Politiek nieuwsoverzicht 6 februari 2023: brede steun voor wetsvoorstel huurverlaging

In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: brede steun voor wetsvoorstel huurverlaging 2023 voor huurders met een laag inkomen; PvdA wil nu al af van normhuren, maar krijgt vooralsnog geen steun; en initiatiefwet tegen tijdelijke huurcontracten verdedigd door PvdA en CU.

Brede steun voor wetsvoorstel huurverlaging
Op de avond van 2 februari debatteerde de vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken met minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) over het wetsvoorstel 'Huurverlaging 2023 voor huurders met een laag inkomen'. De groep huurders waar het wetsvoorstel op betrekking heeft, zijn huurders met een inkomen van maximaal 120% van het minimumijkpunt in de zin van Wet op de huurtoeslag, art. 17 met een huurprijs boven 575 euro.

In de Kamer waren veel vragen over de ongeveer 100.000 particuliere huurders die niet tot de doelgroep behoren, omdat zij geen sociale huurwoning van een woningcorporaties huren. De minister wees voorstellen om ook die groep onder deze wet te laten vallen, van de hand. Zijn bezwaren waren tweeledig: Ten eerste zag de minister grote juridische obstakels. Als de wet ook betrekking zou hebben op particuliere verhuurders, zouden de huidige huren daarmee verlaagd worden en dat is een inbreuk op het eigendomsrecht van de verhuurder. Voor de rechtbank hebben zij dan een sterke zaak en compensatie voor de particuliere verhuurders is Europeesrechtelijk niet toegestaan, omdat dit ongeoorloofde staatssteun zou zijn. Ten tweede had de minister ook veel praktische bezwaren. De Belastingdienst heeft de circa 280 corporaties goed in beeld en daar zijn al bestaande afspraken. Voor de naar schatting 13.000 particuliere verhuurders geldt dat niet en daarmee zou de uitvoering van deze maatregel voor grote organisatorische problemen leiden. De wet moet ook voor 1 maart a.s. in werking treden, om de corporaties en de Belastingdienst in staat te stellen de huurverlaging voor dit voorjaar te realiseren. 

De minister zegde wel toe uit te willen zoeken hoe ver de grenzen van het eigendomsrecht kunnen worden benaderd. In het debat werd daarbij meermaals verwezen naar de aangekondigde regulering van de middenhuur. Ook daar bestaat het risico op aantasting van het eigendomsrecht, maar het verschil is dat die maatregel bestaande contracten niet aantast en alleen geldt voor nieuwe huurcontracten. Aan het einde van het debat kon de minister op brede steun rekenen. Over het wetsvoorstel is op dinsdag 7 februari jl. gestemd. Alleen de eenmansfractie Van Haga was tegen. 

In de VTW Podcast van 27 januari spraken Eelkje van de Kuilen, Frank Roerdinkholder en Hans Geurts ook over dit wetsvoorstel. U kunt deze podcast hier beluisteren.

PvdA wil nu al af van normhuren, maar krijgt vooralsnog geen steun
Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) had de kritiek van de Raad van State op het wetsvoorstel over het zogenoemde normhuren (officieel Wetsvoorstel hervorming huurtoeslag) goed gelezen. Tijdens het debat op 2 februari jl. over de huurverlaging (zie boven) bracht hij de kritiek naar voren tijdens zijn inbreng als argument om van normhuren af te stappen. Hij vroeg minister De Jonge om het wetsvoorstel in te trekken. De minister gaf aan dat het kabinet nu het advies van de Raad van State bestudeerd en dat hij een nieuwe weging aan het maken is. Zodra die er is, ontvangt de Tweede Kamer het wetsvoorstel inclusief nieuwe weging. Het leek een lichte hint te zijn van de minister dat hij mogelijk met aanpassingen komt na de kritiek van de Raad van State, maar ook de zeer negatieve reacties van het Nibud, de VTW, Aedes en andere belanghouders. Nijboer diende een motie in, ondanks een oproep van de minister voor een 'ordentelijk wetgevingsproces'. De Kamer leek de motie sympathiek te vinden, maar wilde vooral eerst afwachten waarmee de minister op de proppen komt.

Lees hier de kritiek van de Raad van State op het wetsvoorstel hervorming huurtoeslag (d.d. 30 januari 2023)

Wet vaste huurcontracten
In het schriftelijk overleg over de initiatiefwet Wet vaste huurcontracten verdedigen PvdA en ChristenUnie de maatregel in de richting van de kritische Kamer. Zo vrezen sommige partijen dat het huuraanbod daalt als tijdelijke contracten worden afgeschaft. Ook wijzen partijen erop dat tijdelijke contracten voor huurders ook in sommige gevallen een uitkomst kunnen zijn.

PvdA en ChristenUnie wijzen die kritiek echter van de hand. Volgens hen mag het inperken van de huurbescherming nooit een argument zijn om de aantallen huurwoningen binnen de segmenten te kunnen sturen. "Initiatiefnemers zijn van mening dat de wetgever in de eerste plaats moet afwegen welke huurbescherming en huurprijsbescherming noodzakelijk is gegeven de ongelijke machtsposities van huurders en verhuurders. Vervolgens kunnen overheden via andere instrumenten sturen op het gewenste aanbod, zoals grondpolitiek, prestatieafspraken, subsidies etc", zo valt te lezen.

Volgens de partijen zal de door minister De Jonge voorgestelde huurregulering mogelijk wel effect hebben op het aanbod, maar het afschaffen van de tijdelijke contracten niet. "Een vaste huurder leidt immers ook tot minder (mutatie)kosten voor verhuurders", aldus PvdA en ChristenUnie.

Ook is het volgens hen niet nodig om uitzonderingen mogelijk te maken voor huurders die er bewust voor kiezen om een tijdelijk contract aan te gaan. "Huurders kunnen op dit moment een tijdelijk contract of een contract voor onbepaalde duur te allen tijde opzeggen, met inachtneming van de opzegtermijn. Daar verandert met dit wetsvoorstel niets aan," aldus de initiatiefnemers.

Ook het voorstel van D66 om de termijn van tijdelijkheid te verlengen naar vijf jaar wordt door de initiatiefnemers afgewezen, omdat dit alleen maar zorgt voor een langere periode van onzekerheid.

Debat woningbouwopgave op 9 februari
De Kamer gaat op 9 februari a.s. tussen 10.00-14.00 uur met minister De Jonge in debat over de woningbouwopgave en de koopsector. Het debat volgen? Dat kan via de website van de Tweede Kamer.

Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28