In de Governancecode woningcorporaties staan de basisregels voor goed bestuur en goed toezicht beschreven. De code geeft richting aan de wijze waarop bestuur en Raad van Commissarissen functioneren en de wijze waarop zij verantwoording afleggen over hun resultaten.
Aedes, de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) en Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN) ontwikkelden een hulpinstrument bij de toepassing van de Governancecode. Met dit hulpinstrument kunnen corporaties monitoren in welke mate zij de Governancecode naleven en zien waar ze hun beleid of praktijk moeten of willen bijstellen. Het hulpinstrument is gebaseerd op de vernieuwde Governancecode woningcorporaties die in april 2015 voor leden van Aedes en de VTW van kracht is geworden.
Het hulpinstrument heeft weliswaar de vorm van een checklist, maar het is niet bedoeling dat corporaties het hulpinstrument slechts hanteren als een afvinklijst. Het instrument geeft corporaties een overzicht van de eigen situatie en kan leiden tot een actielijst. Daarbij biedt het overzicht een basis voor gesprekken over governance in en tussen directie en Raad van Commissarissen. Ook kan het door de corporatie gebruikte hulpinstrument input bieden voor de visitatie.
Bij de toepassing van de Governancecode gaat het om de essentie van de principes en bepalingen uit de code. Hierbij overwegen corporaties op welke wijze zij hieraan voldoen en invulling geven. Het alleen correct toepassen en uitleggen van (de toegestane) afwijkingen door corporaties zonder dat wordt nagedacht over de bedoeling van de code, is onvoldoende om good governance te bereiken. Het gaat vooral ook om de verantwoordelijkheid van bestuur en commissarissen voor hun eigen houding en gedrag, als individu en als collectief. Good governance moet ‘tussen de oren’ zitten.