijken en hoe zijn corporatie Brabant Wonen dat – met andere partijen – in Proeftuin Ruwaard, Oss vormgeeft.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Corporatiebranche
• Stakeholders
• Volkshuisvestelijk toezicht

Programma

Het programma bestaat uit: Het belang van menging naar inkomen, etniciteit en huishoudensamenstelling; - De inclusieve buurt als uitgangspunt: ruimte voor kwetsbare groepen; - Betrekken van bewoners en andere partijen bij probleemanalyse, visieontwikkeling, programma en uitvoering; - Ingrepen om de leefbaarheid te verbeteren: van verandering van de samenstelling van
de woningvoorraad, woonruimteverdeling tot sociaal beheer; -Samenwerking tussen partners in wijken en buurten; - De rol van de RvC bij deze materie.

Competenties

Kennisgebieden

Programma

Leerdoelen

Inzicht in de trends die voor de corporatiesector relevant zijn; Achtergrond en theorie van het scenariodenken; De gewenste stappen om tot scenariodenken te komen; Aandachtspunten om te bevorderen dat de methode daadwerkelijk wordt toegepast; Een methode om de robuustheid van de strategie van uw corporatie te bepalen.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Scenario's

Kennisgebieden

• Scenarioplanning

Programma

De “buitenwereld” is van grote betekenis om trends te herkennen en toekomstbeelden te bepalen. Daarom kan een divers samengestelde raad hierbij een belangrijk klankbord voor de bestuurder vormen.

Leerdoelen

In deze masterclass delen docenten hun theoretische en praktische kennis met de deelnemers en staan borg voor een interactieve bijeenkomst waarin ruim plaats is voor discussie en uitwisseling van
ervaringen.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Programma

Wat brengt deze masterclass de deelnemende commissarissen? - Inzicht in de maatschappelijke trends en de verwachtingen van het rijk; - Een verkenning van enkele innovaties uit de praktijk; - Inzicht in de
betekenis van deze ontwikkelingen voor woningcorporaties (positionering, netwerksamenwerking en organisatieontwikkeling); - De nodige bagage om dilemma’s en adviezen voor het intern toezicht bij
woningcorporaties te kunnen wegen en als goede gespreks- en sparringpartner voor de bestuurder te kunnen optreden; - Materiaal om de inhoud van deze masterclass met uw collega’s te delen.

Competenties

Kennisgebieden

Programma

Leerdoelen

Het doel van dit programma is het opdoen van kennis over en inzicht in de relevante aspecten in board en governance. Na afloop bent u beter in staat uw eigen rol als professioneel commissaris of toezichthouder in te vullen, boardroom dynamiek te beïnvloeden en heeft u inzicht verworven in de specifieke toegevoegde waarde die u als commissaris in een organisatie kunt leveren.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Stakeholders
• Werkgeversrol RvC
• Transitie en innovatie

Programma

Gecertificeerd Commissaris (EGC) is een ‘blended learning’ programma met een fysieke bijeenkomst van een hele dag en daarnaast zeven video’s, een webinar met case studies en leeswerk. De fysieke bijeenkomst kent een instructie-, netwerk- en inhoudelijk karakter

Leerdoelen

Als toezichthouder van de 21e eeuw staat u voor een aantal eigentijdse uitdagingen en vraagstukken. Hoe geven we iedereen een volwaardige plaats in de samenleving? Gaan slimme apparaten en algoritmes ons leven meer vrijheid geven of juist dicteren? Hoe geven we vorm aan de democratie van de toekomst? Kortom, hoe kunnen we in vrijheid leven, zonder elkaar kwijt te raken?

Hoe krijgt u grip op deze toekomstvraagstukken, zonder dat u zich erin verliest? Is een sceptische blik hierbij verstandig, of is het juist wijs om een vooruitgangsoptimist te zijn?

Filosofische Najaarsreeks 2025

De Filosofische Najaarsreeks 2025 is bedoeld voor toezichthouders die een heldere kijk op de hedendaagse uitdagingen en vraagstukken voor bestuur en toezicht willen ontwikkelen. U krijgt inzicht in de filosofische fundamenten van de vraagstukken en u onderzoekt hierbij hoe u hierin verantwoord en strategisch kunt handelen.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Corporatiebranche
• Integriteit
• Strategieontwikkeling
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

De reeks wordt begeleid door toonaangevende filosofen en experts, waaronder: Jeroen Flipse, Martha Claeys, Johan Braeckman, Sabine Winters, Rob Janssens

Omschrijving bijeenkomst

Na het volgen van deze trainingsreeks bent u in staat om:

- Grip te krijgen op een aantal 21e eeuwse uitdagingen en de verschillende filosofische standpunten die hierbij worden ingenomen;
- U kunt effectiever en bewuster handelen en uw keuzes beter onderbouwen vanuit verschillende filosofische perspectieven
- U kunt scherpere en betere vragen stellen en onafhankelijker oordelen;
Vanuit de filosofie instrumenten te hanteren hoe u in uw organisatie of omgeving vastgeroeste structuren en patronen kunt doorbreken;
- Met een ruimere blik te kijken naar de wereld om u heen.

Programma

Vier denktrainingen en een slotbijeenkomst:

DENKTRAINING 1 | Vooruitgangsdenken & cultuurkritiek – Moeten we optimistisch of pessimistisch zijn over onze toekomst?

DENKTRAINING 2 | Autonomie & technologie – Hoe gaan we als mens om met techniek en kunstmatige intelligentie?

DENKTRAINING 3 | Democratie & participatie – Hoe kunnen we de democratie van de toekomst vormgeven?

DENKTRAINING 4 | Emancipatie & verandering– Hoe doorbreek je bestaande patronen?

Slotbijeenkomst – Reflectie vanuit de filosofie op uw eigen werk/leven

Leerdoelen

Centraal in deze eendaagse opleiding staat steeds het handelingsperspectief van de Raad van Commissarissen. Wat staat u te doen als individueel lid en wat wordt van u verwacht als voltallige
Raad? Er is voldoende ruimte voor de inbreng van eigen casuïstiek als commissaris.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Sociale veiligheid

Docenten/Sprekers

Alie Kuiper

Omschrijving bijeenkomst

Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag in organisaties zijn veelvuldig in het nieuws. Klachten over leidinggevenden komen binnen bij toezichthouders en commissarissen. Ook verschijnen er meer en meer onderzoeken naar de aard en omvang van grensoverschrijdend gedrag en wordt er gewezen op lacunes in het beleid van organisaties. Hoe is het gesteld met de aanpak van grensoverschrijdend gedrag in de organisatie waar u toezicht op houdt? Is het onderwerp van gesprek in de Raad van Commissarissen? Wat kunt en moet u er als commissaris mee? Leden van Raden van Commissarissen worden eerder ter verantwoording groepen en krijgen een expliciete rol bij het realiseren van een integrale aanpak. In steeds meer governance codes wordt aandacht besteed aan het toezichthouden op sociale veiligheid. De codes geven richtlijnen over waar toezicht op commissaris van belang is om kennis van te hebben.

Programma

Het programma is opgebouwd op basis van een aantal vragen die alle commissarissen zouden moeten kunnen beantwoorden. Wat wordt verstaan onder ongewenste omgangsvormen, definities, aard en omvang? Wat zijn gevolgen en risico’s van ongewenste omgangsvormen en hoe zijn deze te identificeren en te beheersen? Welke verplichtingen voor beleid vloeien voort uit de Arbowet en de wetgeving gelijke behandeling? Hoe verhoudt beleid voor een veilig werkklimaat zich tot het realiseren van de doelen van de organisatie? Hoe houd ik in mijn rol als commissaris op de monitoring en borging van het beleid? Welke informatie heb ik nodig om goed toezicht te kunnen houden op het thema sociale veiligheid binnen de hogeschool? Wat zijn de taken en
verantwoordelijkheden van CvB, management, vertrouwenspersonen, klachtencommissie, HR, GMR (OR) en RvC? Wie van de RvC gaat hoe om met meldingen en klachten?

Leerdoelen

Deze masterclass geeft inzicht in maatschappelijke ontwikkelingen en trends die van invloed (kunnen) zijn op de woningcorporatie en de beoordeling door de stakeholders. Daarnaast gaat de masterclass in op de implicaties voor de relatie van de corporatie met haar stakeholders. Aan de orde komt het fenomeen Prestatieafspraken die de corporatie jaarlijks maakt met gemeenten en huurdersorganisaties en de rol van de RvC in dat traject. Ook maakt u kennis met de verschillende ervaringen die de Woonbond heeft met eigentijdse benaderingen van bewonersparticipatie.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Stakeholders

Programma

Het bestuur wordt geacht belanghebbende partijen actief te betrekken bij het beleid en de behaalde prestaties. De gemeente en de huurders hebben – zeker gezien de bepalingen in de Woningwet 2015 – daarin een bijzondere positie. Dikwijls zal het bestuur een afgewogen keuze moeten maken tussen tegengestelde belangen. De RvC houdt toezicht op dat proces en op de kwaliteit van de relatie tussen bestuurder en belanghouders. Voor veel commissarissen is een actieve opstelling “naar buiten” nieuw. Gaat het om informatie uitwisseling, om het afleggen van verantwoording en kunnen commissarissen indien nodig als “smeerolie” dienen bij moeizame of vastgelopen verhoudingen en de rol
van diplomaat vervullen? Dan is het meer dan ooit van belang de rollen van bestuur en commissaris zuiver te houden, onder meer om het risico te voorkomen dat bijvoorbeeld de wethouder de commissaris ziet als superbestuurder.

Leerdoelen

U leert: - De raad van toezicht op strategische wijze in te zetten t.b.v. de organisatie en haar maatschappelijke doelstelling; - Het juiste samenspel: in de Raad van Commissarissen; met de Raad van Bestuur; met andere stakeholders, zowel intern als extern; - De eigen rol als voorzitter effectief in te zetten.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Hildegard Pelzer of Marjolein Sulter(kerndocenten) met Steven de Waal, Abdelilah el Barzouhi, of Monica Haime Puck Dinjens of Marcel Wanrooy

Omschrijving bijeenkomst

De voorzitter is cruciaal voor het functioneren van de Raad van Commissarissen. Hij/zij heeft een speciale verantwoordelijkheid voor het functioneren van de raad en heeft grote invloed binnen de raad en op de relatie met het bestuur. Hoe die verantwoordelijkheid goed te nemen en de invloedrijke positie goed te benutten? Dat vraagt om continue reflectie, zeker gezien de hoge eisen die aan het intern toezicht van een maatschappelijke organisatie met zijn vele stakeholders worden gesteld.

Programma

Dag 1: De rollen van de voorzitter en de Raad van Commissarissen in de maatschappelijke context Dag 2: Werken aan een goed team en goede relaties met bestuur en stakeholders Dag 3: Boardroom dynamics en het voorzitterschap (simulatie).

Leerdoelen

Praktische invulling van toezichthouden op basis van waarden en
kennis over de implementatie daarvan.

Competenties

• Integriteit en moreel besef
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Johan Bouwmeester

Omschrijving bijeenkomst

In een snel veranderende samenleving en in tijden van crisis, ligt er de opdracht bij raden van toezicht om de maatschappelijke betekenis van de organisatie vanuit een breed maatschappelijk perspectief te blijven toetsen. De raad van toezicht dient er met name zorg voor te dragen dat de inhoudelijke richting en het waardenperspectief wordt bepaald en ziet toe op de kwaliteit van een meerstemmige discussie hierover. De raad denkt daarbij actief mee en streeft naar inhoudelijke impulsen vanuit een breed maatschappelijk perspectief. Op welke manier kun je als toezichthouder hier goed vorm aan geven? Dit is voor velen een zoektocht. Johan Bouwmeester, auteur van het boek ‘Waardegedreven
Leiderschap, varen op het moreel kompas’ (2012) en het boek ‘Waardegedreven Leiderschap, dansen met licht en duisternis’ (2017) voert mede op basis van meerdere modellen de dialoog met de
deelnemers. Casuïstiek van zowel de deelnemersgroep als van Johan Bouwmeester wordt behandeld, zodat het ook echt in de praktijk gebracht wordt. Deze eendaagse masterclass biedt inzicht en duiding in het gedrag van anderen en het eigen gedrag mede gekoppeld aan je moreel kompas. Het gaat in op dilemma’s en praktijkvoorbeelden ten aanzien van signalen waar je als toezichthouder mee te maken kunt krijgen. Ook andere bronnen, naast de bestuurder zelf en de duiding van de daaruit voortkomende signalen komen aan de orde.

Programma

Definiëring van waardegedreven werken; - Diverse modellen en de vertaalslag daarvan naar de sectoren; - Bepaling van de waarden; - Implementatie van waardegedreven toezicht en wat betekent dit voor bestuur en de medewerkers; - Meten en monitoren bij waardegedreven toezichthouden.

Leerdoelen

U leert: - De raad van toezicht op strategische wijze in te zetten t.b.v. de organisatie en haar maatschappelijke doelstelling; - Het juiste samenspel: in de Raad van Commissarissen; met de Raad van Bestuur; met andere stakeholders, zowel intern als extern; - De eigen rol als voorzitter effectief in te zetten.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Hildegard Pelzer of Marjolein Sulter(kerndocenten) met Steven de Waal, Abdelilah el Barzouhi, of Monica Haime Puck Dinjens of Marcel Wanrooy

Omschrijving bijeenkomst

De voorzitter is cruciaal voor het functioneren van de Raad van Commissarissen. Hij/zij heeft een speciale verantwoordelijkheid voor het functioneren van de raad en heeft grote invloed binnen de raad en op de relatie met het bestuur. Hoe die verantwoordelijkheid goed te nemen en de invloedrijke positie goed te benutten? Dat vraagt om continue reflectie, zeker gezien de hoge eisen die aan het intern toezicht van een maatschappelijke organisatie met zijn vele stakeholders worden gesteld.

Programma

Dag 1: De rollen van de voorzitter en de Raad van Commissarissen in de maatschappelijke context Dag 2: Werken aan een goed team en goede relaties met bestuur en stakeholders Dag 3: Boardroom dynamics en het voorzitterschap (simulatie).

Leerdoelen

- Het effectief bespreken van vraagstukken; - Diverse inzichten om tot optimale besluitvorming te komen; - Het leren van effecten van diverse manieren van vragen stellen; - Handvatten om draagvlak te verkrijgen
voor uw standpunten.

Competenties

• Teamspeler
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur

Docenten/Sprekers

Ilona Eichhorn

Omschrijving bijeenkomst

De commissaris moet vragen zo weten te stellen dat maximale informatie wordt verkregen en – ook bij scherp doorvragen – de relatie met de bestuurder constructief blijft. In het gesprek tussen
commissarissen gaat het erom de meerwaarde van een divers samengesteld collectief tot zijn recht te laten komen, bijvoorbeeld bij het beslissen over voorstellen van de bestuurder. Voor de individuele
commissaris gaat het erom gehoor te vinden voor zijn/haar eigen inzichten en opvattingen en tegelijk open te blijven staan voor de inbreng van anderen. Dit alles stelt eisen aan het communicatieve
vermogen van commissarissen en aan de attitudes en cultuur in de boardroom. Deze opleiding beoogt het inzicht en de sensitiviteit voor de processen in de boardroom te vergroten. Ook worden tactieken en technieken aangereikt om de communicatie tussen commissaris en bestuurder en tussen commissarissen onderling verder te professionaliseren en om op constructieve wijze regie te nemen.
Deelnemers krijgen praktische handvatten en persoonlijke tips, mede gevoed door reflectie op situaties uit de praktijk en korte oefeningen.

Programma

- Communicatie gerelateerd aan de rol en positie van de raad van toezicht; - De kunst van het vragen stellen; - Constructieve communicatietechnieken; - Verschillende manieren om dezelfde
boodschap te brengen.

Leerdoelen

In de masterclass wordt uiteraard ook stilgestaan bij de rolneming van de RvC. Wanneer is de RvC in het strategietraject in beeld? Hoe acteert de raad dan? Hoe kan de raad een waardevolle sparringpartner zijn of tegenwicht bieden? En wie bepaalt uiteindelijk de hoogte van de lat?

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Helikopterview
• Visie
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Strategieontwikkeling

Programma

De masterclass brengt de volgende inzichten en kennis: Kenmerken van de strategieontwikkeling bij een woningcorporatie; De positionering van corporaties als maatschappelijke organisaties; De rolneming van de RvC in het strategietraject; Bagage om strategische dilemma’s te kunnen
afwegen; Aspecten bij de afweging tussen betaalbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit; De rol van de belanghouders in de strategische discussie; Inhoudelijke discussie over actuele volkshuisvestelijke thema’s; Materiaal om met anderen te delen.

Competenties

Kennisgebieden

Programma

Leerdoelen

Deze masterclass verdiept uw inzichten in de gehele breedte van de werkgeversfunctie van de raad van toezicht en het zoomt in op de evaluatie van de bestuurder.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Organisatie vraagstukken
• Werkgeversrol RvC
• (Zelf)evaluatie RvC

Docenten/Sprekers

Pascalle Neijenhuis en Eric van der Graaf

Omschrijving bijeenkomst

Deze masterclass verdiept uw inzichten in de gehele breedte van de werkgeversfunctie van de RvC. Het zoomt in op de evaluatie van de bestuurder. Deze opleiding wordt in samenwerking met de NVTZ Academie (Vereniging van Toezichthouders in Zorg & Welzijn) en de VTOI-NVTK Academie (Vereniging voor Toezichthouders in Onderwijsinstellingen en Kinderopvang) georganiseerd. Geïnteresseerden vanuit de drie maatschappelijke sectoren kunnen zich hiervoor aanmelden.

Programma

Diverse aspecten van de werkgeverstaak van de raad van commissarissen komen aan de orde. Tijdens de opleiding worden good practices voor de evaluatie en de besluitvorming over (her)benoeming van de bestuurder besproken.

Competenties

Kennisgebieden

Programma

Leerdoelen

In deze masterclass wordt u meegenomen in deze strategische vragen en geeft u inzicht hoe kennis van het oordeel en het gedrag van de huurders van betekenis zijn voor de strategische keuzes van de
corporatie. Kortom: het eigentijds ‘laden’ van het bekende begrip de klant centraal heeft betrekking op alle facetten van het beleid en de bedrijfsvoering.

Competenties

• Integriteit en moreel besef

Kennisgebieden

• Corporatiebranche
• Opdrachtgeverschap
• Strategieontwikkeling
• Volkshuisvestelijk toezicht

Programma

Aan de orde komen onder meer te volgende onderwerpen: - De betekenis van klantwaarderingssystemen; - Waar het om gaat bij klantbeleving; - Het bevorderen van klantgericht werken; - Het benutten van gegevens over klantgedrag voor beleidsontwikkeling; - Het interpreteren van benchmark gegevens; - De wettelijk omgeving van de huurders en hun organisaties; - De betekenis van de prestatieafspraken;- De vijf belangrijkste “maatschappelijke parameters”; - Een casus over moderne vormen van participatie en zeggenschap.

Leerdoelen

Hoe komt u te weten wat er speelt door een vraaggesprek? inzicht in uw eigen proces van oordeelsvorming - Overzicht van verschillende vormen en richtingen van vragen stellen - Inzicht in de
manier van vragen stellen en de impact op de gesprekspartner – Kennis van het proces van een goede dialoog - Vaardigheden bij lastige gesprekken - Per deelnemer: feedback op de manier van vragen stellen
en verbeteringen daarin.

Competenties

• Onafhankelijke oordeelsvorming

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Informatievoorziening RvC

Docenten/Sprekers

Koos Parie & Ron Henkes

Omschrijving bijeenkomst

Om te kunnen beoordelen of binnen uw organisatie alles goed gaat, zult u moeten weten wát er speelt. Een zowel helder als volledig beeld is dus een eerste vereiste. Dat krijgt u -onder andere- door schriftelijke en mondelinge voorbereiding en eigen waarnemingen. Goed inzicht hebben op basis waarvan u zelf tot een oordeel komt is cruciaal. Oordeelsvorming wordt bepaald door vele (eigen) factoren. Dynamische oordeelsvorming® is een beproefde methode die u daarbij helpt dat inzicht te krijgen. Door het stellen van de juiste vragen wordt uw beeld van bepaalde situaties completer en scherper. Soms als verdieping of duiding van aangereikte informatie, soms om nieuwe onverwachte
situaties juist te duiden of te detecteren. Goede vragen stellen gaat niet alleen om de inhoud, maar ook om de manier waarop (vorm) u de vraag stelt. Dit maakt wel degelijk verschil. Een dialoog kan op die manier goed vorm gegeven worden of juist ‘de mist in gaan’. Het is een uitstekend middel om werkelijk zicht te krijgen op het dagelijkse reilen en zeilen binnen de instelling. Na een goed vraaggesprek volgt uw analyse van de verkregen inzichten, waarop u tot een zo objectief mogelijke beoordeling komt: een uiterst dynamisch proces dus!

Programma

Structuur van het vraaggesprek - Strategisch vragen stellen en confronteren - Omgaan met ‘dooddoeners’, ‘rookgordijnen’ en andere oordeelsvervuilers - Scheiden van professionele rollen.

Leerdoelen

Bewustwording van en inzicht in de ontwikkelingen rondom digitaal en IT; • Onderscheid tussen hype en realiteit; • Een handvat waarmee u uw toezicht op digitaal en IT kan gaan oppakken; • Risico-inschatting bij keuzes voor investeringen op het gebied van IT en digitalisering; • Input voor een goed gesprek met de bestuurder.

Competenties

• Integriteit en moreel besef

Kennisgebieden

• IT en innovatie met IT

Programma

Het onderwerp wordt verder uitgediept in kleine groepen. • Toezicht houden op digitaal en IT; • De belangrijkste digitale ontwikkelingen: kansen en bedreigingen voor woningcorporaties; • Data en privacy; • Weghalen van de mystiek rondom digitaal en IT.

Leerdoelen

In de VTW cursus Cybersecurity, Privacy en Ethiek leren de deelnemers de ethische en privacy gevolgen en de veiligheidsrisico's van de digitale transformatie te onderkennen. Ook de situaties waarin het mis kan gaan komen aan de orde.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Cybersecurity

Programma

Wat brengt deze masterclass de deelnemende commissarissen - Inzicht in de ethische dilemma’s bij het gebruik van algoritmen, zoals controle en inzicht in algoritmen, voorkomen van stigmatisering, uitsluiting en discriminatie; - Kennis van mogelijke maatregelen om de cybersecurity dreigingen beheersbaar te maken. Tevens leert men over de beschikbare standaarden, juridische en compliance aspecten (zoals AVG) van de digitale transformatie en hoe een organisatie daaraan moet voldoen; -
Kennis van diverse vormen van cybercriminaliteit, de gevolgen ervan voor de getroffen personen en organisaties en inzicht in maatregelen aangetroffen kunnen worden om de dreiging van cybercriminaliteit te verkleinen. Inzicht in de mogelijke scenario’s indien de corporatie toch
met een cybercalamiteit te maken krijgt.

Leerdoelen

Zicht op mogelijkheden tot het leveren van een maximale maatschappelijke prestatie binnen wettelijke en financiële kaders; - Het kunnen stellen van de juiste vragen aan de hand van de laatste inzichten op het gebied van vastgoedsturing en assetmanagement; -Concrete handvatten om verantwoorde investeringsbeslissingen te kunnen nemen; - Pragmatische input ten behoeve van eigen casuïstiek.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Zorgvastgoed

Docenten/Sprekers

Johan Thijssen en Arthur van Iterson

Omschrijving bijeenkomst

Tijdens deze opleidingsdag krijgt u zicht op de mogelijkheden om een maximale maatschappelijke prestatie te leveren binnen de wettelijke financiële kaders waarbinnen uw corporatie heeft te opereren. 'Een euro kan maar één keer uitgegeven worden.' Vastgoedsturing en assetmanagement bieden dé tools om die euro dusdanig te investeren dat een maximaal financieel en maatschappelijk rendement behaald wordt. Met inzet van een helder begrippenkader en pragmatische modellen worden diverse praktijkcasussen besproken. Dit maakt de materie tastbaar en geeft handvatten voor de uitdagingen waar uw eigen corporatie voor staat. De masterclass wordt in samenwerking met de NVTZ Academie (Vereniging van Toezichthouders in Zorg & Welzijn) georganiseerd. geïnteresseerden vanuit de twee maatschappelijke sectoren kunnen zich hiervoor aanmelden.

Programma

Financiële aspecten rondom het exploiteren van zorgvastgoed; - Verschillende typen (en concepten) binnen zorgvastgoed; - Rol en verantwoordelijkheid Raden van Commissarissen en Toezicht; - Risicomanagement gericht op het inzichtelijk maken en beheersen van risico's rondom zorgvastgoed.

Leerdoelen

De masterclass zorgt voor een stevige basis voor effectief vergaderen en verrijkt uw kennis en vaardigheden voor het nemen van goede en geldige besluiten.

Competenties

• Helikopterview
• Teamspeler
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Efficiency
• Juridische aspecten intern toezicht

Docenten/Sprekers

Ilona Eichhorn & Marjolein Sulter

Omschrijving bijeenkomst

De meeste raden van commissarissen worden bemenst door ervaren vergaderaars. En voorzitter wordt u ook niet zomaar. Moderne toezichthouders willen graag blijven leren en verbeteren. De kans is
groot dat ook uw raadsvergaderingen wel een kwaliteitsimpuls kunnen gebruiken. Dat is in ieder geval zo als u de volgende situaties herkent. Duren uw raadsvergaderingen lang zonder dat ze echt de kern raken? Heeft u ook regelmatig het gevoel dat uw vragen niet echt beantwoord worden? Kent u de steeds terugkerende discussie over of een besluit moet worden goedgekeurd of vastgesteld? En wat doet u als u zoveel voorbereidende stukken ontvangt dat u ze onmogelijk vóór de vergadering kunt doornemen, maar de bestuurder om behandeling vraagt in het belang van de organisatie?

Programma

Het ontwikkeltraject bestaat uit drie delen, waarin u als commissaris na een korte theoretische samenvatting over de juridische context en het onderwerp communicatie aan de slag gaat met (eigen) ingebrachte casuïstiek van de deelnemers en van de docenten. Juridische kaders - Formeel is de vergadering het moment dat de raad besluiten neemt. Natuurlijk wilt u dat deze besluiten geldig zijn. Wat is het risico als u keer op keer de agenda en de stukken voor de vergadering te laat
ontvangt? Hoe komt de raad aan voldoende informatie? Wat is het verschil tussen goedkeuren en vaststellen? Wie is eigenlijk verantwoordelijk voor de agenda? Na het volgen van deze masterclass
weet u precies waar u op moet letten. Communicatie - Hoe ervaren een commissaris ook is, communicatie in de boardroom blijft een uitdaging zeker als het lastig wordt. Hoe doorbreekt u een routinematige bijeenkomst met veel details, zonder duidelijk doel en langdradige sprekers? Hoe spreekt u elkaar op een constructieve wijze aan zonder dat dit afbreuk doet aan de duidelijkheid van de boodschap? Hoe zorgt u ervoor dat u antwoord krijgt op uw vraag? Hoe benoemt u zonder
wantrouwen te kweken het “niet pluis” gevoel? Door gevorderde communicatietechnieken dringt u snel door tot de kern en is effectieve besluitvorming verzekerd.

Leerdoelen

Deze masterclass actualiseert en verdiept uw kennis van de zich ontwikkelende taken van de accountant en geeft handvatten om de accountant nog beter als informatiebron te gebruiken. De masterclass
gaat verder in op de relatie tussen auditcommissie en RvC.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Teamspeler

Kennisgebieden

• Externe accountant en relatie RvC
• Informatievoorziening RvC

Programma

- De verplichte taken van de accountant en de wet- en regelgeving waarop die gebaseerd zijn - Verschillende mogelijkheden voor de inrichting van de audit- en controlefuncties - Het intern audit plan en de rol van de accountant met daarbij specifieke aandacht voor de rol van de RvC en de auditcommissie - Organisatie van en participatie in het preaudit gesprek en de inrichting van het selectie- en evaluatieproces?

Leerdoelen

BLC is gericht op het verdiepen van uw -ervarings- kennis –ten aanzien van een proactieve rolvervulling, het entameren van het verdiepend gesprek evenals het omgaan met complexe en kritieke
situaties.

Competenties

• Sturing, Vaardigheid & effectiviteit

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Ontwikkelingen in governance

Programma

- een persoonlijk traject met adviesgesprekken over de eigen ontwikkeling;
- inspirerende bijdragen van ervaren commissarissen;
- verdieping, uitwisseling van ervaringen en persoonlijke reflectie in kleinere groepen;
- de mogelijkheid om eigen casuïstiek te bespreken.

Leerdoelen

De deelnemer is zich bewust van de verschillen tussen “new school” en “old school” governance en kan omschrijven wat dat voor de eigen organisatie betekent. Hij heeft handvatten om daar zelf een rol in te spelen. De deelnemer is zich zodanig bewust van zijn rol dat hij het onderscheid adviseren en toezichthouden scherp kan beoordelen, ook als op meerdere momenten in een besluitvormingstraject in een gelijkwaardige sfeer stevig wordt gedebatteerd tussen bestuurder en
raad. De deelnemer is in staat om ook in het overleg met in- en externe stakeholders rolverwarring te voorkomen en daarbij zowel voor de bestuurder als voor de organisatie toegevoegde waarde te leveren. Last but not least wordt door de uitgesproken interactieve werkvorm indringend kennis gemaakt met de andere deelnemers en daarmee het netwerk uitgebreid en verrijkt.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Teamspeler

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Lilian Kraan. Puck Dinjens, Marcel Wanrooy en/of Ilona Eichhorn

Omschrijving bijeenkomst

Bij de ontwikkeling van nieuw beleid of de behandeling van majeure vraagstukken, is meestal al vanaf het begin sprake van samenspraak met de bestuurder. Inbreng van de raad is gebaseerd op ervaringen uit de eigen beroepspraktijk en de dialoog met interne en externe stakeholders. Een raad die wacht ‘tot het klaar is’, biedt onvoldoende toegevoegde waarde en laat kennis liggen die de leden van de raad van buiten naar binnen kunnen brengen. De kunst is dan wel om respect te hebben voor ieders eigen rol en – onverlet de werkgeversrol van de raad – gelijkwaardig met elkaar het debat te voeren. Indien één van beide gremia zich bovengeschikt voelt aan het andere, is geen sprake
van gezonde checks and balances en verstoort dit de kwaliteit van de discussie en de besluitvorming. Rolbewustzijn is dan cruciaal en altijd moet worden voorkomen dat de raad op een “schaduwbestuur” gaat lijken of door het gezamenlijk optrekken zijn scherpte kwijtraakt. Het uiteindelijke doel is dat het samenspel een middel is om een goed antwoord te hebben op de maatschappelijke vraagstukken van de toekomst. Ervaring leert dat een beter samenspel bevorderlijk is voor het innovatief denken en handelen van de organisatie. En dat is in deze tijd geen overbodige luxe.

Programma

Het ontwikkeltraject bestaat uit drie delen, waarin u als ervaren toezichthouder samen met gelijkgestemden na een korte theoretische samenvatting van onderwerpen op het gebied van boardroom dynamics aan de slag gaat met (eigen) ingebrachte casuïstiek van de deelnemers
en van de docenten. Deel 1: Theorie door het volgen van een online college (te volgen op een door de deelnemers gewenste tijd tot 1 week voorafgaand aan deel 2) Deel 2: Online bijeenkomst (gezamenlijk 1,5 uur, een aantal weken voor deel 3). Deel 3: Een live-bijeenkomst (van 14.00 tot 20.00 uur, twee weken na deel 2)

Leerdoelen

U leert: - De raad van toezicht op strategische wijze in te zetten t.b.v. de organisatie en haar maatschappelijke doelstelling; - Het juiste samenspel: in de Raad van Commissarissen; met de Raad van Bestuur; met andere stakeholders, zowel intern als extern; - De eigen rol als voorzitter effectief in te zetten.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Hildegard Pelzer of Marjolein Sulter(kerndocenten) met Steven de Waal, Abdelilah el Barzouhi, of Monica Haime Puck Dinjens of Marcel Wanrooy

Omschrijving bijeenkomst

De voorzitter is cruciaal voor het functioneren van de Raad van Commissarissen. Hij/zij heeft een speciale verantwoordelijkheid voor het functioneren van de raad en heeft grote invloed binnen de raad en op de relatie met het bestuur. Hoe die verantwoordelijkheid goed te nemen en de invloedrijke positie goed te benutten? Dat vraagt om continue reflectie, zeker gezien de hoge eisen die aan het intern toezicht van een maatschappelijke organisatie met zijn vele stakeholders worden gesteld.

Programma

Dag 1: De rollen van de voorzitter en de Raad van Commissarissen in de maatschappelijke context Dag 2: Werken aan een goed team en goede relaties met bestuur en stakeholders Dag 3: Boardroom dynamics en het voorzitterschap (simulatie).

Leerdoelen

Deze tweedaagse leergang introduceert u in de wereld van woningcorporaties en de bijzondere financiële aspecten daarvan. Daarnaast vergroot deze leergang uw kennis van en inzicht in de rol van de ‘moderne’ commissaris. De leergang biedt volop gelegenheid tot uitwisseling met collega’s van andere corporaties.

Competenties

• Basiskennis en inzichten in de functie van commissaris

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Corporate government
• Financieel toezicht

Programma

Drie onderwerpen staan centraal: de wereld van woningcorporaties, de financiële huishouding en corporate governance, rollen en positie van de commissaris en boardroom dynamics.

Leerdoelen

Reflectie op jouw eigen rol ten aanzien van het omgaan met ethische kwesties; - Stof tot nadenken over het ethisch beleid van jouw raad van commissarissen; - Ideeën om met de bestuurder en commissarissen
ruimte te creëren om ethische kwesties met elkaar te bespreken.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Omgaan met ethische kwesties van toezicht

Docenten/Sprekers

Pieter Wijnsma

Omschrijving bijeenkomst

Bij maatschappelijke organisaties hangt ethisch beleid nauw samen met de visie op rol en positie van de organisatie in de samenleving en de consequenties daarvan voor de strategie en het dagelijks functioneren. Ethiek is dus niet iets ‘voor erbij’, maar heeft betrekking op de kern van het functioneren van organisaties. Ethiek is ook veel meer dan het volgen van regels en het opstellen en afvinken van regelgeving. De term ‘ethiek’ verwijst naar het Griekse ‘ethos’: levenshouding. Binnen organisaties vereist dat dus ook aandacht voor de cultuur. Toezicht op het ethisch handelen in de organisatie omvat drie niveaus: het ethisch handelen van medewerkers, van de bestuurder en van de toezichthouders zelf. Daarom: ethiek van governance en governance van ethiek. De opleiding biedt enerzijds een verdieping in het denken over ethiek. Anderzijds is er veel ruimte voor het bespreken van eigen
casuïstiek van de deelnemers met betrekking tot de drie hiervoor genoemde niveaus. In de opleiding wordt besproken hoe dit op deze verschillende niveaus kan worden vormgegeven en hoe het gesprek
over de ethiek tussen commissarissen en bestuurder tot leven kan worden gebracht en gehouden.

Programma

Het programma bestaat uit een afwisseling tussen stof tot nadenken, die door de docent wordt aangeboden, en gezamenlijke referentiekader als commissarissen.

Leerdoelen

Het doel van de masterclass is om commissarissen beter in staat te stellen het risicomanagement in uw corporatie te beoordelen en tijdig signalen te herkennen wanneer ingegrepen moet worden.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht

Kennisgebieden

• Risicomanagement
• Strategieontwikkeling

Programma

Strategische kansen en risico’s; - Risicobereidheid, – bewustzijn en – cultuur (soft controls); - Risico’s van corporaties en hoe risicomanagement kan helpen risico’s te nemen en beheersen; - Risico’s
in de besluitvorming; - Methoden van (inrichten van) risicomanagement en de vertaling naar de praktijk; - Specifieke risico’s voor woningcorporaties van vandaag en morgen; - Wat is de rol van de RvC en welk instrumentarium staat de raad ter beschikking.

Leerdoelen

Zicht op mogelijkheden tot het leveren van een maximale maatschappelijke prestatie binnen wettelijke en financiële kaders - Inzicht in de verschillende fasen van projectontwikkeling en de momenten waarop de commissarissen kunnen en moeten acteren - Het kunnen stellen van de juiste vragen aan de hand van de laatste inzichten op het gebied van vastgoedsturing en vastgoedinvesteringen. - Concrete handvatten om verantwoorde investeringsbeslissingen te kunnen goedkeuren.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Assetmanagement
• Financieel toezicht

Programma

- Overview van de wettelijke en financiële kaders voor corporaties - De belangrijkste begrippen en modellen rondom vastgoedsturing - Investeringsproces en scenarioanalyse aan de hand van een
praktijkcasus - De impact van verduurzamingsmaatregelen op vastgoedwaarde en rendement - Financiële sturingsmethodieken: van marktwaarde naar beleidswaarde

Leerdoelen

- Zicht op nieuwe perspectieven in (toezicht op) beleid waarin het accent verschuift van ziekte en zorg naar ondersteuning van gezond gedrag en eigen regie.- Kennismaking met het nieuwe concept van
Positieve Gezondheid. U heeft een beeld wat dit kan betekenen voor de burger, het beleid en strategie van de organisatie en samenwerking met andere partijen en sectoren.- Inspiratie door deze nieuwe kijk op gezondheid en u ziet vanuit toezichthoudend perspectief kansen tot verbinding met andere domeinen en heeft een beeld wat hiervan de betekenis is voor zorg, welzijn, wonen, onderwijs, participatie én de governance.

Competenties

• Integriteit en moreel besef
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Visie
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Mieke Reynen en Piet-Hein Buiting

Omschrijving bijeenkomst

Het denken over ziekte en gezondheid en het inrichten van de gezondheidszorg is aan verandering onderhevig. Deze kijk op gezondheid vraagt o.a. een andere aanpak van werken in de (zorg)organisatie waaronder ook ontschotting tussen de verschillende domeinen, in en met welzijn, volkshuisvesting en onderwijs. Dit vraagt van commissarissen en commissarissen dat zij ten eerste kennis hebben van dit nieuwe concept én toegerust zijn de dialoog aan te gaan met hun bestuurders, met elkaar én mogelijk ook extern en over de ontwikkelingen en veranderende opvattingen over zorg en gezondheid. Het roept ook nieuwe vragen op in de governance: wat betekent dit voor uw toezicht(repertoire). Hoe houd je toezicht op Positieve Gezondheid? En heeft het ook betekenis voor de raad van toezicht en raad van commissarissen zelf?

Programma

Op basis van inhoudelijke inleidingen wordt met interactieve werkvormen gewerkt. Dat kan een oefening/werkvorm zijn op/over Positieve Gezondheid, uitwisseling van ervaringen én het doorwerken naar de betekenis voor uw RvT/RvC: - Achtergrond van het concept Positieve Gezondheid en plaatsing daarvan binnen nieuwe ontwikkelingen en concepten in de zorg. Verdere verdieping van
Positieve Gezondheid door oefening van de deelnemers persoonlijk (invullen spinnenweb en uitwisseling met de bijpassende gesprekstechniek in een veilige omgeving); - Betekenis voor
samenwerken in het brede domein van zorg, welzijn, wonen, onderwijs à uitwisseling tussen commissarissen ; - Betekenis voor en visie op governance: toezicht op Positieve Gezondheid én de betekenis voor de eigen RvT/RvC à individuele reflectie en uitwisseling tussen commissarissen.

Leerdoelen

Deze masterclass verdiept uw inzichten in de gehele breedte van de werkgeversfunctie van de raad van toezicht en het zoomt in op de evaluatie van de bestuurder.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Organisatie vraagstukken
• Werkgeversrol RvC
• (Zelf)evaluatie RvC

Docenten/Sprekers

Pascalle Neijenhuis en Eric van der Graaf

Omschrijving bijeenkomst

Deze masterclass verdiept uw inzichten in de gehele breedte van de werkgeversfunctie van de RvC. Het zoomt in op de evaluatie van de bestuurder. Deze opleiding wordt in samenwerking met de NVTZ Academie (Vereniging van Toezichthouders in Zorg & Welzijn) en de VTOI-NVTK Academie (Vereniging voor Toezichthouders in Onderwijsinstellingen en Kinderopvang) georganiseerd. Geïnteresseerden vanuit de drie maatschappelijke sectoren kunnen zich hiervoor aanmelden.

Programma

Diverse aspecten van de werkgeverstaak van de raad van commissarissen komen aan de orde. Tijdens de opleiding worden good practices voor de evaluatie en de besluitvorming over (her)benoeming van de bestuurder besproken.

Leerdoelen

Docent André Ouwehand zorgt ervoor dat u het beleid van uw corporatie op dit terrein kunt beoordelen en uw rol als sparringpartner van de bestuurder kunt invullen. In een intermezzo gaat Harrie Windmüller in op het centraal stellen van de vragen en mogelijkheden van bewoners en het belang van netwerksamenwerking in buurten en wijken en hoe zijn corporatie Brabant Wonen dat – met andere partijen – in Proeftuin Ruwaard, Oss vormgeeft.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Corporatiebranche
• Stakeholders
• Volkshuisvestelijk toezicht

Programma

Het programma bestaat uit: Het belang van menging naar inkomen, etniciteit en huishoudensamenstelling; - De inclusieve buurt als uitgangspunt: ruimte voor kwetsbare groepen; - Betrekken van bewoners en andere partijen bij probleemanalyse, visieontwikkeling, programma en uitvoering; - Ingrepen om de leefbaarheid te verbeteren: van verandering van de samenstelling van
de woningvoorraad, woonruimteverdeling tot sociaal beheer; -Samenwerking tussen partners in wijken en buurten; - De rol van de RvC bij deze materie.

Leerdoelen

Inzicht in de ontwikkeling van de governance in de drie maatschappelijke sectoren, de actualiteit (de stand van zaken op dit moment) en de lessons leaned: verkennen wat daarvan geleerd kan
worden voor de eigen situatie; - Het vertrouwd raken met nieuwe opvattingen over en concepten van toekomstbestendige governance en met name het concept van strategisch partnerschap: wat houdt het in en wat kan het opleveren? - Bewustwording van relevante competenties: visieontwikkeling, bestuurlijk inzicht, toezichthoudende kwaliteiten, onafhankelijke oordeelsvorming en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Visie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken
• (Zelf)evaluatie RvC
• Governance

Docenten/Sprekers

Rienk Goodijk

Omschrijving bijeenkomst

In deze masterclass wordt aandacht besteed aan de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van governance, waarbij bestuur en intern toezicht zich op een meer inhoudelijke manier tot elkaar en
andere betrokkenen verhouden. Bij strategisch partnerschap staat niet de procedurele omgang maar het inhoudelijk debat centraal. Onderzoek en praktijkervaringen laten zien dat er echte vernieuwingen nodig zijn, maar dat er inmiddels toch ook al belangrijke stappen in de goede
richting worden gezet. Van deze stappen, de betere practices, kunnen
we veel leren. Als reactie op eerdere misstanden is de ontwikkeling van de governance de laatste jaren nogal technisch en procedureel van aard geweest. De regels en het afvinkgedrag leken te domineren. Angst en wantrouwen overheersten. Er is ruimte nodig voor de verdere ontwikkeling van strategisch partnerschap van binnenuit, tussen bestuur en intern toezicht en in verbinding met stakeholders.

Programma

- Hoe komen we als intern toezicht/raad van commissarissen en college van bestuur tot een meer inhoudelijk debat?; - Wat betekent dat voor de rollen, onderlinge omgang, informatievoorziening en werkwijze?; - Met welke dilemma’s krijg je in zulke gevallen te maken en hoe ga je daarmee om?; - Praktijkvoorbeelden: wat kunnen we leren van de ‘best practices’?

Leerdoelen

- Inzicht in de nieuwe ontwikkelingen in de maatschappelijke sectoren; - Meest actuele opvattingen over toezicht in relatie met de actuele en toekomstige ontwikkelingen; - Verdieping en mogelijke herijking als
raad van toezicht/commissarissen; - Handvatten voor actuele regievoering voor de voorzitter of ervaren toezichthouder/commissaris.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Visie

Kennisgebieden

• Corporate government
• Strategieontwikkeling
• Werkgeversrol RvC

Docenten/Sprekers

Puck Dinjens en Monique van Dijen

Omschrijving bijeenkomst

De kwaliteit van wonen, zorg en welzijn hangt voor veel mensen in Nederland af van het functioneren en presteren van maatschappelijke ondernemingen, zoals onderwijsinstellingen, woningcorporaties en zorginstellingen. Good governance is daarvoor een cruciale voorwaarde
en raden van toezicht / commissarissen hebben daarin een rol van wezenlijke betekenis. Dit programma helpt hen daarbij verder. De verschillen tussen genoemde organisaties zijn groot, maar op het gebied van good governance domineren de overeenkomsten. Zo staat de bedoeling en de maatschappelijke opdracht voorop. Ook hebben ze te maken met politieke en maatschappelijke veranderingen die effect hebben op de governance. Een voorbeeld is de toenemende invloed
van gebruikers van deze organisaties op hun beleid. Andere vormen van organiseren intern én extern (netwerken) ontstaan. Dat geldt ook zeker voor genoemde organisaties die elkaar steeds meer weten te vinden in het gezamenlijk aanpakken van maatschappelijke vraagstukken. Dit vraagt van deze organisaties een heldere visie in een onzekere toekomst, op beleid en strategie en op bestuur en toezicht. Geïnspireerd door bovenstaande argumenten hebben de VTW en NVTZ Academie gezamenlijk dit leiderschapsprogramma ontwikkeld, toegesneden op de uitgangspunten die genoemde organisaties voorstaan. Twee voorbeelden: in het geformuleerde NVTZ-beleid ‘Goed beslagen ten ijs’ en met de VTW-slogan “Toezicht met passie’ wordt hierop ingespeeld, met goed toezicht als uitgangspunt. De actuele ontwikkelingen op het gebied van good governance, waarbij de
veranderingen in rol- en taakopvatting een belangrijke plaats hebben, worden besproken en toegespitst op de positie van het toezichthoudend orgaan van maatschappelijke organisaties. Vanuit
intrinsieke motivatie van (leden van) de raad van toezicht/commissarissen is er de opdracht om zich blijvend te ontwikkelen en toezicht – en de andere rollen – als een professie te zien.

Programma

De deelnemers zijn ervaren en afkomstig uit verschillende maatschappelijke sectoren. Daarom worden naast de inbreng van inspirerende sprekers van hoog niveau en een zeer ervaren kerndocent,
expliciet ook het leerprincipe ‘halen en brengen’ gehanteerd. Tijdens de opleidingsdag wordt tijd ingeruimd om waarden, dilemma’s en eigen casuïstiek in te brengen. De compacte setting qua aantal deelnemers en de gehanteerde werkvormen versterken het onderling leren. Leren met en van elkaar vindt op deze manier daadwerkelijk plaats.

Leerdoelen

In deze masterclass wordt de theorie gekoppeld aan de praktijk aan de hand van casussen. Zo krijgt de deelnemer in de financiële systemen van de woningcorporatie. De rode draad bij de behandeling van de
onderwerpen is de rol die de commissarissen daarbij hebben.

Competenties

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Risicomanagement

Programma

- De financiële begrippen in de volkshuisvesting; - De geldstromen in de sector en binnen de woningcorporatie; - De knoppen waaraan gedraaid kan worden om de financiën te beïnvloeden; -
Informatievoorziening, verslaggeving en inzicht in de inhoud en vorm van de verschillende interne en externe rapportages; - Waarderen en investeren; -Ontwikkelingen in de corporatiesector die bepalend zijn voor de risicobeheersing; - Monitoring door de Aw en WSW: hun positie in het (extern) toezicht en hun werkwijze.

Leerdoelen

U leert: - De raad van toezicht op strategische wijze in te zetten t.b.v. de organisatie en haar maatschappelijke doelstelling; - Het juiste samenspel: in de Raad van Commissarissen; met de Raad van Bestuur; met andere stakeholders, zowel intern als extern; - De eigen rol als voorzitter effectief in te zetten.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Hildegard Pelzer of Marjolein Sulter(kerndocenten) met Steven de Waal, Abdelilah el Barzouhi, of Monica Haime Puck Dinjens of Marcel Wanrooy

Omschrijving bijeenkomst

De voorzitter is cruciaal voor het functioneren van de Raad van Commissarissen. Hij/zij heeft een speciale verantwoordelijkheid voor het functioneren van de raad en heeft grote invloed binnen de raad en op de relatie met het bestuur. Hoe die verantwoordelijkheid goed te nemen en de invloedrijke positie goed te benutten? Dat vraagt om continue reflectie, zeker gezien de hoge eisen die aan het intern toezicht van een maatschappelijke organisatie met zijn vele stakeholders worden gesteld.

Programma

Dag 1: De rollen van de voorzitter en de Raad van Commissarissen in de maatschappelijke context Dag 2: Werken aan een goed team en goede relaties met bestuur en stakeholders Dag 3: Boardroom dynamics en het voorzitterschap (simulatie).

Leerdoelen

Het doel van dit programma is het opdoen van kennis over en inzicht in de relevante aspecten in board en governance. Na afloop bent u beter in staat uw eigen rol als professioneel commissaris of toezichthouder in te vullen, boardroom dynamiek te beïnvloeden en heeft u inzicht verworven in de specifieke toegevoegde waarde die u als commissaris in een organisatie kunt leveren.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Stakeholders
• Werkgeversrol RvC
• Transitie en innovatie

Programma

Gecertificeerd Commissaris (EGC) is een ‘blended learning’ programma met een fysieke bijeenkomst van een hele dag en daarnaast zeven video’s, een webinar met case studies en leeswerk. De fysieke bijeenkomst kent een instructie-, netwerk- en inhoudelijk karakter

Competenties

Kennisgebieden

Programma

Leerdoelen

Met de geboden informatie en kennis zijn commissarissen goed in staat het uitgezette beleid op deze gebieden te monitoren en waaraan de orde goed te keuren. Ook kunnen zij als sparringpartner van de
bestuurder optreden bij verdere beleidsontwikkeling en beleidskeuzes. Vanzelfsprekend kunnen de deelnemers eigen dilemma’s en cases inbrengen, zodat ook geleerd kan worden van elkaars ervaringen.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht

Kennisgebieden

• Bedrijfslasten
• Betaalbaarheid
• Corporatiebranche
• Projectontwikkeling en vastgoedtransacties
• Duurzaamheid en energietransitie

Programma

U maakt kennis met de volgende onderwerpen: - De beleidsdriehoek van woningcorporaties; - De ontwikkeling van de woonuitgaven in de afgelopen jaren en inzicht in de ontwikkeling van het huurbeleid; - Bestaande instrumenten om de betaalbaarheid te beïnvloeden; - De betaalbaarheid van het wonen in Nederland in internationaal perspectief; - De (on)mogelijkheden die diverse typen huishoudens momenteel hebben om een geschikte woning te betrekken; - De positie van starters en groepen met middeninkomens op de woningmarkt; - Inzicht in de huidige woningvraag en ontwikkeling van de toekomstige woningvraag; - De gebrekkige afstemming tussen de woningproductie en de woningvraag; - Het effect van de woonruimteverdeling op de
betaalbaarheid; - Het effect van de nieuwe wet- en regelgeving op de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen; - De verschillende aspecten van kwaliteit; - Relevante thema’s op het gebied van duurzaamheid en energietransitie; rol en positie van de corporaties als maatschappelijk ondernemer; - De mogelijkheden en onmogelijkheden bij de verduurzaming.

Leerdoelen

Deze tweedaagse leergang introduceert u in de wereld van woningcorporaties en de bijzondere financiële aspecten daarvan. Daarnaast vergroot deze leergang uw kennis van en inzicht in de rol
van de ‘moderne’ commissaris. De leergang biedt volop gelegenheid tot uitwisseling met collega’s van andere corporaties.

Competenties

• Basiskennis en inzichten in de functie van commissaris

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Corporate government
• Corporatiebranche
• Financieel toezicht

Programma

Drie onderwerpen staan centraal: de wereld van woningcorporaties, de financiële huishouding en corporate governance, rollen en positie van de commissaris en boardroom dynamics.

Leerdoelen

Wat brengt deze masterclass u en uw Raad van Commissarissen? -Kennis van het begrip innovatie, ook ter onderscheid van implementatie; - Inzicht in dat schaarse middelen geen beperking, maar juist een
stimulans zijn; - Inzicht in dat innovatie geen kostenpost is, maar financieel en/of maatschappelijk rendement oplevert; - Het kunnen inschatten welke rol uw corporatie zou kunnen/moeten spelen:
voorloper, early adaptor etc.; - De waarde van de samenwerking tussen corporaties op impact in de waardeketen inzien; - Zicht op welke bijdrage kan worden geboden in het begrip rondom de benodigde mindset voor innovatie samenwerking; - Het kunnen stimuleren van een creatieve context; - Inzicht in de kenmerken van een innovatie-bereide en een innovatie-averse organisatie; - Het kennismaken met enkele pregnante voorbeelden – technisch en maatschappelijk – uit de sector
volkshuisvesting, niet alleen w.b. de effecten maar ook op welke wijze deze tot stand kwamen.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Corporatiebranche
• IT en innovatie met IT

Programma

Bij corporaties zit innoveren – ondanks fantastische voorbeelden – niet per definitie in de genen. Een gevecht om de markt of de klant is – helaas door het grote tekort aan woningen – niet nodig. De
wachtlijsten zijn lang en ontevreden klanten kunnen niet weg. De vaak wat ambtelijke cultuur en regeldruk is evenmin een stimulans om out of the box te denken. Zonder uitzondering is er uiteraard wel de passie voor de volkshuisvesting. En daarmee de intrinsieke motivatie om het wonen voor mensen met een smalle beurs zo prettig en betaalbaar mogelijk te maken. Een betere motivatie om innovatie te bevorderen is er eigenlijk niet. Commissarissen die dat met succes agenderen hebben
ontegenzeggelijk toegevoegde waarde voor hun bestuur en hun corporatie. Commissarissen hebben over relevante aspecten van innovatie voldoende bagage om hun bestuur te stimuleren, als
sparringpartner te kunnen optreden, investeringen die ter goedkeuring voorliggen te kunnen beoordelen en te kunnen monitoren etc.

Leerdoelen

De deelnemer is zich bewust van de verschillen tussen “new school” en “old school” governance en kan omschrijven wat dat voor de eigen organisatie betekent. Hij heeft handvatten om daar zelf een rol in te spelen. De deelnemer is zich zodanig bewust van zijn rol dat hij het onderscheid adviseren en toezichthouden scherp kan beoordelen, ook als op meerdere momenten in een besluitvormingstraject in een gelijkwaardige sfeer stevig wordt gedebatteerd tussen bestuurder en
raad. De deelnemer is in staat om ook in het overleg met in- en externe stakeholders rolverwarring te voorkomen en daarbij zowel voor de bestuurder als voor de organisatie toegevoegde waarde te leveren. Last but not least wordt door de uitgesproken interactieve werkvorm indringend kennis gemaakt met de andere deelnemers en daarmee het netwerk uitgebreid en verrijkt.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Teamspeler

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur
• Stakeholders

Docenten/Sprekers

Mat Botman, Lilian Kraan. Puck Dinjens, Marcel Wanrooy en/of Ilona Eichhorn

Omschrijving bijeenkomst

Bij de ontwikkeling van nieuw beleid of de behandeling van majeure vraagstukken, is meestal al vanaf het begin sprake van samenspraak met de bestuurder. Inbreng van de raad is gebaseerd op ervaringen uit de eigen beroepspraktijk en de dialoog met interne en externe stakeholders. Een raad die wacht ‘tot het klaar is’, biedt onvoldoende toegevoegde waarde en laat kennis liggen die de leden van de raad van buiten naar binnen kunnen brengen. De kunst is dan wel om respect te hebben voor ieders eigen rol en – onverlet de werkgeversrol van de raad – gelijkwaardig met elkaar het debat te voeren. Indien één van beide gremia zich bovengeschikt voelt aan het andere, is geen sprake
van gezonde checks and balances en verstoort dit de kwaliteit van de discussie en de besluitvorming. Rolbewustzijn is dan cruciaal en altijd moet worden voorkomen dat de raad op een “schaduwbestuur” gaat lijken of door het gezamenlijk optrekken zijn scherpte kwijtraakt. Het uiteindelijke doel is dat het samenspel een middel is om een goed antwoord te hebben op de maatschappelijke vraagstukken van de toekomst. Ervaring leert dat een beter samenspel bevorderlijk is voor het innovatief denken en handelen van de organisatie. En dat is in deze tijd geen overbodige luxe.

Programma

Het ontwikkeltraject bestaat uit drie delen, waarin u als ervaren toezichthouder samen met gelijkgestemden na een korte theoretische samenvatting van onderwerpen op het gebied van boardroom dynamics aan de slag gaat met (eigen) ingebrachte casuïstiek van de deelnemers
en van de docenten. Deel 1: Theorie door het volgen van een online college (te volgen op een door de deelnemers gewenste tijd tot 1 week voorafgaand aan deel 2) Deel 2: Online bijeenkomst (gezamenlijk 1,5 uur, een aantal weken voor deel 3). Deel 3: Een live-bijeenkomst (van 14.00 tot 20.00 uur, twee weken na deel 2)

Leerdoelen

Hoe komt u te weten wat er speelt door een vraaggesprek? inzicht in uw eigen proces van oordeelsvorming - Overzicht van verschillende vormen en richtingen van vragen stellen - Inzicht in de
manier van vragen stellen en de impact op de gesprekspartner – Kennis van het proces van een goede dialoog - Vaardigheden bij lastige gesprekken - Per deelnemer: feedback op de manier van vragen stellen
en verbeteringen daarin.

Competenties

• Onafhankelijke oordeelsvorming

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Informatievoorziening RvC

Docenten/Sprekers

Koos Parie & Ron Henkes

Omschrijving bijeenkomst

Om te kunnen beoordelen of binnen uw organisatie alles goed gaat, zult u moeten weten wát er speelt. Een zowel helder als volledig beeld is dus een eerste vereiste. Dat krijgt u -onder andere- door schriftelijke en mondelinge voorbereiding en eigen waarnemingen. Goed inzicht hebben op basis waarvan u zelf tot een oordeel komt is cruciaal. Oordeelsvorming wordt bepaald door vele (eigen) factoren. Dynamische oordeelsvorming® is een beproefde methode die u daarbij helpt dat inzicht te krijgen. Door het stellen van de juiste vragen wordt uw beeld van bepaalde situaties completer en scherper. Soms als verdieping of duiding van aangereikte informatie, soms om nieuwe onverwachte
situaties juist te duiden of te detecteren. Goede vragen stellen gaat niet alleen om de inhoud, maar ook om de manier waarop (vorm) u de vraag stelt. Dit maakt wel degelijk verschil. Een dialoog kan op die manier goed vorm gegeven worden of juist ‘de mist in gaan’. Het is een uitstekend middel om werkelijk zicht te krijgen op het dagelijkse reilen en zeilen binnen de instelling. Na een goed vraaggesprek volgt uw analyse van de verkregen inzichten, waarop u tot een zo objectief mogelijke beoordeling komt: een uiterst dynamisch proces dus!

Programma

Structuur van het vraaggesprek - Strategisch vragen stellen en confronteren - Omgaan met ‘dooddoeners’, ‘rookgordijnen’ en andere oordeelsvervuilers - Scheiden van professionele rollen.

Leerdoelen

In deze masterclass delen docenten hun theoretische en praktische kennis met de deelnemers en staan borg voor een interactieve bijeenkomst waarin ruim plaats is voor discussie en uitwisseling van
ervaringen.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Programma

Wat brengt deze masterclass de deelnemende commissarissen? - Inzicht in de maatschappelijke trends en de verwachtingen van het rijk; - Een verkenning van enkele innovaties uit de praktijk; - Inzicht in de
betekenis van deze ontwikkelingen voor woningcorporaties (positionering, netwerksamenwerking en organisatieontwikkeling); - De nodige bagage om dilemma’s en adviezen voor het intern toezicht bij
woningcorporaties te kunnen wegen en als goede gespreks- en sparringpartner voor de bestuurder te kunnen optreden; - Materiaal om de inhoud van deze masterclass met uw collega’s te delen.

Leerdoelen

- Inzicht in de succesfactoren en belemmeringen die ervoor zorgen dat veranderingen binnen de organisatie wel/niet goed van de grond komen. - De vaardigheid om een gestructureerd ander gesprek over de ambities van de organisatie te voeren.- Inzicht in de indicatoren voor de slagingskans van toekomstige verbeteringen.- Tools om als RvC bij te dragen aan het vergroten van het verandervermogen. In deze masterclass nemen we de deelnemers aan de hand van praktijkvoorbeelden mee in momenten waarop je meer inzicht wilt hebben in de (toekomstige) realisatie van de ambities en de manier waarop je daar als raad in kunt acteren. In de masterclass werken we met korte kenniscolleges en simulaties.

Competenties

• Bestuurlijk inzicht

Kennisgebieden

• Informatievoorziening RvC
• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Joos Jacobs & Vivian Boumans

Omschrijving bijeenkomst

In de VUCA-wereld waarin we actief zijn vraagt om continue alert te zijn en het vermogen te hebben om de organisatie aan te passen op de nieuwe omstandigheden. In de boardroom is dit uiteraard een groot thema. Immers, toezichthouden is niet alleen reflecteren op het verleden, maar zeker ook anticiperen op de toekomst. Op welke manier kun je als toezichthouder inschatten hoe het gesteld is met het verandervermogen van de organisatie? Hoe voer je daarover het goede gesprek met de bestuurder en mogelijk andere sleutelfiguren uit de organisatie? Het is essentieel dat commissarissen/toezichthouders weten hoe veranderprocessen werken en dat ze hun rol hier nemen. De kunst is natuurlijk om de goede vragen te stellen. Hoe effectief is de organisatie in het vorm geven aan deze veranderingen en het realiseren van de beoogde effecten? Wat werkt daarbij versterkend, wat werkt belemmerend? Hoe zit het met de intrinsieke motivatie? Is er sprake van duurzame verandering of verandert men ‘omdat het moet van de interne of externe toezichthouder’?

Programma

- Hoe kijkt je als toezichthouder of commissaris naar veranderingen? - Wanneer zijn veranderingen succesvol? - Welke factoren bepalen of de organisatie in staat is om te verbeteren? - Welke indicatoren geven inzicht en heeft de RvC daar voldoende toegang toe? - Welke vragen stelt je als RvC om te weten te komen of de organisatie in staat is om veranderingen te realiseren? - Met wie praat je? - Zet wat ik als commissaris of toezichthouder doe, de organisatie aan tot leren? commissaris of toezichthouder doe, de organisatie aan tot leren?

Leerdoelen

Praktische invulling van toezichthouden op basis van waarden en
kennis over de implementatie daarvan.

Competenties

• Integriteit en moreel besef
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Johan Bouwmeester

Omschrijving bijeenkomst

In een snel veranderende samenleving en in tijden van crisis, ligt er de opdracht bij raden van toezicht om de maatschappelijke betekenis van de organisatie vanuit een breed maatschappelijk perspectief te blijven toetsen. De raad van toezicht dient er met name zorg voor te dragen dat de inhoudelijke richting en het waardenperspectief wordt bepaald en ziet toe op de kwaliteit van een meerstemmige discussie hierover. De raad denkt daarbij actief mee en streeft naar inhoudelijke impulsen vanuit een breed maatschappelijk perspectief. Op welke manier kun je als toezichthouder hier goed vorm aan geven? Dit is voor velen een zoektocht. Johan Bouwmeester, auteur van het boek ‘Waardegedreven
Leiderschap, varen op het moreel kompas’ (2012) en het boek ‘Waardegedreven Leiderschap, dansen met licht en duisternis’ (2017) voert mede op basis van meerdere modellen de dialoog met de
deelnemers. Casuïstiek van zowel de deelnemersgroep als van Johan Bouwmeester wordt behandeld, zodat het ook echt in de praktijk gebracht wordt. Deze eendaagse masterclass biedt inzicht en duiding in het gedrag van anderen en het eigen gedrag mede gekoppeld aan je moreel kompas. Het gaat in op dilemma’s en praktijkvoorbeelden ten aanzien van signalen waar je als toezichthouder mee te maken kunt krijgen. Ook andere bronnen, naast de bestuurder zelf en de duiding van de daaruit voortkomende signalen komen aan de orde.

Programma

Definiëring van waardegedreven werken; - Diverse modellen en de vertaalslag daarvan naar de sectoren; - Bepaling van de waarden; - Implementatie van waardegedreven toezicht en wat betekent dit voor bestuur en de medewerkers; - Meten en monitoren bij waardegedreven toezichthouden.

Leerdoelen

Inzicht in de trends die voor de corporatiesector relevant zijn; Achtergrond en theorie van het scenariodenken; De gewenste stappen om tot scenariodenken te komen; Aandachtspunten om te bevorderen dat de methode daadwerkelijk wordt toegepast; Een methode om de robuustheid van de strategie van uw corporatie te bepalen.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid
• Scenario's

Kennisgebieden

• Scenarioplanning

Programma

De “buitenwereld” is van grote betekenis om trends te herkennen en toekomstbeelden te bepalen. Daarom kan een divers samengestelde raad hierbij een belangrijk klankbord voor de bestuurder vormen.

Leerdoelen

Centraal in deze eendaagse opleiding staat steeds het handelingsperspectief van de Raad van Commissarissen. Wat staat u te doen als individueel lid en wat wordt van u verwacht als voltallige
Raad? Er is voldoende ruimte voor de inbreng van eigen casuïstiek als commissaris.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Sociale veiligheid

Docenten/Sprekers

Alie Kuiper

Omschrijving bijeenkomst

Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag in organisaties zijn veelvuldig in het nieuws. Klachten over leidinggevenden komen binnen bij toezichthouders en commissarissen. Ook verschijnen er meer en meer onderzoeken naar de aard en omvang van grensoverschrijdend gedrag en wordt er gewezen op lacunes in het beleid van organisaties. Hoe is het gesteld met de aanpak van grensoverschrijdend gedrag in de organisatie waar u toezicht op houdt? Is het onderwerp van gesprek in de Raad van Commissarissen? Wat kunt en moet u er als commissaris mee? Leden van Raden van Commissarissen worden eerder ter verantwoording groepen en krijgen een expliciete rol bij het realiseren van een integrale aanpak. In steeds meer governance codes wordt aandacht besteed aan het toezichthouden op sociale veiligheid. De codes geven richtlijnen over waar toezicht op commissaris van belang is om kennis van te hebben.

Programma

Het programma is opgebouwd op basis van een aantal vragen die alle commissarissen zouden moeten kunnen beantwoorden. Wat wordt verstaan onder ongewenste omgangsvormen, definities, aard en omvang? Wat zijn gevolgen en risico’s van ongewenste omgangsvormen en hoe zijn deze te identificeren en te beheersen? Welke verplichtingen voor beleid vloeien voort uit de Arbowet en de wetgeving gelijke behandeling? Hoe verhoudt beleid voor een veilig werkklimaat zich tot het realiseren van de doelen van de organisatie? Hoe houd ik in mijn rol als commissaris op de monitoring en borging van het beleid? Welke informatie heb ik nodig om goed toezicht te kunnen houden op het thema sociale veiligheid binnen de hogeschool? Wat zijn de taken en
verantwoordelijkheden van CvB, management, vertrouwenspersonen, klachtencommissie, HR, GMR (OR) en RvC? Wie van de RvC gaat hoe om met meldingen en klachten?

Leerdoelen

In deze masterclass krijgt u in vogelvlucht inzicht in de problematiek van de vergrijzing en zijn zij in staat de klankbordfunctie goed in te vullen en plannen van het bestuur te beoordelen.

Competenties

• Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid

Kennisgebieden

• Strategieontwikkeling
• Stakeholders
• Volkshuisvestelijk toezicht

Programma

Algemene inzichten in de problematiek van de vergrijzing, de maatschappelijke effecten en de consequenties voor woningcorporaties; De grote stelselwijzigingen op het terrein van wonen en zorgen en de financiële aspecten daarvan; Wat kunnen ‘algemene’ corporaties leren –zowel in termen van kansen als bedreigingen – van de categorale seniorenhuisvesters, zeker gezien de nationale ambitie om geclusterde woningen te realiseren; Handvatten om inzicht te krijgen in de lokale
situatie van uw werkgebied; De mogelijke oplossingen, strategische keuzes en praktijkvoorbeelden.

Leerdoelen

Wat brengt deze Online Masterclass u als commissaris en als RvC?

- Weet u welk beleidsinstrumentarium woningcorporaties ter beschikking hebben om de betaalbaarheid daadwerkelijk te beïnvloeden?
- Hoe kunnen de corporaties en de RvC in de praktijk het woonlastenbeleid vormgeven?
- Heeft u als commissaris inzicht in de toekomstige woningvraag?
- Welke fundamentele beleidskeuzes liggen er voor de toekomst?

Competenties

Kennisgebieden

• Betaalbaarheid
• Huur- en woonlastenbeleid

Docenten/Sprekers

Peter Boelhouwer is hoogleraar Huisvestingssystemen in Delft. Sinds bijna 40 jaar bestudeert Peter de interactie tussen de woningmarkt en het volkshuisvestingsbeleid. Peter was o.a. extern adviseur van de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties,

Omschrijving bijeenkomst

In deze Online Masterclass worden u diverse methoden uitgelegd waarop de betaalbaarheid kan worden vastgesteld en welke fundamentele beleidskeuzes er voor u liggen in de toekomst. Ook de wijze van vormgeving van het woonlastenbeleid is een belangrijk thema dat wordt behandeld.

Programma

De Online Masterclass bestaat uit vijf blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u de Online Masterclass onbeperkt terugkijken ( totale duur 1:02:01 minuten).

Leerdoelen

Wat brengt deze Online Masterclass u als commissaris en als RvC?

- Inzicht in de wijze van overleg tussen uw woningcorporatie en stakeholders;
- Welke consequenties heeft de samenstelling van uw woningbezit als woningcorporatie?
- Wettelijk vereiste reglementen voor een corporatie;
- De betekenis van de diverse belanghouders;
- Beoordeling van de rol van de RvC bij strategiediscussies;

Competenties

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken
• Stakeholders
• Rol van de RvC

Docenten/Sprekers

Rob Haans is directievoorzitter en bestuurder van woningcorporatie de Alliantie. Daarnaast is hij actief als bestuurslid van Aedes en voorzitter eigendomsstichting van de Keukenhof. Rob werkte hiervoor als bestuursvoorzitter van woningcorporatie De Key. E

Omschrijving bijeenkomst

Deze Online Masterclass gaat onder meer in op de vijf kernfuncties die de inrichting van de corporatie bepalen. Door de sterk veranderde branche staan bestuurders en commissarissen voor tal van (nieuwe) strategische vraagstukken. Dit college is specifiek bedoelt voor commissarissen die nieuw zijn in de volkshuisvesting.

Programma

De Online Masterclass bestaat uit zes blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u de Online Masterclass onbeperkt terugkijken (totale duur: 1:53:52 minuten).

Leerdoelen

Wat brengt deze Online Masterclass u als commissaris en als RvC?

- Meer kennis en achtergrond van de financiële begrippen;
- Inzicht en de inhoud en vorm van de verschillende interne en externe rapportages;
- Meer handvatten op het gebied van waarderen en investeren;
- Goede gesprekspartner voor financieel specialisten en bestuurder,zonder zelf de specialist te worden.

Competenties

Kennisgebieden

• Financieel toezicht
• Financiële basisinstrumenten

Docenten/Sprekers

Hans van Vark is registeraccountant en werkt als zelfstandig interim-manager en adviseur vooral voor woningcorporaties en zorginstellingen. Zijn opdrachten liggen vaak op het gebied van financiën, bedrijfsvoering en informatievoorziening. Hij geeft traini

Omschrijving bijeenkomst

Deze Online Masterclass geeft in vogelvlucht inzicht in de belangrijkste financiële basisinstrumenten zoals de (meerjaren)begroting, investeringsvoorstellen, kasstroommanagement (treasury) en de jaarrekening. Er wordt ook aandacht besteed aan wat specifiek is voor woningcorporaties, zoals de verschillende waarderingssystemen, financieringsmogelijkheden en rendementsdenken, zowel financieel als maatschappelijk.

Programma

De Online Masterclass bestaat uit een viertal blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u de Online Masterclass onbeperkt terugkijken (totale duur: 49:48 minuten).

Leerdoelen

Wat brengt deze Online Masterclass u als commissaris en als RvC?

- U leert hoe u de risico’s op aansprakelijkheid kunt beperken;
- U krijgt meer kijk op de Aw (Autoriteit woningcorporaties) en leert wat een governance audit inhoudt voor een corporatie;
- U hoort met wie u als RvC te maken heeft en waarom. En waar moet u hierbij op letten?
- Inzicht in uw taken als commissaris en hoe deze zich op juridisch vlak met elkaar verhouden;
- En leert u hoe u de interventieladder toepast.

Competenties

Kennisgebieden

• Juridische aspecten intern toezicht
• Stakeholders
• Werkgeversrol RvC
• Wet- en regelgeving overheid

Docenten/Sprekers

Mr. Eelkje van de Kuilen is advocaat en partner bij AKD. Ze is gespecialiseerd in het adviseren van woningcorporaties over onder meer de Woningwet, governance, toezicht Aw, en herstructureringen. Eelkje adviseert Aedes, VTW en meer dan 50 corporaties in N

Omschrijving bijeenkomst

Zonder noodzakelijke juridische voorkennis wordt u op de hoogte gebracht van het wettelijk kader voor een RvC en wat dat vervolgens voor u als commissaris betekent in de praktijk.

Programma

De Online Masterclass bestaat uit een vijftal blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u de Online Masterclass onbeperkt terugkijken (totale duur: 48:39 minuten).

Leerdoelen

Wat brengt deze Online Masterclass u als commissaris en als RvC?

- Als commissaris wordt u geïnformeerd over de nieuwe ontwikkelingen bij het ontwikkelen, bouwen en renoveren van woningen, zoals ‘nul op de meter woningen’, modulair bouwen, kleiner bouwen en ontwikkelingen op de onderhoudsmarkt;
- 5 subthema’s worden nader toegelicht;
I. Vastgoedsturing
II. Projectmanagement
III. Organiseren & contracteren
IV. Financieel
V. Investeringsstatuut

Competenties

Kennisgebieden

• Vastgoedsturing, projectmanagement, organiseren & contracteren, finanieel en investeringsstatuut

Docenten/Sprekers

Drs. ing. Arnoud Spithoven MRE MRICS is specialist op het gebied van vastgoedsturing en assetmanagement. Hij ondersteunt bestuurders en directies bij investeringsbeslissingen ten aanzien van het optimaliseren en transformeren van bestaand vastgoed en het

Omschrijving bijeenkomst

Het proces van bouw en renovatie heeft grote impact, er is veel geld mee gemoeid. De RvC dient haar rol dan ook tijdig te pakken in projecten zoals bouwopgave en renovaties. Deze Online Masterclass voorziet commissarissen van de nodige basiskennis om dit te doen. Cruciaal in deze, vaak complexe, processen met een zeer lange doorlooptijd en vele factoren met grote belangen. Het kan betekenen dat een RvC al in een eerdere fase op passende wijze acteert alvorens het project daadwerkelijk van start gaat.

Programma

De Online Masterclass bestaat uit een vijftal blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u de Online Masterclass onbeperkt terugkijken (totale duur: 1:38:03 minuten).

Leerdoelen

Tijdens deze online masterclass zullen de antwoorden op deze vragen wetenschappelijk worden onderbouwd, maar wel vanuit een praktische invalshoek zodat u er mee aan de slag kan. Uw inzicht zal worden verdiept dat diversiteit alleen niet automatisch tot een beter functionerende organisatie/een beter toezicht leidt. Het gaat om de bereidheid en inzet om de waarde van diversiteit, dus de waarde van het verschil, in te zetten. Commitment en een actieve rol van de top van organisaties is daarvoor onmisbaar. Dat vergt grote investering, maar die investering betaalt zich dubbel en dwars terug.

Competenties

Kennisgebieden

• Diversiteit & inclusiviteit

Docenten/Sprekers

Dr. Abdelilah el Barzouhi is arts en toezichthouder. In 2013 is hij gepromoveerd aan de Universiteit Leiden. Abdelilah volgde naast zijn geneeskundestudie aan de Erasmus Universiteit met succes de masters Clinical Research en Zorgmanagement. In 2012 heeft

Omschrijving bijeenkomst

In deze online masterclass zal dieper worden in gegaan op de waarde van diversiteit en inclusiviteit voor een beter toezicht. Waarom wordt diversiteit en inclusiviteit steeds belangrijker? Wat zijn de doelstellingen en belangen bij diversiteit en inclusiviteit? Waaruit blijkt dat divers samengestelde groepen tot betere besluiten komen en wat is daar de verklaring voor?

Ondanks dat niemand de waarde van diversiteit en inclusiviteit ontkent, is diversiteit en inclusiviteit in vele organisaties nog niet vanzelfsprekend. Hoe verklaar je dat? En tot slot, hoe kun je als organisatie stappen maken als het gaat om diversiteit en inclusiviteit?

Programma

De Online Masterclass bestaat uit een vijftal blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u de Online Masterclass onbeperkt terugkijken (totale duur: 1:00:02 minuten).

Leerdoelen

- Inzicht en bewustzijn in het proces van het komen tot conclusies en besluiten;
- Ontdekken van patronen in eigen oordeelsvormingsproces en in die van anderen;
- Praktische toepassingen om uw eigen vooroordelen te kunnen hanteren en te gebruiken als impuls voor de goede vraag;
- Door het gericht stellen van vragen aan u zelf en anderen situaties kunnen verhelderen;
- Effectiever en efficiënter gesprekken kunnen voeren.

Competenties

• Onafhankelijke oordeelsvorming

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• (Zelf)evaluatie RvC

Docenten/Sprekers

Ron Henkes

Omschrijving bijeenkomst

Oordeelsvorming is een dagelijkse activiteit van ons allemaal. Maar speciaal waar het gaat om belangrijke conclusies en besluiten, is het goed dit proces meer te leren kennen. Als toezichthouder/commissaris is oordeelsvermogen dus een belangrijke eigenschap. Hoe weet u wat er speelt in de organisatie. Waarop baseert u uw conclusies en besluiten precies? Welke kwaliteiten heeft u zelf in dit proces? En uw collega’s in de raad?

Werken met Dynamische Oordeelsvorming® maakt u bewust van uw primaire reacties en de achterliggende (voor)oordelen en gevoelens. Door vragen aan uzelf te stellen, objectiveert u uw primaire reacties tot heldere conclusies en realistische besluiten. Dat geeft innerlijke rust, ruimte voor inspiratie en vernieuwende inzichten. In gesprekken en vergaderingen maakt het toepassen van Dynamische Oordeelsvorming u bewust van de oordeelsvormingsprocessen die zich in uzelf en bij anderen afspelen. Door uw vooroordelen terug te houden bent u in staat inhoudelijk en procedureel met anderen een goede dialoog aan te gaan. Uw optreden wordt effectiever.

Programma

Deze masterclass gaat in op dit instrument om uw oordeelsvermogen te versterken, om zo bewust en efficiënt om te gaan met uw dagelijkse vraagstukken en uitdagingen. Het stellen van de juiste vragen is hierbij doorslaggevend.

Leerdoelen

- U wordt geïnformeerd over de betekenis van waardegedreven toezicht en waardecreatie;
- Besproken wordt nut en noodzaak van waardegedreven toezicht vanuit externe en interne dynamiek;
- Er wordt een basis gelegd voor het vergroten van uw inzicht in uw eigen moreel kompas;
- U wordt aangereikt hoe de raad en u als individuele commissaris en/of toezichthouder maatschappelijke en morele dilemma’s kunt agenderen;
- U sluit af met een concrete agenda voor de uitoefening van uw maatschappelijk waardegedreven toezicht voor de organisatie waar u toezichthouder bent.

Competenties

• Integriteit en moreel besef
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Marianne Luyer

Omschrijving bijeenkomst

Vrijwel alle codes gaan ervan uit dat de kernfunctie van het intern toezicht is het toezichthouden op de maatschappelijke opdracht van de organisatie, met de daarbij behorende kernwaarden. Van de toezichthouders wordt gevraagd toezicht te houden, niet alleen op de publieke waardecreatie die de organisatie levert, maar ook op de cultuur en gedrag van bestuur en medewerkers. Hierbij gaat men ervan uit dat de basis op orde is, dus dat kennis van financiën, remuneratie, strategie en kwaliteit, aanwezig is in de raden van toezicht. Van u wordt een extra inzet gevraagd, namelijk het beoordelen van de kwaliteit van de maatschappelijke functie van de organisatie en het zijn van een uitdagende en interessante gesprekspartner voor bestuur en anderen als het gaat om de maatschappelijke impact.

Programma

In deze online masterclass wordt ingegaan op de vraag op welke wijze je als toezichthouder een bijdrage kan leveren aan de maatschappelijke waardecreatie van de organisatie. In vogelvlucht worden handvatten aangereikt om te werken aan het vergroten van je vermogen tot het uitoefenen van waardegedreven toezicht. Waardegedreven Toezicht wordt meer en meer gezien als de kernfunctie van het intern toezicht.

Leerdoelen

Als commissaris wordt u geïnformeerd over de aanleiding, oorsprong en vooral inhoud van de diverse wetswijzigingen. Een aantal onderwerpen wordt nader toegelicht;

- Aanleiding voor de WBTR
- Samenhang (evaluatie) WBT-2013 en WBTR-2021
- WBTR en sectorale wetgeving
- Grondslag raad van commissarissen (RvC) bij verenigingen en stichtingen
- Grondslag monistisch bestuurssysteem (“one-tier-board”) bij alle rechtspersonen
- Voor de vereniging, de coöperatie, de onderlinge waarborgmaatschappij en de stichting: codificatie taak en norm bestuurders en commissarissen, uniformering tegenstrijdig belang regeling en uniformering regels over aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen
- Uniformering ontslag bestuurder
- Modernisering regeling ontslag van stichtingsbestuurders en commissarissen door de rechtbank

Competenties

Kennisgebieden

• Wet- en regelgeving overheid

Docenten/Sprekers

Joost Kramer

Omschrijving bijeenkomst

De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) treedt per 1 juli 2021 in werking. De WBTR verduidelijkt de regeling voor bestuur en toezicht bij verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen. Hierbij wordt aangesloten bij de bestaande regels voor de naamloze- en de besloten vennootschap (nv/bv) in het Burgerlijk Wetboek. De WBTR hangt nauw samen met de Wet Bestuur en Toezicht (WBT) uit 2013 en de Commissie-Halsema uit 2013. De WBTR is het meest van belang voor commissarissen / toezichthouders in het semipublieke domein.

Programma

Deze online masterclass, die circa een uur duurt, zoomt in op de aanleiding, oorsprong en vooral inhoud van de diverse wetswijzigingen.

Leerdoelen

Als commissaris krijgt u meer bewustwording in de werking van kracht en tegenkracht in de boardroom. Tevens krijgt u aanbevelingen op welke manier u het gesprek voert en daarmee tegenkracht juist ten voordele gebruikt.

- Wat is paradigmaverkleving? Welke risico’s brengt dit met zich mee? En wat is de relatie tot de factor ‘tijd’?
- Hoe herkent u de verkleefde bestuurder of lid van de raad van toezicht?
- Wat betekent dit voor het functioneren van de bestuurder en RvT/RvC?
- Hoe kunt u hierover het goede gesprek met elkaar voeren? Wat zijn de do’s en don’ts? Wat maakt het voeren van een dergelijk gesprek zo moeilijk?
- Hoe kunt u de tegenkracht juist in het voordeel gebruiken?

Competenties

Kennisgebieden

• Communicatie in RvC en met bestuur
• Organisatie vraagstukken

Docenten/Sprekers

Dr. Marilieke Engbers

Omschrijving bijeenkomst

In dit bijzondere online college voert dr. Marilieke Engbers de dialoog met prof. dr. Ernst Kuipers (bestuursvoorzitter MC Erasmus) en Hedy van den Berk (bestuurder woningcorporatie Havensteder) over hun aanpak en ervaringen met betrekking tot ‘Kracht en Tegenkracht in de boardroom’. Dit gebeurt o.l.v. Maarten Bouwhuis (o.a. presentator BNR).

Centraal in dit college staat de publicatie Kracht en Tegenkracht van de Autoriteit woningcorporaties (Aw). Uit het onderzoek, uitgevoerd door dr. Marilieke Engbers, blijkt dat de mate van tegenkracht uitgeoefend door de omgeving bepalend is voor het risico op paradigmaverkleving. Dat ontstaat als een bestuurder en /of lid van de Raad niet meer leert, vasthoudt aan eigen overtuigingen, geen tegenspraak meer duldt en omringd wordt door gelijkgestemden. Dit noemen we ook wel defensiviteit, en heeft, uiteraard, gevolgen voor de governance. Hoe herken je de verkleefde bestuurder? Hoe voer je het gesprek over het functioneren van hem of haar, en wat maakt het gesprek hierover zo moeilijk?

Programma

Het online college bestaat uit vijf blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u het online college onbeperkt terugkijken.

Totale duur: 01:23:36 minuten

Blok 1: 16:06 minuten
Blok 2: 19:32 minuten
Blok 3: 15:20 minuten
Blok 4: 14:39 minuten
Blok 5: 17:59 minuten

Leerdoelen

Als commissaris krijgt u meer inzicht in welke prestatieafspraken voor de RvC van belang zijn. Daarnaast wordt dieper ingegaan op de groeiende betekenis ervan in het toezicht.

- Wat zijn prestatieafspraken eigenlijk?
- Waarom zijn prestatieafspraken zo belangrijk? Hoe is dit in de woningwet terecht gekomen?
- Hoe kom je tot prestatieafspraken?
- Inzicht in de wettelijke inbedding van prestatieafspraken in de samenwerking tussen gemeente, corporaties en huurdersorganisaties. Wettelijke proces en handige tips en tricks vanuit de praktijk.
- Wat is hierin uw rol als commissaris? En die van de RvC? Welke afwegingen maakt u?
- Wat is een mogelijke inhoud van prestatieafspraken en geven we enkele voorbeelden waar de rol van de commissaris van belang is.

Competenties

Kennisgebieden

• Werkgeversrol RvC
• Prestatieafspraken

Docenten/Sprekers

Koos Parie en Bram Klouwen

Omschrijving bijeenkomst

Met de Woningwet 2015 is het proces om te komen tot prestatieafspraken tussen corporaties, huurdersorganisaties en gemeenten wettelijk verankerd. Het doel is een stevigere inbedding van de volkshuisvestelijke prestaties in het lokale woonbeleid. Op veel plaatsen heeft sindsdien het werken aan prestatieafspraken een vlucht gekregen. Bij de evaluatie van de Woningwet in 2019 is vastgesteld dat dit doorgaans succesvol is, maar dat de prestatieafspraken concreter en wederkeriger kunnen. Bovendien hebben prestatieafspraken met de nieuwe visitatiemethodiek 6.0 een uitwerking gekregen in de beoordeling van het presteren naar opgaven. Het belang van prestatieafspraken neemt zo toe.

Door al deze ontwikkelingen hebben prestatieafspraken ook een groeiende betekenis in het toezicht. Immers goede prestatieafspraken bieden kansen voor de corporatie: een efficiënte uitvoering van het vastgestelde beleid. Tegelijkertijd zijn er ook risico’s. Wat betekent het voor de corporatie als zij de prestaties niet waar kunnen maken? Of wat betekent het voor de corporatie als anderen dit niet kunnen? Vanuit de positie in het netwerk wordt u als commissaris hierop aangesproken. Als klankbord van de bestuurder kunt u het proces helpen versterken.

Het college behandelt de elementen van prestatieafspraken die voor de RvC belangrijk zijn. We gaan in op de wettelijke inbedding van prestatieafspraken in de samenwerking tussen gemeente, corporaties en huurdersorganisaties. Vervolgens schetsen we het wettelijke proces en handige tips en tricks vanuit de praktijk. Daarna komt uw rol als commissaris aan bod. Tot slot gaan we in op de mogelijke inhoud van prestatieafspraken en worden er enkele voorbeelden gegeven waar de rol van de commissaris van belang is.

Programma

Het online college bestaat uit vijf blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u het online college onbeperkt terugkijken.

Totale duur: 1:18:49 minuten

Blok 1: 12:16 minuten
Blok 2: 23:40 minuten
Blok 3: 14:45 minuten
Blok 4: 15:29 minuten
Blok 5: 12:50 minuten

Leerdoelen

U krijgt meer inzicht in de context van duurzaamheid, de mogelijkheden tot integratie in uw organisatie, maar vooral ook in de rol die u hierin als commissaris heeft.

- Wat is duurzaamheid? Introductie van de begrippen materialiteit en maturity en de actuele topics rondom duurzaamheid.
- Hoe zien we duurzaamheid terug binnen woningcorporaties? Welke actuele thema’s spelen specifiek binnen deze branche?
- Waarom is duurzaamheid van belang voor uw organisatie?
- Welke rol kunt u als commissaris spelen in de integratie van duurzaamheid in uw organisatie? Hoe komt dit terug in uw verschillende rollen (commissaris, werkgever, adviseur)? Agenderen van duurzaamheid in uw RvC.
- Boardroom dynamics in het kader van duurzaamheid Hoe kunt u duurzaamheid vertalen naar de doelen van uw woningcorporatie? Hoe kunt u duurzaamheid embedden in het curriculum?

Competenties

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Werkgeversrol RvC

Docenten/Sprekers

Mr. Elfrieke van Galen

Omschrijving bijeenkomst

Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen is een actueel topic. Thema’s en dilemma’s in duurzaamheid zijn verschillend per sector en per organisatie. Ze variëren van klimaat en energie, biodiversiteit, circulaire economie, mensenrechten, veiligheid, sustainable development goals etc. Maar wat betekent duurzaamheid voor u als commissaris?

Dit online college van Elfrieke van Galen geeft in vier blokken inzicht in de context en definitie van duurzaamheid, de rol van de toezichthouder op duurzaamheid en boardroom dynamics rond duurzaamheid. Vervolgens wordt ingegaan op die thema’s die specifiek van belang zijn voor de corporatiesector. Het laatste blok behandelt de energietransitie en de circulaire economie. Het online college geeft een goede basis voor elke commissaris in de corporatiesector om duurzaamheid handen en voeten te geven, kennis op te doen en de eigen rol goed te kunnen invullen.

Programma

Het online college bestaat uit vier blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u het online college onbeperkt terugkijken.

Totale duur: 41:37 minuten

Blok 1: 09:33 minuten
Blok 2: 09:26 minuten
Blok 3: 08:54 minuten
Blok 4: 13:44 minuten

Leerdoelen

Wat brengt dit online college u als commissaris en als RvC?

- Meer inzicht in de uiteenlopende opgaven van het woonbeleid.
- Een uiteenzetting van verschillende oorzaken van het oplopend tekort, die zowel met het aanbod als met de vraag te maken hebben, en vooral de samenhang daartussen.
- Een beschrijving van de ontwikkeling van de woonlasten, Met speciale aandacht voor de bijzondere en precaire positie van de starters en van de middengroepen in de huidige woningmarkt.
- Mogelijke oplossingen voor de woningtekorten en de woonlastenproblematiek.
- Daarbij komen het hoe en het waar nadrukkelijk aan bod.
- Een bredere discussie over ouderenhuisvesting.

Competenties

Kennisgebieden

• Corporatiebranche
• Volkshuisvestelijk toezicht

Docenten/Sprekers

prof. Peter Boelhouwer

Omschrijving bijeenkomst

De wachtlijsten zijn lang, de huren hoog en er wordt te weinig gebouwd. Starters kunnen bijna geen kant op. Een greep uit de vraagstukken die samen de wooncrisis vormen. Het onderwerp staat weer hoog op de politieke agenda en is vrijwel dagelijks in het nieuws. Voor corporaties is het een structurele uitdaging en – maatschappelijk en financieel een enorme opgave – om een belangrijke bijdrage te leveren aan de oplossing. Voor commissarissen is het een must om gedegen inzicht te hebben in dit complexe vraagstuk.

Corporaties hebben veel actuele maatschappelijke vraagstukken op de schouders. Niet alles kan tegelijk, maar het oplopend woningtekort vraagt om een dringende oplossing. In dit online college bespreekt woningmarktexpert prof. Peter Boelhouwer diverse aspecten van de wooncrisis met u.

Programma

Het online college bestaat uit vier blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u het online college onbeperkt terugkijken.

Totale duur: 1:02:28 minuten

Blok 1: 19:07 minuten
Blok 2: 09:28 minuten
Blok 3: 24:56 minuten
Blok 4: 09:22 minuten

Leerdoelen

U krijgt in dit college meer inzicht in de dynamieken die er spelen tussen mensen en in groepen mensen, zoals uw Raad van Toezicht; waar kunt u op letten, en wat kunt u zelf doen om deze processen beter te stroomlijnen.

Competenties

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Efficiency

Docenten/Sprekers

Hannah Bovenkerk

Omschrijving bijeenkomst

Binnen en buiten de boardroom spelen zich voortdurend groepsdynamische processen af tussen verschillende mensen. Tussen de raad en de bestuurder(s), maar ook tussen de commissarissen onderling. Een proces tussen mensen met verschillende rollen, belangen, drijfveren en persoonlijkheden en vooral ook gedragingen. Uiteindelijk moet dit samenspel tussen personen en rollen leiden tot gewogen goede beslissingen voor de organisatie en haar stakeholders. Als daar onvoldoende oog voor is of sommigen groepsdynamische processen bewust misbruiken, kan het lelijk misgaan. Met alle negatieve gevolgen voor de organisatie als gevolg. Dat dit altijd goed verloopt is natuurlijk geen gegeven. Juist omdat er zoveel menselijke factoren meespelen. Uit vele onderzoeken blijkt dat die menselijke gedragingen veelal doorslaggevend zijn in positieve en negatieve zin. Vooral als het echt ergens over gaat.

Het online college Boardroom Dynamics is vooral een praktijksimulatie. De zaken die hierin worden beschreven, zijn ‘uit het leven gegrepen’ en komen ons – wanneer we ze benoemen – erg bekend voor. We weten het allemaal wel, maar daarmee is niet gezegd dat we het allemaal voorbeeldig doen. Vaak is er sprake van actie-reactiepatronen, ingesleten gedrag, een automatische piloot, heuristieken etc. Het college maakt u opnieuw bewust van die oude patronen. U kunt het vergelijken met autorijden. Als je al dertig jaar autorijdt zijn er soms gedragingen ingesleten die feitelijk risicovol zijn. Wanneer u besluit (of verplicht bent) om na zo’n lange tijd opnieuw rijles te nemen en rijexamen te doen, staat u er versteld van. Er worden suggesties gegevens en het laat u experimenteren om dingen net iets beter of juist anders te doen.

Dit geldt zowel voor uw als commissaris, als individu, maar ook als complete raad. Er zijn soms patronen ontstaan, die ondanks goede wil en afspraken steeds weer opnieuw plaatsvinden. In het online college wordt u hier weer opnieuw bewust van en krijgt u aangrijpingspunten mee om deze patronen te doorbreken. Hierdoor kan de effectiviteit van de raad vergroot worden. Onder het motto ‘gedrag roept gedrag op’ wordt nog eens benadrukt dat u niet de ander kunt veranderen, maar wel zelf een ander repertoire kunt aanleren of uw repertoire kunt uitbreiden waarmee u een andere reactie kunt bewerkstelligen.

Programma

Het online college bestaat uit zeven blokken. Na het bekijken van alle blokken kunt u het online college onbeperkt terugkijken (totale duur: 1:11:21 minuten).

Leerdoelen

Aan de hand van eigen concrete vraagstukken uit de toezichtpraktijk onderzoeken en ontwikkelen van het eigen denken en handelen van de toezichthouder.

Competenties

• Helikopterview
• Integriteit en moreel besef
• Onafhankelijke oordeelsvorming
• Zelfreflectie

Kennisgebieden

• Board Dynamics RvC
• Communicatie in RvC en met bestuur

Docenten/Sprekers

Martijn de Loor

Omschrijving bijeenkomst

Data op aanvraag en in overleg met de deelnemers

Programma

Intervisie gedurende drie uur

Competenties

Kennisgebieden

Docenten/Sprekers

* Diederik Hommers (partner bij organisatieadviesbureau Rijnconsult, interim-bestuurder, en commissaris sinds 2007 bij woningcorporaties en kinderopvang)
* Bronia Vermaas - van de Bilt (directeur VTW)
* Patrick Kenis (hoogleraar Public Governance aan de T

Omschrijving bijeenkomst

Op 31 januari 2025 bent u van harte welkom bij de vierde editie van het jaarlijkse seminar.

Veel maatschappelijke opgaven rondom bijvoorbeeld kwaliteit van leven, leefbare wijken, duurzaamheid en digitalisering lijken effectiever aan te pakken wanneer organisaties samenwerken. Organisaties doen dit – soms noodgedwongen – steeds vaker via netwerken. Denk bijvoorbeeld aan publiek-private samenwerkingen in de energietransitie of regionale zorgnetwerken die complexe zorgvraagstukken coördineren. Deze netwerken zijn vaak sector-overschrijdend, langjarig en gelaagd. Samenwerken in netwerken roept vragen op over de benodigde flexibiliteit en handelingsruimte voor bestuurders, evenals over hoe om te gaan met het spanningsveld tussen compliance (wat mag) en maatschappelijke impact (wat nodig is).

De centrale vraag van het seminar luidt: hoe ziet de rol van de RvT/RvC eruit in de context van toenemende samenwerking tussen organisaties via netwerken? Voor raden van toezicht ontstaan daarbij nieuwe uitdagingen, zoals de vraag waarop precies toezicht wordt gehouden. In een regionaal zorgnetwerk, bijvoorbeeld, rijst de vraag of toezicht zich moet richten op het bereiken van de doelen van de eigen organisatie, of op de bredere netwerkdoelen, zoals het verbeteren van de regionale zorgkwaliteit. Wordt de rol van de RvT/RvC in zulke situaties fundamenteel anders, of gaat het om aanvullende verantwoordelijkheden? Daarnaast is het belangrijk om te bepalen vanuit welk belang of perspectief dit toezicht plaatsvindt. Bij een samenwerking in de energietransitie kan de raad bijvoorbeeld moeten afwegen of het belang van de eigen organisatie vooropstaat, of dat het maatschappelijke doel van CO₂-reductie prioriteit krijgt. Een andere relevante vraag is hoe toezicht op netwerken optimaal kan worden ingericht. Dit omvat aspecten zoals informatievoorziening, beoordelingskaders en interventiemogelijkheden. Hoe kun je bijvoorbeeld tijdig signaleren wanneer een netwerk als geheel niet functioneert, terwijl individuele partners ogenschijnlijk hun afspraken nakomen? Hoe verkrijg je informatie over de uitkomsten en impact van de gezamenlijke activiteiten? En welke interventies staan een raad van toezicht ter beschikking in een dergelijk netwerk?

Het doel van dit seminar is om deze vragen te verkennen, kennis te delen aan de hand van actuele cases en best practices, en te reflecteren op uw rol als toezichthouder bij organisaties die samenwerken via netwerken. Deelnemers krijgen concrete handvatten en nieuwe inzichten om hun rol als toezichthouder binnen netwerken effectief te vervullen.

Wilt u ook bij dit unieke seminar aanwezig zijn en sparren met andere bestuurders en toezichthouders? Schrijf u dan in.

Programma

10:00 – 11:00 uur Ontvangst
11:00 – 11:10 uur Welkomstwoord
11:10 – 12:10 uur Keynotespreker Diederik Hommes
12:15 – 12:30 uur Bronia Vermaas
12:30 – 13:30 uur Lunch
13:30 – 15:15 uur Break out sessies door Patrick Kenis, Cor van Montfort en Jef Hendrickx
15:15 – 16:00 uur Fauteuilsessie
16:00 – 17:00 uur Netwerkborrel