In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: moties n.a.v. commissiedebat Woningbouwopgave, cijfers gevolgen vervallen bouwvrijstelling met grote onzekerheid omgeven, brede steun voor Wet goed verhuurderschap maar weinig steun voor voorstel CDA om woningcorporaties uit te zonderen van de wet, milieuprestatie warmtepompen minder goed dan gedacht, minister De Jonge zet in brief uiteen hoe het kabinet door wil met het vereenvoudigen van de huurtoeslag na het besluit om de normhuren uit het voorstel te halen, n.a.v. Kamervragen over fraude met huurlabels wil minister De Jonge bezien of de Huurcommissie een rol kan krijgen bij het geregistreerde energielabel en Eerste Kamer stemt in met wetsvoorstel Huurverlaging 2023.
Woningbouwopgave
Tijdens het tweeminutendebat naar aanleiding van het commissiedebat Woningbouwopgave zijn diverse moties ingediend die positief werden ontvangen door de minister. Ook bood VVD-Kamerlid Peter de Groot zijn excuses aan voor zijn stevige woorden over de wet die de regie op de volkshuisvesting moet versterken.
In een aantal gevallen verzocht minister De Jonge om moties aan te houden. Zo werd door de PvdA de suggestie gedaan om een bouwplicht in te voeren. De Jonge wees het voorstel niet af, maar vroeg de Kamer om deze suggestie mee te nemen in een Kamerbrief over grondbeleid waar momenteel aan gewerkt wordt.
Daarnaast bleef de ChristenUnie aandringen op het invoeren van een doorbouwgarantie. Net als in het commissiedebat bleef De Jonge uiterst voorzichtig om gedragseffecten te voorkomen en niet juist bij te dragen aan de vertraging. Hij vraagt dan ook grondeigenaren, projectontwikkelaars en vastgoedontwikkelaars om hun eigen broek op te houden, maar omarmde alsnog voorzichtig de ingediende motie (1005). “Ik kan me voorstellen dat een deel van de middelen die beschikbaar zijn voor de woningbouwimpuls, anders ingezet wordt, maar dat wil ik echt doen met het meest effectieve instrument. Ik wil echt voorkomen dat dat gaat naar het dichtleggen van een businesscase als degrondeigenaar ook gewoon zelf een stap had kunnen maken en men gewoon de verwachtingswaarde had kunnen aanpassen", aldus De Jonge, die hier na de Voorjaarsnota (die elk jaar voor 1 juni verschijnt) een besluit over wil nemen. Hij wil daarbij ook het voorstel van de PvdA meenemen om gemeenten een premie te geven voor het afgeven van bouwvergunningen.
In reactie op een motie van de VVD (1008) om de voortgang van de woningbouw te monitoren liet De Jonge weten hier een systeem voor te ontwikkelen. In het vierde kwartaal wil hij een nieuwbouwthermometer presenteren.
Verder omarmde De Jonge een motie van de SP (1000) om gemeenten te stimuleren om leegstand aan te pakken.
Verslag debat
Bouwvrijstelling
In het allerslechtste scenario kunnen door het vervallen van de bouwvrijstelling bij 938.039 woningen in de periode tot 2040 beperkingen optreden. Dat laat minister De Jonge weten aan de Kamer na een analyse van onderzoeksbureau Antea. Wel zegt hij dat deze cijfers met grote onzekerheid zijn omgeven.
In de brief wordt verder ingegaan op diverse signalen en onderzoeken die een beeld kunnen geven van de gevolgen van de vrijstelling. In de basis is dit beeld echter niet te geven, aldus De Jonge. "Een centraal overzicht van alle lopende (woning)bouwprojecten, of van de voortgang daarvan, is niet beschikbaar. Het is daarom niet mogelijk om een lijst op te stellen die op projectniveau inzicht geeft in de vraag waar er door het vervallen van de bouwvrijstelling, of door andere oorzaken, vertraging optreedt", aldus De Jonge, die aangeeft dat de gevolgen in de grote steden nog beperkt zijn.
Kamerbrief: Reactie op verzoek commissie over stilgevallen of vertraagde bouwprojecten t.g.v. de RvS-uitspraak over de bouwvrijstelling
Wet goed verhuurderschap
Ondanks de brede steun voor de Wet goed verhuurderschapwerd er afgelopen week tijdens het debat toch nog over veel onderwerpen gesteggeld. Zo kwam vanuit het CDA het voorstel (amendement 15) om woningcorporaties uit te zonderen van de wet, omdat deze via andere wetgeving al aan regels zijn gebonden en bovendien onder toezicht vallen van de Autoriteit woningcorporaties. Het voorstel kon op weinig steun rekenen. Volgens minister De Jonge regelt de wet normen waar verhuurders zich aan moeten houden en geldt dat dus ook voor corporaties.
Daarnaast is lang gesteggeld over een voorstel van PvdA en GroenLinks om op energielabels gebaseerde huurverlagingen te kunnen afdwingen. De partijen willen hiermee verhuurders laten meebetalen voor de hoge energierekening en bovendien een prikkel inbouwen voor verduurzaming. Minister De Jonge was om meerdere redenen ook hier tegen. Zo wil hij een verduurzamingsprikkel in het woningwaarderingsstelsel (wws) en wees hij op de afspraken met Aedes om de slechteenergielabels uit te faseren. De Jonge verwacht dat de Wet betaalbare huren, die de vergroening van het wws regelt, snel naar de Kamer kan en hoopt de wet al op 1 januari door te kunnen voeren.
Hij wees bovendien op de stapeling maatregelen die verhuurders door het kabinet op hun bordje krijgen. Dit kan tot vertraging in de duurzaamheidsopgave leiden, vreest De Jonge.
Dezelfde partijen kwamen bovendien met het voorstel om de vergunningplicht niet specifiek op wijken te richten, maar standaard overal te laten gelden. Minister De Jonge vreest echter dat de wet dan een dode letter wordt, omdat gemeenten dan overal moeten handhaven. Hij wees juist op het succes van de opkoopbescherming, die gemeenten ook de mogelijkheid geeft om op wijkniveau deze maatregel uit de gereedschapskist te halen. De VVD stelde nog voor om de vergunningplicht alleen te kunnen instellen als er in de betreffende wijk een melding is gedaan, maar dat vond De Jonge te beperkend en mogelijk vertragend.
De Jonge gaf wel steun aan het VVD-amendement (22) om de evaluatietermijn te verkorten van vijf naar drie jaar, het amendement van de PvdA (13) om de terugkijktermijn te verdubbelen van vier naar acht jaar en het voorstel van de SP (amendement 21) om te kijken naar de stijgende servicekosten. Ook omarmde hij een voorstel van DENK om ook de waarborgsom aan regels te verbinden.
Het PvdA/GroenLinks-amendement (29) om een algehele vergunningplicht voor arbeidsmigranten in te voeren vond De Jonge niet proportioneel en werd dus ontraden. Ook de verlenging van de termijn voor melding bij de Huurcommissie naar twee jaar werd ontraden, omdat het wws straks dwingend wordt. "In het dwingend maken van het WWS is het ook na drie jaar of vier jaar, of hoelang dan ook, gewoon zo dat je de huurprijs kunt normeren op grond van het woningwaarderingsstelsel", aldus de minister.
Verder is hij na de proef in Utrecht tegen een meldplicht bij woningdiscriminatie. Wel kunnen gemeenten onder strenge voorwaarden mystery guests inzetten, zolang er geen sprake is van uitlokking.
Op 7 maart zal over de moties, amendementen en het wetsvoorstel gestemd worden.
Verslag debat
Warmtepomp
Het kabinet erkende afgelopen week tijdens het vragenuur dat de milieuprestatie van warmtepompen minder goed is dan werd gedacht.
Minister Hanke Bruins Slot: "Het gaat hier om de nieuwbouw van woningen. Voor de nieuwbouw van woningen gelden milieuprestatie-eisen. Die staan in het Bouwbesluit. Deze eis is nu 0,8. [..] Deze milieuprestatie betreft de milieueffecten van alle toegepaste materialen in het gebruik. De Stichting Nationale Milieudatabase berekent de milieueffecten van het materiaalgebruik steeds door. [..] Over de doorberekening bij de nieuwe generatie warmtepompen heeft die extra cijfers gekregen. Daaruit blijkt dat de werkelijke milieudruk van de huidige warmtepompen inderdaad groter is dan men de afgelopen jaren dacht".
Volgens de minister wordt daarom nu ook gekeken naar de bestaande warmtepompen. "Dat moet er uiteindelijk toe leiden dat op 1 april helder is wat de milieudruk van het gebruikte materiaal overal is. We moeten er rond 1 mei voor zorgen dat daar een nieuwe waarde uitkomt die toegepast gaat worden", zei ze.
Momenteel wordt ook onderzocht in welke mate de eis van 0,8 verlaagd kan worden. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar wat haalbaar is voor de markt, maar ook naar de gevolgen voor de bouwkosten en dus de opgave van 900.000 woningen. "Minister De Jonge komt voor 1 juli met dat onderzoek en een nadere bepaling: kan die norm van 0,8 wel of niet omlaag?", aldus Bruins Slot.
Verslag vragenuur
Huurtoeslag
In een korte brief heeft minister De Jonge afgelopen week uiteengezet hoe het kabinet door wil met het vereenvoudigen van de huurtoeslag na het besluit om de normhuren uit het voorstel te halen. Volgens de minister vormt het wetsvoorstel nog altijd een vereenvoudiging en kan hiermee ook invulling worden gegeven aan een aantal wensen van de Kamer. "Daarom is besloten om de overige maatregelen uit het voorstel te handhaven, te weten het afschaffen van de maximum huurgrenzen en de verlaging van de jongerenleeftijdsgrens, als ook het afschaffen van de subsidiëring van de servicekosten en de verhoging van de eigen bijdrage met € 4 per maand (ter budgettaire dekking)", aldus de minister.
Kamerbrief: Vereenvoudiging van de huurtoeslag
Energielabel
Minister De Jonge wil bezien of de Huurcommissie een rol kan krijgen bij het geregistreerde energielabel. Dat laat hij weten in antwoord op Kamervragen van de PvdA. Aanleiding zijn de zorgen die voortkomen uit een pilot over hoe verhuurders omgaan met het energielabel. Zij zouden, zelfs als vast is gesteld dat het label niet klopt, huurders dus te veel huur laten betalen.
Antwoord op vragen van het lid Nijboer over fraude met huurlabels
Wetsvoorstel Huurverlaging 2023
De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel Huurverlaging 2023 voor huurders met een laag inkomen aangenomen. Woningcorporaties kunnen vanaf 1 maart 2023 een uitvraag doen bij de Belastingdienst ten behoeve van het voorstellen van de huurverlaging aan huurders met een hogere huurprijs.
Persbericht: Eerste Kamer stemt in met wetsvoorstel Huurverlaging 2023 voor huurders met een laag inkomen
Publicatie Staatsblad: Wet van 22 februari 2023 tot wijziging van de Woningwet (huurverlaging 2023 voor huurders met lager inkomen)
- - -
Het politiek nieuwsoverzicht wordt gemaakt door de VTW in samenwerking met 1848.nl.