Goed toezicht vereist deskundige, maar in de eerste plaats integere toezichthouders. Dat klinkt prachtig, alleen: hoe meet je integriteit? In de praktijk blijkt het toetsen van toezichthouders aan de wet- en regelgeving nog niet mee te vallen. Sterker nog: ,,Er wordt nauwelijks getoetst'', signaleren Ed Knoppert en Jan van Leeuwen van Bureau Registratie Integriteit Volkshuisvesting (Bureau Rein).
In de Governancecode Woningcorporaties is vastgelegd aan welke eisen en regels toezichthouders moeten voldoen. Vanuit de markt merken Knoppert en Van Leeuwen dat er onvoldoende kennis is van het toepassen van de Governancecode in de praktijk. ,,Het baart ons zorgen dat er daardoor toezichthouders worden benoemd die onvoldoende op de hoogte zijn van de wet- en regelgeving waaraan zij moeten voldoen. Zorgvuldig screenen kan een helpende hand bieden om dit soort risico's te beperken.''
Bureau Rein laat kandidaat-toezichthouders, of zittende leden van de Raad van Toezicht, met behulp van een Questionnaire kennis nemen van de Governancecode en vraagt om een publiek commitment. Daartoe ondertekenen de toezichthouders een Moreel Ethische Verklaring, conform het model van de Autoriteit Financiële Markten. Verificatie van het curriculum vitae maakt ook deel uit van de screening. ,,Daar begint integriteit'', stelt Knoppert. ,,Er blijkt helaas regelmatig dat gegevens op het cv onvolledig zijn of niet geheel overeenkomen met de werkelijkheid.''
Knoppert, die een achtergrond heeft in werving en selectie, constateert dat kandidaat-toezichthouders vaak onvoldoende worden getoetst. ,,Er wordt doorgaans niet gevraagd naar diploma’s en referentieonderzoek wordt veelal niet gedaan. Verificatie en toetsing kosten bovendien veel tijd.”
Gebrek aan controle knaagt aan de basis van 'good governance'. Dus ja, een integriteitstoets kan toezicht verbeteren. In de Questionnaire van Bureau Rein is geen ruimte voor ‘leg uit’, maar wordt voor honderd procent ‘pas toe’ als maatstaf gehanteerd. Alleen zo kunnen eventuele 'alerts' helder in kaart worden gebracht. ,,De Questionnaire is niet zaligmakend'', waarschuwen Knoppert en Van Leeuwen. ,,Objectief geselecteerde en gescreende toezichthouders hebben niet alleen een positief effect op de afzonderlijke Raden van Toezicht, maar zullen uiteindelijk ook leiden tot een positiever imago van de sector als geheel."
Meer informatie is te vinden op de website van Bureau Rein.
Bekijk de Moreel Ethische Verklaring