De wooncrisis gaat volgens Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) niet alleen over het tekort aan woningen, maar ook over betaalbaarheid en kwaliteit van alle woningen. De coronacrisis – die zonder twijfel nadelige economische gevolgen heeft – versterkt de wooncrisis, stelt ze.
Tekst: Lisette Vos
Het is nog geen drie jaar geleden dat toenmalig minister Wonen Stef Blok in het Financieel Dagblad zei dat het ministerie Wonen overbodig was geworden. Volgens Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) vat dat citaat precies samen waar de wooncrisis over gaat. ‘De Rijksoverheid staat aan de zijlijn, terwijl het juist de regie moet pakken. De urgentie is alleen maar groter geworden.’
Bouwfonds
De SP pleit er al langer voor om de verhuurderheffing om te zetten in een bouwfonds om te investeren in voldoende betaalbare sociale en duurzame huurwoningen. Om meer te kunnen bouwen (inclusief middenhuur) én woningen te verduurzamen, moeten de winstbelasting en ATAD voor corporaties ook worden afgeschaft, stelt Beckerman. ‘We hebben miljarden nodig om de wooncrisis op te lossen.’
 |
Blijven bouwen
Al heeft de coronacrisis nu prioriteit, de bouw van woningen moet niet worden stilgelegd, benadrukt ze. ‘Als we iets van de vorige economische crisis uit 2008 hebben geleerd, is dat we moeten blijven bouwen. We kunnen het ons niet veroorloven om niet met de wooncrisis bezig te zijn. Juist nu, in deze tijd waarin iedereen thuis moet blijven, zien we hoe belangrijk het is om een goede woning te hebben.’
Geen huurverhoging
De SP vindt het een goede zaak dat corporaties in deze coronacrisis geen huurders uit huis zetten, maar ze vindt ook dat ze per 1 juli de huren niet moeten verhogen. De maximale huurverhoging is dit jaar maximaal 5,1 tot 6,6 procent. ‘Veel huurders maken zich nu al grote zorgen. Grote groepen, zoals ZZP-ers of mensen met een nul-contract, krijgen grote klappen. Dan is een verhoging van de huur niet gepast.’
Schimmel in woningen
Een ander thema waar de SP zich al langer hard voor maakt is de schimmel in woningen. Uit het onderzoek WoON uit 2018 van het ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt dat er veel meer zogeheten schimmelwoningen zijn dan was aangenomen. Dat is volgens de SP slecht nieuws: een slecht onderhouden huis met schimmels is ongezond voor bewoners. ‘Huurders betalen bovendien in deze woningen vaak een torenhoge energierekening.’
Energieneutraal
Volgens Beckerman staan de meeste huurders van die schimmelwoningen positief tegenover de energietransitie om woningen energieneutraal te maken. Ze pleit ervoor dat corporaties deze woningen als eerste aanpakken. ‘Dan slaan we veel vliegen in één klap. Bewoners krijgen een gezonder huis, we hebben minder gas nodig uit de gaskraan, en in deze tijd van crisis moeten we blijven bouwen en verbouwen.’
Rekening energietransitie
De rekening van de energietransitie moet volgens de SP echter niet bij de huurders komen te liggen. Ze moeten profiteren van lagere woonlasten. ‘De meeste klimaatgelden gaan naar de hoogste inkomens, in vorm van subsidies voor een Tesla bijvoorbeeld. Dan wordt ook niet de vraag gesteld wie dat gaat betalen. De energietransitie kost veel geld. Lage en middeninkomens moeten daar niet de dupe van worden.’
Signaal afgeven
Volgens Beckerman van de SP hebben ook toezichthouders van corporaties in deze coronacrisis de taak om de bouw op peil te houden. ‘Als politiek willen wij dat de bouw doorgaat, net als de energietransitie. Toezichthouders zitten dicht op de corporaties, zij kunnen het signaal afgeven als hun corporatie het financieel niet redt om aan de opgaven te voldoen. Zeker met de economische dip die eraan komt, is dat essentieel.’
Vestia
Toezichthouders moeten continu monitoren of de huurders voldoende draagkracht hebben, stelt Beckerman. Ze vindt het onvoorstelbaar dat huurders van Vestia na zeven jaar nog steeds de wrange vruchten plukken van de financiële malversaties van de corporatie uit het verleden. ‘Ze zitten nog steeds in onzekerheid. Een oplossing is nog steeds niet voorhanden, toezichthouders moeten hier bovenop zitten.’
Wenen als droomstad
Als haar tot slot gevraagd wordt naar haar woondroom, verwijst Beckerman naar de stad Wenen. ‘Ik ben op veel plekken gaan kijken, zoals in Berlijn en Liverpool. Maar Wenen is voor mij hét voorbeeld. In deze stad is 60 tot 70 procent sociale huur. Iedereen woont door elkaar heen. Je hebt geen slechte wijken. De stad bouwt niet alleen woningen die duurzaam en betaalbaar zijn, maar bouwt gemeenschappen. Voor alleenstaande moeders is er bijvoorbeeld kinderopvang in hetzelfde gebouw.’
Interviews Tweede Kamerleden
De VTW laat in een interviewserie Tweede Kamerleden aan het woord over onder meer de crisis op de woningmarkt en de rol van (intern) toezicht. Dit is de vierde aflevering. Eerder kwamen Daniel Koerhuis (VVD), Erik Ronnes (CDA) en Paul Smeulders (GroenLinks) aan het woord.