Vrijdag 18 september 2015 organiseerde de VTW een ledencongres over het toezicht op de corporatie van de toekomst in Soestduinen. Zo'n 220 leden van de VTW namen aan het congres deel. Hieronder een verslag.
Disruptieve innovaties
Hoe ziet de toekomst van de corporaties eruit en wat wordt de rol van het intern toezicht? Dat was de centrale vraag in de inleiding door VTW directeur Albert Kerssies. Hij had het onder andere over "dispruptieve innovaties" en hoe deze het speelveld van bedrijven en organisaties ineens zomaar kunnen veranderen. Kerssies gaf verder aan dat uit een digitale ledenraadpleging die voorafgaand aan het congres werd gehouden, bleek dat 96% van de leden het oneens is met de stelling dat de positie van het intern toezicht in de toekomst verkleind wordt of zelfs verdwijnt. De opbrengst van het ledencongres, zo gaf hij de deelnemers mee, wordt meegenomen in de meerjarenstrategie van de VTW die momenteel in ontwikkeling is.
Vergroting effectiviteit of gewoon doorschieten?
Dagvoorzitter Jan van der Moolen gaf in zijn presentatie zijn visie op de toekomst van het intern toezicht door een aantal vragen en kanttekeningen te maken bij de uitwerking van o.a. de nieuwe Woningwet. Hij zag veel goede dingen, maar maakte zich wel zorgen of we met zijn allen niet teveel doorschieten in het willen regelen en controleren. Volgens Van der Moolen moet de structuur uiteraard op orde zijn, maar is cultuur en gedrag veel belangrijker en bepalender. De relatie tussen de bestuurder en de RvC is daarin cruciaal. Goed toezicht behelst in zijn ogen dat er sprake is van effectiviteit, diversiteit, professionaliteit, deugd en het richten op de kerntaak van de corporatie: volkshuisvesting.
Trends op de woningmarkt
Hoogleraar Jan Latten van de Universiteit van Amsterdam gaf een toelichting op de trends en ontwikkelingen op de woningmarkt van de toekomst vanuit zijn eigen vakgebied: de demografie. Hij schetste een beeld van hoe de woonwensen de komende jaren ingrijpend gaan wijzigen. Mensen zijn flexibel in banen en relaties en hij vroeg zich af of de corporaties er op ingespeeld zijn om de voldoen aan de groeiende vraag aan sociale huurwoningen voor mensen met een kleine beurs. Hij gaf daarbij diverse voorbeelden over "co-wonen" en andere samenlevingsvormen, die ervoor zorgen dat de traditionele gezinssamenstelling niet de samenstelling is van de toekomst. De groep alleenstaande mannen en vrouwen wordt alleen maar groter en zijn stelling was dat de behoefte aan kleine, betaalbare woonvormen onontkoombaar is.
Laten zien wat je waard bent als corporatie
Rob Haans, bestuurder van De Alliantie, opende zijn presentatie met hoe zijn corporatie invulling geeft aan de maatschappelijke opdracht en de nieuwe wettelijke regels. In zijn optiek moet het intern toezicht intensief betrokken worden bij de strategievorming van de corporatie. Alleen dan kan de corporatie optimaal presteren. Haans benadrukte verder dat de participatie van huurders beter georganiseerd kan worden. De wet regelt de geschiedenis, maar kijkend naar de toekomst is het vooral relevant hoe om te gaan met innovaties en partnerships. Hierbij moet je soms ook de grenzen opzoeken.
Transparant zijn en moedig blijven
Toezichthouder Yvonne Wilders (Eigen Haard) is in het dagelijks leven bestuurder van het Spaarne Gasthuis. Vanuit haar perspectief ging zij onder meer in op de overeenkomsten en verschillend tussen een ziekenhuis en een woningcorporatie. Ze bepleitte meer aandacht voor de rol van de bewoners en gaf onder meer aan dat er meer vormen van gemengd wonen zullen ontstaan. Ook poneerde Wilders een aantal prikkelende stellingen, onder meer of de VTW een lobby zou moeten starten om te voorkomen dat het intern toezicht in 2020 een curatorium is van belangenbehartigers ; en of de Raad van Commissarissen een afspiegeling moet zijn van de verschillende belanghouders in de sector. Tot slot stelde ze nog de vraag wat de 'brede meldingsplicht' richting de Autoriteit Woningcorporaties voor de RvC / RvT kan gaan betekenen?
Paneldiscussie
Bij de afrondende paneldiscussie schoven ook Hamid Karakus, directeur van Platform31 en Ronald Paping, directeur van de Woonbond aan. In het panel werd gediscussierd over de rol van de VTW, hoe commissarissen scherp gehouden kunnen worden en hoe ervoor te zorgen dat het intern en extern toezicht op elkaar aan blijven sluiten. Ook hier kwam innovatie opnieuw naar voren als een belangrijk thema, waaronder de wooncooperatie.
Deelnemers bepleitten een goede samenwerking en afstemming tussen de verschillende partijen die betrokken zijn bij de uitvoering van de Woningwet.
VTW-voorzitter Heino van Essen sloot het congres af met de boodschap dat het intern toezicht waakzaam moet zijn en blijven op het handelen van de corporatie. Gezien de grote belangstelling van leden kondigde hij aan het congres jaarlijks te herhalen.
