De VTW Factsheet wordt mogelijk gemaakt door platform 1848. Het praat jou bij over alle voor de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) relevante politieke ontwikkelingen en mediaberichten. Met deze week onder andere:
Een meerderheid voor het plan om voor de komende twee jaar een huurbevriezing in te voeren is alleen haalbaar als de financiële compensatie voldoende is om vast te kunnen houden aan de bouwdoelstelling van 100.000 woningen per jaar. Dat werd duidelijk tijdens het commissiedebat over de Staat van de Volkshuisvesting.
De enorme gevolgen voor de investeringscapaciteit was de kern van het debat en NSC-Kamerlid Welzijn stelde de ruime compensatie als voorwaarde om de wet te kunnen steunen. Ook voor een meerderheid in de Eerste Kamer is dit van belang, omdat GroenLinks/PvdA dit eveneens als voorwaarde stelt. Aedes heeft bekendgemaakt het voornemen om naar de rechter te stappen door te zetten.
Verder liet PVV-Kamerlid Mooiman weten dat wat hem betreft er alsnog ook een huurbevriezing komt voor sociale huurders in private woningen.
Volgens Keijzer wordt het een tour de force om de wet voor 1 juli in het Staatsblad te krijgen. Ze verwacht het advies van de Raad van State rond 1 juni, waarna de wet met grote spoed moet worden behandeld door zowel de Tweede als de Eerste Kamer. Vanwege feestdagen en de NAVO-top is het aantal vergaderdagen beperkt.
VVD-Kamerlid Peter de Groot hamerde tijdens het debat vooral op het belang van het versoepelen van de Wet betaalbare huur, eveneens een uitkomst uit de voorjaarsonderhandelingen. Minister Keijzer liet weten in gesprek te willen met de sector (waaronder IVBN) over de stelling van De Groot dat er sinds de invoering van de wet 60.000 middenhuurwoningen minder zijn gebouwd.
In een dilemmanotitie ten aanzien van de huurbevriezing die afgelopen week door minister Keijzer naar de Kamer is gestuurd wordt een gitzwart beeld geschetst van de gevolgen van de maatregel op de woningbouw en verduurzaming.
"Het financiële tekort van 35 mld op de investeringsopgave vertaalt zich tot 2035 [..] in 85 duizend minder nieuwe sociale huurwoningen en 365 duizend woningen minder verduurzaamde woningen door corporaties. Hier komen op basis van een eerste (conservatieve) inschatting naar verwachting nog grofweg 70 duizend woningen bovenop van marktpartijen die niet gebouwd worden of vertraagd raken omdat corporaties zich moeten terugtrekken uit gemengde projecten", zo valt te lezen.
Bovendien wordt in het stuk de juridische kwetsbaarheid van de maatregel en de onbetrouwbaarheid van de overheid benadrukte. Ook de doelstellingen in de Wet versterking regie volkshuisvesting komen door de bevriezing onder druk te staan.
"Woontoppartners geven aan dat (buitenlandse) investeerders zich al lijken terug te trekken, partners lopen weg van de regionale versnellingstafels. De doelstellingen staan onder druk en de partners spreken VRO hierop aan. Het ontbreken van structurele compensatie maakt de huurbevriezing juridisch zeer kwetsbaar", zo valt te lezen.
"Woningcorporaties hebben de Staat inmiddels gesommeerd om de voorgenomen plannen in te trekken. Zo niet, dan stappen zij via een kort geding naar de rechter om de huurbevriezing aan te vechten op grond van schending van het evenredigheidsbeginsel, het rechtszekerheidsbeginsel, het gelijkwaardigheidsbeginsel en art. 1 van het Eerste Protocol."
Wel worden een aantal mogelijke opties voor compensatie aangedragen, maar ook daar zitten allerlei juridische en uitvoeringstechnische haken en ogen aan. Bovendien is het twijfelachtig of de compensatie voldoende zal zijn om de structurele daling van de investeringscapaciteit te evenaren.
Zo helpt de afschaffing van de vennootschapsbelasting voor corporaties of een bestedingsreserve deels, maar moet hiervoor wel goedkeuring worden gevraagd aan de Europese Commissie in verband met staatssteunregels. Bovendien is het twijfelachtig of de Belastingdienst dit snel kan verwerken en vergt dit extra administratieve lasten voor corporaties. Dit laatste heeft onder andere te maken met de fiscale splitsing van de boekhouding van het DAEB- en niet-DAEB-bezit.
In het stuk worden ook alternatieven genoemd voor de huurbevriezing, zoals een ruimere tegemoetkoming via de huurtoeslag. Ook wordt toegelicht waarom de huurbevriezing voor private verhuurders momenteel niet uitvoerbaar is. Het maken van een onderscheid tussen huurders bij corporaties en huurders bij private verhuurders maakt de huurbevriezing wel weer extra juridisch kwetsbaar.
Een andere kanttekening is dat de investeringen voor verduurzaming zullen teruglopen, waardoor huurders met een hogere energierekening blijven zitten. Dit doet het effect van de huurbevriezing teniet.
Andere opties om de maatregel te verzachten zijn onder andere het uitzonderen van scheefhuurders voor de huurbevriezing, het schrappen van de ATAD of een verhoging van het renteaftrekpercentage en de indexatie van de grenzen voor passend toewijzen.
Dilemmanotitie huurbevriezing 20 mei 2025 Raad Fysieke Leefomgeving (RFL)
De invoering van de Wet versterking regie volkshuisvesting per 1 juli dreigt in de knel te komen. Eerder dit jaar had minister Keijzer de Kamer tot haast gemaand, aangezien de wet op die datum in het Staatsblad moest staan om de 600 miljoen te kunnen krijgen uit het coronaherstelfonds. "De deadline voor inwerkingtreding die met de Europese Commissie is afgesproken is 1 juli 2025. Als mijlpalen en doelstellingen uit het HVP niet (tijdig) worden gehaald, kan dit leiden tot kortingen op de totale voor Nederland beschikbare middelen uit de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit (HVF) en dit kan tevens afbreuk doen aan het HVP op nationaal en Europees niveau", schreef ze in februari aan de Kamer.
Afgelopen week trok BBB-Kamerlid Wijen-Nass bij Kamervoorzitter Bosma aan de bel om het wetsvoorstel nu snel te agenderen. Volgens Bosma zit de Kameragenda echter al bomvol. Uiteindelijk kreeg Wijen-Nass wel steun om het debat uiterlijk in de week van 23 juni in te plannen. Het is onduidelijk of de wet daarna ook nog tijdig door de Eerste Kamer kan en wat de financiële consequenties zijn als dat niet wordt gehaald.
Verslag regeling van werkzaamheden
In de schriftelijke overleggen over de Voorjaarsnota worden meerdere woningmarktrelevante feitelijke vragen gesteld.
In een gezamenlijk position paper doen Aedes, IPO, VNG en de Woonbond een voorstel om de Wet versterking regie volkshuisvesting te versimpelen.
Aedes: Aedes, IPO, VNG en Woonbond: in iedere gemeente 30% van nieuwbouw sociale huur
Het politiek nieuwsoverzicht werd mogelijk gemaakt door platform 1848.nl
20 mei - Mona Keijzer stuurt dilemmanotitie naar de Tweede Kamer
Verbetervoorstel voor de Wet versterking regie volkshuisvesting