De toezichthouder onder vuur

Het is nog steeds prijsschieten op woningcorporaties. De incidenten van de afgelopen jaren en het instellen van de Parlementaire Enquête Woningcorporaties zijn er aanleiding genoeg voor. Er wordt door de politiek en in de media in dit verband ook veel geklaagd over beloningen van bestuurders. Ook het intern toezicht heeft – in de optiek van velen – zitten slapen. En als je geknipt en geschoren wordt, moet je stil blijven zitten, is het adagium.

Toch heeft kritiek op bijvoorbeeld de intern toezichthouders soms ook iets gemakzuchtigs. Het is wellicht bon ton om mee te huilen met de wolven in het bos. Maar juist enige reflectie zou kunnen voorkomen dat er te snelle conclusies worden getrokken op basis van onjuiste aannames.

Publicist Jos van der Lans mengde zich ook in het koor, door in het Aedes Magazine van januari 2014 te poneren dat toezichthouders ‘ten onrechte ontevreden’ zijn. Hierbij doelde hij op de honoreringen. Volgens Van der Lans is het overdreven dat  een toezichthouder 20 uur per maand aan zijn functie zou besteden en verdient de gemiddelde commissaris 11.000 euro per jaar. 

Onjuiste aannames en conclusies
Albert Kerssies, directeur van de VTW, vindt het onzin wat Van der Lans in zijn column beweert. "Hij trekt verkeerde conclusies op basis van verkeerde gegevens. Dat had ik toch niet verwacht van een gewaardeerde columnist."

Een gemiddelde commissaris verdient helemaal geen 11.000 euro, maar 7000 euro (n=1700; 2012). Bovendien gaat het hier om bruto bedragen, waar nog belasting over betaald moet worden.

Toezichthouden is een vak
Van der Lans vindt dat toezichthouden een eer zou moeten zijn, vanwege het publieke belang en ‘voor mensen aan de onderkant van de samenleving.’
Toezichthouden is een vak. Een vak dat door toezichthouders eervol en met steeds grotere professionaliteit wordt uitgeoefend. Het belang van goed toezichthouden is helder, maar Van der Lans’ redenatie gaat in zoverre mank dat als het zo belangrijk is (wat het inderdaad is) – daar ook een waardering tegenover moet staan (en die is helemaal niet zo riant als Van der Lans suggereert).

Verscherping van toezicht
De VTW werkt hard aan de verbetering van de kwaliteit van het intern toezicht. Onder andere door een nieuw systeem van permanente educatie, toetsbare criteria voor geschiktheid en het opleiden en verder professionaliseren van de toezichthouders. De verbinding met de maatschappelijke omgeving en de accountant moet nadrukkelijker gezocht worden. Ook vanuit de overheid zijn er wettelijke initiatieven om toezicht te verscherpen.

Honorering in verhouding tot de werkzaamheden
Strengere wettelijke eisen en de roep om verdere professionalisering van toezicht zorgen voor een steeds hogere werkdruk en meer risico. De complexiteit van de volkshuisvestelijke en financiële taken van de woningcorporatie staan daarmee haaks op initiatieven voor het verder omlaag brengen van de honorering van de toezichthouders.

Kerssies: "De steeds terugkerende suggestie dat toezichthouders zitten te slapen en zichzelf intussen verrijken is een kwalijke, die door velen zonder kennis van zaken steeds maar weer wordt geponeerd. Het is niet alleen feitelijk onjuist, maar vergiftigt ook elke redelijke discussie over bezoldigingen en honoreringen. Toezichthouders hebben een steeds zwaardere taak, met een grote tijdsbesteding, vol in de spotlights. Daar hoeven toezichthouders niet de hoofdprijs voor te krijgen, maar een redelijke honorering. Dat de noodzaak daartoe nog niet tot Van der Lans is doorgedrongen, is geen bemoedigend teken."