Minister Van Middelkoop wil de tijdelijke ministeriële regeling voor de Europese Beschikking op 1 januari invoeren. Onder druk van Aedes, de Woonbond en de VNG heeft de Tweede Kamer de minister aangezet tot overleg met Europa en met experts. Hoe zit het met ‘Europa’?
1 Waarom een tijdelijke regeling?
De Europese Beschikking moet vertaald worden in nationale wet- en regelgeving. De minister wil de beschikking deels via een tijdelijke regeling invoeren, omdat dat sneller kan dan met een wet. De minister werkt dan bij de herziening van de Woningwet de beschikking verder uit.
2 Wat staat er in de regeling?
De regeling benoemt de activiteiten waarvoor corporaties staatssteun mogen ontvangen. Dan gaat het om de achtervang van de overheid bij de borging van leningen bij het WSW, om de reguliere en bijzondere projectsteun, de saneringssteun van het CFV en om verlaagde grondkosten.
De nieuwe regels eisen onder meer dat corporaties hun huurwoningen met een huur onder de 647,53 euro voor 90 procent toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot 33.000 euro. Als een corporatie hieraan niet voldoet, kan een sanctie volgen. Dan kan staatssteun voor nieuwe projecten vervallen en kan (op termijn) sprake zijn van terugbetaling van de te veel ontvangen staatssteun (ook wel ‘overcompensatie’ genoemd).
3 Welke gevolgen heeft de regeling?
De regeling pakt volgens Aedes desastreus uit voor de woningmarkt. In de meeste woningmarkten zijn huishoudens met een bescheiden inkomen boven de 33.000 euro juist aangewezen op corporatiewoningen onder de 648 euro. Ook is de financierbaarheid niet veiliggesteld van activiteiten die voor staatssteun niet meer in aanmerking komen. Hierdoor komen onder andere investeringen in huurwoningen met een huur boven de 648 euro en de herbestemming van (monumentale) gebouwen in gevaar. Aedes wil met invoering van de Europese regels wachten tot de herziening van de Woningwet. Dat biedt genoeg tijd voor zorgvuldige uitvoering.
4 Wat heeft Aedes gedaan in de afgelopen periode?
Aedes heeft de minister, de Tweede Kamer en het Europees Parlement op verschillende momenten op de hoogte gebracht van de onwenselijkheid en de maatschappelijke gevolgen van de regeling, vaak samen met organisaties als de Woonbond en de VNG.
Om goed inzicht in de gevolgen te geven heeft Aedes samen met de Woonbond onderzoek laten uitvoeren naar het aantal mensen dat door de regeling in de problemen komt. Daaruit blijkt dat jaarlijks 43.000 huishoudens met een middeninkomen tussen wal en schip vallen als de regeling onveranderd wordt ingevoerd. Deze groep komt niet meer in aanmerking voor een sociale huurwoning, maar maakt ook nauwelijks kans op de koopmarkt.
De Tweede Kamer heeft ook grote zorgen over de gevolgen van de regeling. De minister is opgeroepen om geen onomkeerbare stappen te zetten, vooruitlopend op overleg met de Tweede Kamer.
Ook heeft Aedes de stelling van de minister, dat hij juridisch gezien niet anders kan, van juridisch commentaar laten voorzien. Daaruit blijkt dat de juridische gevolgen van de beschikking helemaal niet zo eenduidig zijn als de minister zegt. Europarlementariërs zien wel degelijk ruimte voor aanpassing van de Europese Beschikking over staatssteun, in tegenstelling tot minister Van Middelkoop.
5 Wat is de stand van zaken nu?
Kijk hiervoor in onderstaande download:
Bron: Aedes-Magazine 21/2010
VTW & NVTZ Interactieve online dialoogsessie ‘Hoeder van de dialoog’