Aedes, Nederlandse Vereniging Bestuurders Woningcorporaties (NVBW) en de VTW organiseren op 24 november een congres over het thema Leiderschap. In juni en september 2016 vonden drie rondetafelgesprekken plaats, die de inhoudelijke opmaat vormden voor het middagcongres. Elly Weel, tot voor kort Manager Klant bij Kennemer Wonen en toezichthouder bij onder meer woningcorporatie De Woonschakel, was aanwezig bij één van de sessies.
 |
Aanpassingsvermogen
“Organisaties zijn permanent in beweging en dat geldt zeker ook voor woningcorporaties”, zegt Elly Weel. “Er is behoefte aan leiders die in staat zijn hun mensen mee te nemen in een ongoing veranderingstraject. Bij de verschillende fasen die een organisatie doormaakt hoort een verschillend type leider of leiderschap. Leiderschap is echt situationeel. Het is dan ook cruciaal dat een leider in staat is zich soepel aan nieuwe omstandigheden aan te passen en daar bij voorkeur tijdig op te anticiperen.” Zij wijst op de grote verschillen tussen corporaties. “Je hebt corporaties die bezield en innovatief zijn en een grote mate van diversiteit onder medewerkers hebben. Maar er zijn er ook die daar nog lang niet zijn. Of neem een corporatie die het product is van een aantal fusies. Zo’n organisatie heeft hele specifieke uitdagingen en waarschijnlijk nog geen sluitend antwoord op de vraag wat nou de cultuur binnen het bedrijf is, of zou moeten zijn. Voor de bestuurder of bestuurders is het beantwoorden van die vraag een specifieke en hele belangrijke uitdaging.”
Heilige vuur
Weel: “Een centrale vraag - en misschien wel het startpunt - voor een intern toezichthouder bij een corporatie is: wat wil deze organisatie opgelost hebben en wat voor type bestuurder past daar nu bij? Oftewel, wat is de specifieke uitdaging van deze club? Het prioriteren van de doelstellingen van een onderneming maakt vrij snel inzichtelijk wat er gevraagd wordt van de top.” Om verandering in gang te zetten moet er volgens Weel een autonome drive zijn. “Het gaat om de wil om dingen anders te gaan doen. Wat mij betreft is de rol van toezichthouders in dat proces om het heilige vuur bij bestuurders aan te wakkeren. Om het belang van inspirerend leiderschap over te brengen. Dat betekent ook dat je moet durven ingrijpen op het moment dat je merkt dat de bestuurder in kwestie weinig behoefte heeft om te veranderen, of dat gewoon lastig vindt. Als commissaris moet je dat signaleren en jezelf tot doel stellen de bestuurder permanent te blijven prikkelen, uit te dagen en te enthousiasmeren.”
Delen is het nieuwe hebben
Een ontwikkeling die zich volgens Weel de komende jaren sterk zal laten gelden binnen de sector is de opkomst van de sharing economy. “Delen is het nieuwe hebben, daar ben ik van overtuigd”, stelt zij. “Neem de enorme opkomst van het thuiswerken. Steeds meer mensen kiezen daarvoor. Maar zijn woningen daar wel op ingericht? Is er wel een geschikte werkplek? Voor een corporatie zijn het ontwikkelingen waarop je moet voorsorteren. Het zou bijvoorbeeld maar zo kunnen dat we ervoor kiezen om een werkplek te gaan delen met andere thuiswerkers. Een andere trend die je ziet is dat mensen met elkaar gaan koken. Er ontstaat dan een commune-achtige sfeer, waarbij je elkaars faciliteiten deelt. Ook dat betekent een heel nieuw gebruik van een corporatiewoning, waarbij delen centraal staat. Het is goed mogelijk dat mensen in de nabije toekomst steeds vaker op een andere manier met en bij elkaar willen gaan wonen. Goed leiderschap bij een corporatie - zowel op toezichts- als bestuurlijk niveau - betekent wat mij betreft dat je anticipeert op dergelijke behoeften uit de samenleving en daarover actief in gesprek treedt met verschillende stakeholders. Trends tijdig signaleren en direct de vraag stellen wat dit voor de organisatie en haar mensen gaat betekenen is iets wat bestuurders, maar ook toezichthouders structureel horen te doen.”