In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: minister Ollongren weet nog niet of ze haar begroting door beide kamers van het parlement gaat slepen; de vergeten treinstukken van Segers geven een idee van plannen voor de volkshuisvesting; Aedes vreest voor tegenvallende bouw; en Flevoland wil niet dat het Rijk zich bemoeit met woningbouwlocaties in de provincie.
Begroting Wonen
Minister Ollongren is nog niet verzekerd van steun voor de woonbegroting. In de Tweede Kamer lijkt het - ondanks de krappe marges - nog wel los te lopen, maar zeker in de Eerste Kamer is Ollongren afhankelijk van de oppositie. De D66 minister heeft een duidelijke voorkeur voor de linkse fracties van PvdA en GroenLinks, maar tijdens het wetgevingsoverleg in de Tweede Kamer kreeg ze die partijen nog niet aan boord. Het kan een indicatie zijn dat de PvdA en GL senatoren hun partijgenoten in de Tweede Kamer daarin volgen. De PvdA heeft 6 zetels in de Eerste Kamer, GroenLinks 8 zetels. De coalitiepartijen in de Tweede Kamer hebben in de senaat maar 32 zetels. Een meerderheid wordt pas bij 38 zetels / stemmen bereikt. De Eerste Kamer staat doorgaans wat meer op afstand (nu ook letterlijk door de tijdelijke huisvesting) van de dagelijkse politieke hectiek in de Tweede Kamer, maar deze kabinetsperiode is minister Ollongren al vaker op haar vingers getikt in de Senaat.
Terug naar de behandeling van de begroting Wonen in de Tweede Kamer tijdens een wetgevingsoverleg. In het debat gaf PvdA-Kamerlid Henk Nijboer duidelijk aan wat zijn eisen zijn. "Ik heb twee financiële wensen of in ieder geval voorwaarden om de begroting te steunen: de verhuurderheffing van tafel en het Volkshuisvestingsfonds doorzetten", aldus Nijboer. Ook diende hij samen met GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet een amendement in om een huisjesmelkersboete in te voeren en wil hij de ruimte om naar de Huurcommissie te kunnen stappen bij tijdelijke huurcontracten uitbreiden.
Minister Ollongren liet echter weten deze eisen niet tegemoet te kunnen komen. "Ik hoop dat de heer Nijboer en mevrouw Bromet mij niet kwalijk nemen dat zoiets als de verhuurderheffing afschaffen voor een kabinet in de blessuretijd toch echt niet voor elkaar te krijgen is", aldus de minister, die ook de verlenging van het Volkshuisvestingsfonds een zaak vindt voor het volgende kabinet. "Ik ben bang dat ik hen niet op alle drie de onderdelen van hun eisen tegemoet kan komen. Desalniettemin hoop ik dat ze met enige welwillendheid willen kijken naar het geheel van wat hier straks voorligt."
Wel positief was Ollongren over de drie moties die door PvdA en GroenLinks werden ingediend. Zo willen de partijen dat onderzocht wordt of huizen met een laag energielabel ook een lagere huur mag worden gevraagd. Ook staat de minister open voor de suggestie om de 'verdozing' van het landschap door distributie- en datacentra tegen te gaan en meer prioriteit te geven aan de transformatie van leegstaande gebouwen.
Belangrijke overige onderdelen van het wetgevingsoverleg:
De begroting komt op 7 december a.s in stemming in de Tweede Kamer. Als de begroting wordt aangenomen, zal de Eerste Kamer zich nog voor het Kerstreces erover gaan buigen.
'Het stomste wat je kan overkomen' aldus Segers (maar voor ons wel fijn)
ChristenUnie voorman Gert-Jan Segers was duidelijk toen hij opbiechtte dat hij een formatiestuk van VVD en CDA in de trein had laten liggen. Het document werd door iemand gevonden en aan de Volkskrant doorgespeeld. U heeft het ongewtijfeld meegekregen in het nieuws. Dat het thema Wonen door VVD en CDA als belangrijk wordt gezien en zij zich realiseren dat we in een wooncrisis zitten, blijkt uit de prioritering van de onderwerpen. Na de inleiding is 'Wonen' onder nr. 1 het eerste inhoudelijke onderwerp dat aan de orde komt. Voor de corporatiesector hieronder een aantal belangrijke punten, van een minister voor Wonen tot afschaffing van de verhuurderheffing. Kleine disclaimer: het is een formatiestuk van VVD en CDA uit september. Dus met de nodige slagen om de arm of deze punten ook overeenkomen met de precieze uitkomst van de formatie.
Minister
Dat er weer een minister komt, belast met wonen, lijkt zo goed als zeker. De Tweede Kamer nam al eens een motie van die strekking aan en drie van de vier partijen die nu aan het formeren zijn, willen dat een minister van Volkshuisvesting terugkeert. Alleen de VVD is tegen, die vinden een nieuw ministerie optuigen maar onzin en geldverspilling. Mogelijk krijgen de liberalen toch hun zin. In het formatiestuk werd gesproken over een minister voor Wonen. Ook het AD wist afgelopen week te melden dat op het ministerie van BZK een extra werkkamer voor een nog onbekende bewindspersoon is gebouwd. Dat zou betekenen dat het een minister 'voor' Wonen wordt en niet een minister 'van' Volkshuisvesting. Dat lijkt een subtiel en semantisch onderscheid, maar het heeft wel degelijk betekenis. Een minister 'voor' is een minister zonder portefeuille en geeft geen leiding aan het departement. Dat zou in dit geval dan de minister van BZK zijn. Die is dan de 'baas' op het departement. De minister voor Wonen huist daar dan bij in en heeft geen eigen ambtenaren - die werken weliswaar voor hem/haar, maar zijn in dienst bij BZK.
Woonfonds
De partijen willen op verschillende onderwerpen fondsen instellen, onder andere op klimaat. Zo ook op het terrein van Wonen. Een eenmalig fonds moet de wooncrisis gaan bestrijden. De nieuwe minister krijgt regie en doorzettingsmacht om bijvoorbeeld deals met lagere overheden (provincie en gemeenten) te sluiten én om sneller woningbouwlocaties aan te wijzen.
1 miljoen extra woningen
De zinsnede 'bouwen, bouwen, bouwen' staat er nog nèt niet letterlijk in, maar het kabinet wil in 2030 een miljoen extra woningen gebouwd hebben. Dat wordt nog flink opschieten, want voordat het nieuwe kabinet echt aan de slag kan, is het 2022. Uit het stuk blijkt dat er onder meer 14 grootschalige woningbouwlocaties moeten worden aangewezen. De door VVD en CDA veelgenoemde en omstreden locatie Rijnenburg bij Utrecht zou daar zomaar één van kunnen zijn. Iets waar met name de linkse partijen - in de Kamer en in de provincie - fel op tegen zijn.
Verhuurderheffing
Last, but nog least: de verhuurderheffing wordt volgens de Volkskrant 'verminderd of zelfs tot nul teruggebracht'. De kans dat de verhuurderheffing helemaal gaat verdwijnen, is groter geworden nu dit stuk is uitgelekt. Eén van de speerpunten in de belangenbehartiging van Aedes en VTW en waarvan de afschaffing corporaties veel meer ruimte geeft om het vraagstuk van Opgaven en middelen aan te pakken. Ook hier was de VVD lange tijd fel tegen: woordvoerder Koerhuis hamerde de afgelopen jaren steevast op de 'winst' die corporaties nog altijd zouden maken, ondanks de verhuurderheffing. Dat de stijging van de waarde van het vastgoed 'in stenen' geen geld in kas betekent om te investeren, leek Koerhuis niet van zijn eigen. soms onnavolgbare redeneringen af te houden. De afgelopen maanden ontstond langzamerhand wel het idee dat de VVD vooral vasthield aan de verhuurderheffing als "wisselgeld" in de formatie. Wat ze in ruil voor het opgeven van de heffing terugkrijgen, zal ongetwijfeld door journalisten in reconstructies van deze formatie losgepeuterd worden.
Aedes vreest tegenvallende bouw
Corporatiekoepel Aedes vreest minder te kunnen bouwen dan gepland. "De inkomsten zijn niet langer dekkend voor alle uitgaven, en we voorzien dat het tekort de komende jaren verder zal toenemen. Deze ontwikkeling is zeer zorgelijk", stelt Aedes-voorzitter Martin van Rijn. "Corporaties hebben zelf heel beperkt invloed op deze ontwikkeling en het zet de rem op snellere verduurzaming en nieuwbouw."
Oorzaak zijn vooral de belastingen die zwaar inhakken op de corporaties, aldus Van Rijn bij de presentatie van de Aedes benchmark. Lees het hele persbericht van Aedes.
Flevoland wil zelf regie op woningbouw
De Telegraaf dook afgelopen week in de mogelijkheden van Flevoland voor de woningbouw. Hier liggen veel kansen, maar volgens de krant dreigt het kabinet in conflict te komen met het lokale bestuur als al te directief wordt opgelegd dat hier gebouwd moet gaan worden."Bouwen doen we niet zomaar; het gaat om grote aantallen en dat heeft gevolgen voor de Flevolandse samenleving. Wat er gebouwd wordt en in welk tempo, daar gaan de Flevolandse gemeenten zelf over", zegt een woordvoerder van de provincie in de krant.
Lees hier het bericht in De Telegraaf (mogelijk alleen abonnees)
Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28