In het nieuwsoverzicht van deze week: De Tweede Kamer debatteerde met minister De Jonge over o.a. de woningbouwopgave, flexwoningen en recreatiewoningen; experts zijn somber over de realisatie van de torenhoge ambities van de minister; plan voor tegengaan woondiscriminatie; minister verwacht geen negatieve gevolgen van het Acantus-arrest op de verduurzaming; en diverse ideeën vanuit de Kamer bij stemming verworpen.
Debat Staat van de Volkshuisvesting
De naam voor dit debat in de Tweede Kamer eind vorige week was misleidend, want het rapport over de 'Staat van de volkshuisvesting' komt pas in het najaar - en het Kamerdebat daarover ook. Dit was dus meer een 'stand van het woonland' met een verzameling aan onderwerpen.
Woningbouwimpuls
Minister De Jonge nam tijdens het debat over de Staat van de Volkshuisvesting fel afstand van de conclusies van de Rekenkamer over de doelmatigheid van de woningbouwimpuls. "Het enkele feit dat je niet zou kunnen vaststellen tot hoeveel versnelling of tot hoeveel extra woningen de regeling heeft geleid, wil niet zeggen dat het niet heeft geleid tot extra woningen en tot snellere woningen," aldus de minister.
"Dus de stelling dat die woningen er wel zouden zijn gekomen - of op zijn minst de suggestie dat die woningen er wel zouden zijn gekomen - als je niet de woningbouwimpuls zou hebben wordt door ons niet gedeeld. Ik ken ook eigenlijk geen gemeente die die stelling deelt en ik ken ook eigenlijk geen van de bouwende partijen die die stelling deelt. Kortom, daar durf ik het gewoon wel niet mee eens te zijn."
De VTW schreef hier vorige week al over.
Vertraging vergunningverlening door stikstof
Verder zei hij te vrezen voor vertraging in de vergunningverlening voor woningbouw, onder andere als gevolg van de stikstofcrisis. "Ik ben er niet gerust op zeg ik eerlijkheidshalve. [..] Stikstof zal inderdaad voor een aantal projecten best een vertraging kunnen betekenen, dat geloof ik zeker," zei De Jonge.
Recreatiewoningen en flexwoningen
Met betrekking tot de transformatie van recreatiewoningen naar reguliere woningen zegde De Jonge in de richting van de VVD toe in het vierde kwartaal met meer informatie te komen. Hij zei met gemeenten en provincies het potentieel hiervan in kaart te willen brengen. Wel gaf hij daarbij een winstwaarschuwing met betrekking tot de volumes die hiermee gecreëerd kunnen worden. "Ik denk dat die kans eerlijk gezegd kleiner is dan we denken", aldus De Jonge.
Tijdens het debat riep de VVD daarnaast op om de realisatie van flexwoningen te versnellen, bijvoorbeeld op locaties die later voor woningbouw worden ingezet. De Jonge wil daar inderdaad op inzetten, maar wijst wel op de belastbaarheid van gemeenten. Daarvoor is er een taskforce ingesteld om te kunnen versnellen. De Jonge rekent nu op 7.500 extra flexwoningen, maar dat kan mogelijk worden opgeschaald. Daarvoor ook afspraken met bouwers nodig. Daar wordt nog aan gewerkt.
Rol van beleggers
Verder gaf De Jonge nadrukkelijk tegengeluid met betrekking tot beleggers op de woningmarkt. Hij zei te hopen dat ook de institutionele beleggers een groot deel van de bouwopgave op zich willen nemen. "Dat maakt ook dat ik altijd wat behoedzaam ben op het moment dat er al te zeer wordt afgegeven op de belegger. We hebben die beleggers namelijk wel gewoon ongelooflijk nodig om dat middenhuursegment ook te laten groeien", aldus De Jonge.
"Dus ja, we gaan reguleren om huurders te beschermen, maar dat doen we op een verstandige manier zodat het voor institutionele beleggers - pensioenfondsen bijvoorbeeld - wel gewoon mogelijk blijft om nieuwbouwwoningen te realiseren." De Jonge wil in het vierde kwartaal met een wetsvoorstel komen in het kader van het reguleren van de huren, zodat de regels in 2024 in kunnen gaan.
Tijdelijke huurcontracten
Tijdens het debat toonde coalitiepartij ChristenUnie zich kritisch over de voornemens van het kabinet met betrekking tot tijdelijke huurcontracten. In het regeerakkoord is opgenomen dat vaste contracten weer de norm worden, maar Kamerlid Grinwis zag dat niet in het voorstel Wet goed verhuurderschap terug. Minister De Jonge stelde dat dit weldegelijk de norm wordt, maar stelde voor deze discussie verder te voeren bij de behandeling van het wetsvoorstel.
Om 17.00 uur moest de commissie de vergaderzaal verlaten, vanwege een ander debat dat op dat tijdstip zou beginnen. Ondanks de aansporingen van tijdelijk voorzitter Den Haan, lukte het de minister niet om alle vragen te beantwoorden. De overige vragen zullen daarom schriftelijk worden afgehandeld. De Kamer wilde tevens graag een zogenoemd 'tweeminutendebat' om moties te kunnen indienen.
Haalbaarheid ambities minister door experts in twijfel getrokken
In De Telegraaf reageren experts somber over de kansen van De Jonge om zijn ambities waar te maken. Johan Conijn: "Over de ambities ben ik heel positief, ook hoe De Jonge aan de kar trekt en sleurt, maar ik wil wel realistisch blijven. Dan zie ik veel donkere wolken aan komen waaien. Die zullen de ambities heel sterk belemmeren." En Taco van Hoek van het EIB: "De voorgestelde verdubbeling van de nieuwbouw is ambitieus, maar de crux zit hem in beschikbare woningbouwlocaties. Corporaties zijn historisch gezien vaak optimistischer in hun voornemens dan wat ze daadwerkelijk bouwen".
Artikel Telegraaf: Woningcorporaties: geen harde afspraken met De Jonge over nieuwbouw (mogelijk alleen abonnees)
Woondiscriminatie
Minister De Jonge wil een pilot starten om antidiscriminatievoorzieningen (ADV's) in overleg te laten treden met verhuurders en verhuurbemiddelaars om woondiscriminatie tegen te kunnen gaan. Het plan komt voort uit aanbeveling van het Verwey-Jonker Instituut dat de tweede monitor naar woondiscriminatie uitvoerde. Uit deze monitor blijkt dat er nog steeds sprake is van discriminatie, vooral buiten de vier grote steden. Eerdere suggesties om dit hard aan te pakken bleken juridisch ingewikkeld te liggen, zoals de inzet van mystery calls of het delen van gegevens van discriminerende verhuurpartijen.
Acantus-arrest
Minister De Jonge is niet bang dat het Accantus-arrest gevolgen zal hebben voor de verduurzamingsambities bij woningcorporaties. Wel zal de uitspraak voor sommige corporaties negatief uitpakken. Dat laat hij weten in antwoord op Kamervragen van het CDA. Uit deze uitspraak kwam naar voren investeringen in WKO-installaties (voor warmtepompen) niet apart als servicekosten mogen worden gerekend, maar onderdeel moeten zijn van de huurprijs. Het CDA vreesde dat hierdoor de business case voor verduurzaming negatief wordt beïnvloed, maar dat spreekt De Jonge tegen.
"Corporaties kunnen bij de businesscase voor nieuwe verduurzamingsprojecten rekening houden met het Acantus-arrest. Ik verwacht daarom niet dat de verduurzaming van het corporatiebezit hiermee negatief wordt beïnvloed. Ik ben daarnaast in gesprek met corporaties om nationale prestatieafspraken te maken over hoe zij de investeringscapaciteit die vrijkomt door de afschaffing van de verhuurderheffing gaan inzetten. Daarbij ben ik ervan overtuigd dat we tot een ambitieuze verduurzamingsopgave komen, die past bij de koplopersrol die de corporaties al spelen", aldus de minister.
"Deze uitspraak van de Hoge Raad heeft wel effect op de corporaties die de kapitaals- en onderhoudskosten op dit moment in de servicekosten hebben verdisconteerd. Voor die corporaties is het ongetwijfeld vervelend. Het gaat om een beperkt aantal corporaties, die op basis van de uitspraak de kapitaals- en onderhoudslasten moeten overhevelen naar de huurprijs. Hier voorziet de huurregelgeving niet in voor lopende huurovereenkomsten, dus dat betekent dat corporaties die kosten pas na mutatie naar de huurprijs kunnen overbrengen."
Voorstellen vanuit de Kamer verworpen bij stemmingen
Ondanks steun van coalitiepartij VVD verwierp de Tweede Kamer een voorstel van de PVV waarin de voorrang van vergunninghouders op sociale huur zou verdwijnen. Ook een voorstel van PvdA en GroenLinks om de huren dit jaar te bevriezen, haalde geen meerderheid in de Kamer. De GroenLinks fractie beet ook in het stof bij een voorstel om "met onmiddellijke ingang een effectieve stop" te doen op "het ontwikkelen van woningbouwlocaties in diepe polders met slappe bodems, uiterwaarden of buitendijkse gebieden met overstromingsrisico" (...) "als de plannen nog niet hard zijn. "
Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28