Calon: 'Als je niet begrijpt wat de effecten van de verhuurderheffing op je eigen corporatie zijn, dan faal je als toezichthouder'

Branchevereniging Aedes behartigt de belangen van woningcorporaties in Den Haag en zet zich in voor verdere professionalisering van de sector. Zo’n 95% van de corporaties is lid van Aedes. Voorzitter Marc Calon is een veelzijdig man. Naast het voorzitterschap van Aedes runt de oud-gedeputeerde een grote agrarische onderneming in het Noorden van het land. Hij staat – binnen de corporatiesector en daarbuiten – bekend om zijn directe manier van communiceren en uitgesproken opvattingen. Hij is uiterst kritisch over de door minister Blok voorgestelde huurverhogingen en verhuurderheffing. En ook de commissaris moet bij de les blijven: “Als je niet begrijpt wat de effecten van de verhuurderheffing op je eigen corporatie zijn, dan faal je als toezichthouder.”

Omvallende corporaties
“Veel corporaties kunnen de verhuurderheffing die Blok van plan is te gaan invoeren simpelweg niet opbrengen”, zegt Calon. “De heffing is te hoog ten opzichte van de huurinkomsten van die corporaties. Zij zullen een kasstroomprobleem krijgen en in een aantal gevallen zelfs omvallen. Dat mogen we niet toestaan als sector.” Hij vindt het daarnaast onbegrijpelijk dat Blok recent meldde dat corporaties hun investeringen op peil kunnen houden dankzij extra huurinkomsten. “Het is gewoon uit te rekenen dat dit niet klopt. Op termijn lopen we het risico dat wijken gaan verpauperen. Dat gebeurt natuurlijk niet van de ene op de andere dag, maar op een zeker moment moet er onderhoud plaatsvinden of moet er worden gebouwd of gerenoveerd. Je hoeft maar even over de grens te kijken en je ziet wat er kan gebeuren met een stad of dorp als investeringen in huizen en buurten achterblijven. Je moet iedere vorm van verpaupering aanpakken en liever nog voorkomen ”

Kleinere corporatiesector
Calon: “De VVD en ook minister Blok zijn er voorstander van dat corporaties alleen maar DAEB (Diensten van Algemeen Economisch Belang – red.) taken gaan uitvoeren. Daar is een groot deel van onze leden het mee eens. Een ander deel zegt - terecht volgens mij - dat er in de regio’s met grote druk op de woningmarkt juist wel voor de middeninkomens moet worden gebouwd.” Hij onderstreept dat er grote regionale verschillen zijn in de positie van corporaties en de wijze waarop er naar strategisch voorraadbeheer wordt gekeken. “Corporaties zijn - als het goed is niet alleen bezig met de huurders van nu, maar ook met die van de toekomst. Daar zal door een corporatie in Amsterdam of Utrecht anders naar worden gekeken dan in het Noorden van het land. Daar kunnen corporaties het zich permitteren om enkel DAEB taken uit te voeren. Ook in Den Haag zouden ze zich beter bewust moeten zijn van dergelijke verschillen.” De Aedes-voorman is in beginsel een voorstander van een kleinere corporatiesector, maar het inkrimpen moet wel op een intelligente en verantwoorde manier gebeuren. “Wat er nu wordt voorgesteld is niks minder dan het afknijpen en uitwringen van corporaties. Ik verzet mij daar nadrukkelijk tegen.”

Invloed op intern toezicht
Calon is er van overtuigd dat de voornemens van minister Blok van invloed zijn op het interne toezicht bij woningcorporaties. “Zowel de verhuurderheffing als de voorgenomen huurverhogingen hebben onvermijdelijk invloed op de organisatie waar een commissaris toezicht op houdt. Dat stelt andere eisen aan de invulling van het interne toezicht en het niveau van commissarissen.” Net als dat voor bestuurders geldt, staat volgens Calon het ondernemingsbelang voor toezichthouders voorop. “Dat klinkt evident, maar ik ben er zeker van dat nog te weinig commissarissen handelen naar dat uitgangspunt. Wat ik er hier met name mee bedoel is dat iedere ingrijpende ontwikkeling binnen de sector de interne toezichthouder aangaat. Een commissaris kan het zich niet permitteren om zich niet in bepaalde onderwerpen te verdiepen. Als je niet begrijpt wat de effecten van de verhuurderheffing op je eigen corporatie zijn, dan faal je als toezichthouder.”

Geschiktheidstest
Al meerdere keren pleitte de Aedes-voorzitter voor een geschiktheidstest voor nieuwe en zittende commissarissen bij woningcorporaties. Hij vindt dat nog teveel interne toezichthouders te passief en afwachtend zijn, of inhoudelijk onvoldoende geschikt voor hun rol. “Het is binnen de financiële sector volstrekt normaal om met regelmaat te kijken of commissarissen nog wel opgewassen zijn tegen hun taak. Waarom zouden we dat in onze sector niet doen? Toezichthouden is een belangrijke taak met een grote verantwoordelijkheid. Daar moet je gewoon wat voor kunnen. Merkwaardige genoeg is minister Blok geen voorstander van een ‘fit and proper’ test. Dat is precies wat we wel zouden moeten hebben.” 

Lees ook De verhuurdersheffing en de bekostiging daarvan, door Jan van der Moolen