In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: reuring om huisuitzettingen, in het bijzonder voor weeskinderen; de compensatie van de huurbevriezing voor corporaties; de fiscale lasten en een structurele oplossing voor investeringen van corporaties
Huisuitzettingen en weeskinderen
Twee keer kwamen huisuitzettingen aan de orde in de Tweede Kamer afgelopen week: bij het debat over 'Wonen en corona' én bij een zogenoemde 'tweeminutendebat' bij de wijziging van het BTIV. In het laatste geval ging het specifiek over de positie van weeskinderen.
Minister Ollongren is niet van plan het uitzetten van weeskinderen uit corporatiewoningen wettelijk onmogelijk te maken. "De heer Koerhuis vraagt al langer aandacht voor de weeskinderen. Terecht. Ik heb hier ook niet heel lang geleden vragen over beantwoord. Ik heb toen gezegd dat de manier waarop we daaraan werken niet een wetswijziging is, die ook heel veel tijd zou kosten. We zorgen dat we een gedragscode maken die hetzelfde bewerkstelligt", aldus de minister. "Ik heb ook toegezegd de Kamer daar voor de zomer nader over te informeren. Daar mag hij mij aan houden."
Koerhuis heeft weinig vertrouwen dat een "gedragscode" voor corporaties gaat helpen. “Aangezien we zien dat corporaties gewoon doorgaan met het uit huis zetten van weeskinderen, denk ik dat zo'n gedragscode niet veel effect gaat hebben. Ze kunnen zich nu ook al beter gedragen."
De VVD diende daarnaast een motie in om kinderen van gescheiden ouders voorrang te geven bij de toewijzing van huurwoningen, maar ook hier was Ollongren niet voor. "De Huisvestingswet geeft gemeenteraden de bevoegdheid om bij schaarste te bepalen hoe woonruimte moet worden verdeeld. Er zijn verplichte voorrangscategorieën en voorrangscategorieën die gemeenten zelf kunnen bepalen", aldus Ollongren. "Ik ben er een voorstander van om dat aan de gemeenten zelf over te laten, gegeven het feit dat de situatie op de lokale woningmarkt heel verschillend kan zijn."
Tijdens het debat over wonen en corona op donderdag kwam de kwestie van huisuitzettingen wederom ter sprake. Minister Ollongren zegde toe hierover met de VNG in gesprek te gaan, in het bijzonder met betrekking tot alleenstaande ouders met kinderen. Ze verwacht hier na de zomer meer over te kunnen zeggen. Ook wil ze na de zomer met een plan komen hoe voorkomen wordt dat huurders die tijdens de coronacrisis tegen huisuitzetting zijn beschermd alsnog worden uitgezet.
Compensatie voor huurbevriezing
Minister Ollongren wil met branchevereniging Aedes in gesprek over de compensatie voor corporaties als gevolg van de huurbevriezing. Volgens Aedes is die compensatie nu te beperkt en de PvdA wil daarom dat de minister meer budget ter beschikking stelt. Ollongren wees PvdA-Kamerlid De Hoop erop dat ze precies heeft gecompenseerd waar de Kamer om vroeg.
"Ik denk dat het goed is om als Kamer dan te kijken hoe we dat op kunnen lossen", aldus De Hoop. "Want ik denk dat de bedoeling wel echt was dat men volledig gecompenseerd was. Dus dat we met z'n allen even moeten zoeken naar de weg dat we dat dan toch voor elkaar kunnen krijgen."
Ook drongen diverse partijen in het debat aan op een snelle oplossing voor de stijgende verhuurderheffing als gevolg van de stijgende WOZ-waarde. Ollongren vond dat echter een zaak voor de formatie, maar toonde zich - gezien de verkiezingsprogramma's - wel optimistisch dat een oplossing gevonden zal worden.
Fiscale lasten
In een schriftelijk overleg kwam minister Ollongren met een overzicht van de totale fiscale lasten voor corporaties jaar op jaar en de verwachting van deze lasten voor de komende jaren. Hieruit blijkt dat de lasten afgelopen jaren stegen als gevolg van hogere verhuurderheffing en vennootschapsbelasting. Ollongren spreekt tegen dat deze ontwikkeling door het kabinet is beoogd.
Volgens haar is de toename van de fiscale lasten het gevolg van "algemene fiscale wijzingen die ook van toepassing zijn op corporaties". "Het betreft bijvoorbeeld de implementatie van de ATAD1-richtlijn en exogene ontwikkelingen zoals de toename van de WOZ-waarde die zowel invloed heeft op de vennootschapsbelasting (vermindering verliesverrekening door herneming extra afwaarderingen in eerdere jaren) als op de verhuurderheffing (hogere grondslag)," aldus Ollongren.
Oplossing investeringsruimte corporaties moet van nieuw kabinet komen
Een volgend kabinet moet met een structurele oplossing gaan komen inzake de investeringsruimte van woningcorporaties. Dit schrijft minister Ollongren aan de Kamer in een brief over de Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW).
Mede dankzij kabinetsmaatregelen hebben corporaties de komende jaren ruimte om te investeren in de bouw van sociale huurwoningen en de verduurzamingsslag, maar dit zal volgens Ollongren op de langere termijn niet lukken.
“Nationaal voorzie ik een tekort dat begint in 2024 en oploopt tot € 24 miljard in 2035. Door de lange doorlooptermijn van investeringen heeft een toekomstig tekort al eerder effect op de geplande nieuwbouw en verduurzaming.”
Het moment waarop de opgave niet meer uitgevoerd kan worden, ligt voor elke regio anders. “In de regio Haaglanden/Midden-Holland/Rotterdam ontstaat een tekort vanaf 2024”, aldus Ollongren.
Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28