Deze week in het politiek nieuwsoverzicht: debat Wet vaste huurcontracten na meireces verder, Tweede Kamer hield hoorzitting over voorstel om woonplaatsbeginsel in te voeren voor beschermd wonen, verzoek VVD en D66 rondetafelgesprek over speculatieve grondhandel gehonoreerd, kabinet: 'lastig' om voor grote woningbouwprojecten nog vergunningen af te geven, PvdA en Groen Links presenteren plan voor isolatieoffensief, minister De Jonge maakt afspraken met burgemeesters over energiefixers, geen verrassingen bij stemmingen over moties ingediend tijdens tweeminutendebat Klimaatakkoord gebouwde omgeving, Raad voor de rechtspraak en Raad van State kritisch op plannen minister De Jonge om bezwaarprocedures bij woningbouwprojecten in te korten.
Na de ontstane ophef over de laat ingediende amendementen op de initiatiefwet Vaste huurcontracten is afgelopen week de stemming over de moties, amendementen en wetsvoorstel uitgesteld. De Kamer wil heropening van het debat om over de ingediende voorstellen te kunnen spreken. Dit debat zal worden gehouden op de donderdag na het meireces (11 mei). Tijdens de regeling van werkzaamheden verweet de PvdA afgelopen week het CDA dat het de amendementen had ingediend op verzoek van minister De Jonge. Een verwijt dat door CDA-Kamerlid Jaco Geurts met klem werd tegengesproken. Het CDA verweet de PvdA juist op de dag van de wetsbehandeling nog met een nota van wijziging te zijn gekomen.
Tijdens het debat liet De Jonge merken zich wel in het voorstel van PvdA en ChristenUnie te kunnen vinden, maar de amendementen van CDA en VVD adresseren wel de zorgpunten die de minister noemde. Zo dienden CDA en VVD een voorstel in die woningeigenaren de mogelijkheid biedt om een woning tijdelijk te verhuren als deze de verhuurder via een erfenis is toegekomen of als de woningeigenaar besluit te gaan proefsamenwonen. CDA en VVD willen daarmee de woningeigenaar de tijd geven om na te denken wat ze met de woning willen.
Een ander amendement regelt dat woningeigenaren tijdelijk kunnen verhuren als zij de intentie hebben om deze op termijn te verhuren aan een eerstegraads familielid. De nota van wijziging die PvdA en ChristenUnie hadden ingediend regelde dit ook, maar het amendement van VVD en CDA haalt de belangenafweging die de rechter moet maken tussen huurder en verhuurder uit de wet. Volgens VVD en CDA zou dat namelijk een te hoge drempel opwerpen om tot verhuur over te gaan en vrezen daarmee dat de woning dan dus zal worden verkocht. PvdA en ChristenUnie vrezen juist dat zonder een rechterlijke toets huurders te makkelijk op straat kunnen worden gezet.
PvdA en ChristenUnie vinden de amendementen een onverdedigbare aantasting van het huurdersrecht, maar VVD en CDA wijzen op de waarborgen die zijn ingesteld. Zo moeten de verhuurders de clausule om het huurcontract te kunnen ontbinden expliciet opnemen en krijgen zij een boete betalen als achteraf blijkt dat zij toch om een andere reden het contract hebben ontbonden. Ook gelden deze opties niet voor bedrijfsmatige verhuurders, maar slechts bij kleine verhuurders met slechts één huurwoning.
De verwachting is dat de partijen komend meireces zullen benutten om tot een werkbaar compromis te komen. Tijdens het debat leken de inhoudelijke verschillen immers helemaal niet zo groot.
Experts en betrokkenen spraken afgelopen week met de Tweede Kamer over het voorstel om het woonplaatsbeginsel in te voeren voor beschermd wonen. In de kern betekent dit dat mensen die niet zelfstandig kunnen worden zoveel mogelijk in hun eigen gemeente of zelfs wijk worden opgevangen. In de huidige situatie wordt dergelijke opvang vaak gecentraliseerd geregeld in de regio, bijvoorbeeld in de grote gemeenten. Tijdens de hoorzitting kwam ook nadrukkelijk het belang naar voren van extra woningen die moeten worden gebouwd. Volgens het Leger des Heils is dat een belangrijke voorwaarde om van het woonplaatsbeginsel een succes te maken. "We willen dat uitstroom plaatsvindt van beschermd wonen naar beschermd thuis in de wijk", aldus de vertegenwoordiger van het Leger des Heils tijdens de hoorzitting. "Gemeenten kunnen dit pas goed regelen als er aan twee voorwaarden is voldaan: voldoende woningen en woningen die in een wijk staan met een sterke sociale basis, waar goede informele zorg en ondersteuning vanuit de WMO gegeven kan worden." Dit zou volgens hem niet alleen voor grotere steden moeten gelden, maar ook voor kleinere dorpen.
Tijdens de procedurevergadering Binnenlandse Zaken is besloten een rondetafelgesprek te organiseren over speculatieve grondhandel. Dit is een verzoek van VVD en D66. Verder zal de initiatiefnota van de PvdA 'Prettig wonen voor iedereen' worden behandeld op 11 september tussen 10.00 en 14.00. De minister is om een reactie gevraagd (zie bijlage). De derde termijn van de wetsbehandeling van de initiatiefwet van PvdA en ChristenUnie over huurcontracten zal plaatsvinden op donderdag 11 mei. Verder is een rondetafelgesprek over funderingsproblematiek ingepland op 25 mei. De eerder uitgestelde debatten over Staat van de Volkshuisvesting (23 mei) en Bouwregelgeving (31 mei) zijn opnieuw ingepland. Zie de agenda onderaan deze nieuwsbrief voor het complete overzicht.
Volgens het kabinet zal het 'lastig' worden om voor grote woningbouwprojecten nog vergunningen af te geven. Dat blijkt uit de beantwoording op vragen over de voortgang van de gebiedsprogramma's. Volgens de SGP blijkt uit signalen van provincies en uit cijfers van het Economisch Instituut voor de Bouw dat veel woningbouwprojecten met wat vertraging gewoon door kunnen gaan, maar het kabinet zet daar nadrukkelijke een kanttekening bij.
"Voor het verkrijgen van toestemming voor een nieuw project moet worden aangetoond dat het geen significant negatief effect op de beschermde natuur veroorzaakt. Voor kleinere (bouw)projecten met weinig stikstofuitstoot en een grote afstand tot de beschermde natuur, kan dit negatieve effect vaak op voorhand worden uitgesloten. Er is dan geen nader onderzoek of vergunning voor het onderdeel stikstof nodig. Bij grote woningbouwprojecten is dit effect niet op voorhand uit te sluiten. Totdat de totale stikstofdepositie op de natuur is afgenomen zal het voor die projecten lastig zijn om een vergunning te krijgen", aldus de ministers Van der Wal en Adema.
De PvdA heeft afgelopen week samen met GroenLinks een plan voor een isolatieoffensief gepresenteerd. PvdA-Kamerlid Thijssen lichtte het pamflet toe tijdens het eerdergenoemde notaoverleg. Volgens hem is het cruciaal dat er wordt versneld met klimaatmaatregelen in de gebouwde omgeving, maar is het daarbij belangrijk om oog te hebben voor huurders met een hoge energierekening en huizenbezitters die de subsidiepotten nu niet weten te vinden.
"De essentie is dat de PvdA graag wil dat mensen proactief benaderd gaan worden en dat ze ontzorgd worden. Maak een plan voor deze mensen, zorg voor financiering, zorg voor een aannemer, verduurzaam het huis, verduurzaam de slechtst geïsoleerde huizen als eerste, en geef een bespaargarantie. Dat is de essentie van dit isolatieoffensief: om te zorgen dat iedereen merkt dat ook hun leven beter wordt van klimaatbeleid", aldus Thijssen.
"En stel gemeentes ertoe in staat om dat te doen, zodat zij ook inderdaad naar die gebieden kunnen gaan waar mensen het het hardste nodig hebben, in de slechtst geïsoleerde huizen, met lagere inkomens. Maar zorg ook dat mensen die opbellen, ontzorgd kunnen worden, zodat ook zij geholpen kunnen worden. En zorg dat er voldoende mensen zijn om al die huizen te isoleren. We weten dat de hoeveelheid beschikbare mensen om al het werk te doen voor de energietransitie, een probleem is. Dus het idee is ook om grootschalig en langjarig bouwcapaciteit in te kopen, zodat zodra projecten vrijkomen, daar de bouwcapaciteit ook heen kan gaan."
Ook noemde Thijssen het eerder door de PvdA geopperde voorstel voor een tochtkorting, waarbij huurders in tochtige huizen een korting krijgen op de huur. Ook dringt hij aan op opschaling van de Fix It-teams. Volgens minister Jetten zitten er in de nota mooie aanknopingspunten die hij dit voorjaar al wil gaan gebruiken. "De grootste voordelen van de verduurzaming zullen de komende tijd worden genoten in de uitwerking van de aanpak van de minister voor VRO, met een gerichte inzet in de wijken met de slechtste huizen en in de wijken van mensen met de laagste inkomens. Daarmee krijgen zij ook een lagere energierekening. Dank voor de aanmoediging", aldus Jetten.
Minister De Jonge maakte afgelopen week afspraken met burgemeesters over het snel aan de slag krijgen van energiefixers. Deze energiefixers moeten in de wijk worden opgeleid en zorgen voor adviezen voor verduurzaming en het omlaag krijgen van de energierekening. "Energiefixers helpen kwetsbare huishoudens in huur- en koopwoningen om op korte termijn hun energieverbruik te verlagen door middel van energieadvies en kleine tot middelgrote energiebesparende maatregelen", zo valt te lezen in de toelichting. "Het Rijk maakte eerder versneld € 200 miljoen vrij om energiearmoede in Nederland tegen te gaan. Hiervan is € 35 miljoen specifiek gereserveerd voor de 20 stedelijke focusgebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Een deel van deze € 35 miljoen kan nu besteed worden aan het opleiden van energiefixers."
Bij de stemmingen over de moties die werden ingediend tijdens het tweeminutendebat Klimaatakkoord gebouwde omgeving zaten geen verrassingen. De moties die door minister De Jonge oordeel Kamer hadden gekregen werden allemaal aangenomen en de ontraden motie niet.
O.a. de volgende moties zijn aangenomen:
Vanuit juridische hoek is stevige kritiek op de plannen van minister De Jonge om bezwaarprocedures bij woningbouwprojecten in te korten. Het vertrouwen in de rechtspraak en de rechtsbescherming zou ermee worden aangetast, zeggen de Raad voor de rechtspraak en de Raad van State in FD. "Juist als niet duidelijk is of het beoogde doel bereikt kan worden, is aandacht voor de mogelijke nadelen van het wetsvoorstel van groot belang", schrijft Bart Jan van Ettekoven van de Raad van State. "Dat betreft in het bijzonder de gevolgen voor de kwaliteit van de rechtspraak op zichzelf en de mogelijk nadelige gevolgen van het voorstel voor het vertrouwen van de burger in de rechtspraak."
Brief van de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van 13 april 2023 aan de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met een reactie op het consultatieverzoek over het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting https://www.raadvanstate.nl/publicaties/consultaties/wetsvoorstel-versterking-regie/
---
Het politiek nieuwsoverzicht wordt gemaakt door de VTW in samenwerking met 1848.nl