Leon Bobbe is sinds 2014 directievoorzitter van de Amsterdamse woningcorporatie De Key. Hij geldt als iemand met een vernieuwende kijk op organisatieontwikkeling. En dat heeft natuurlijk ook een relatie met het toezicht bij woningcorporaties. “Je moet als commissaris eigenlijk automatisch - bij de bestuurder, maar zeker ook bij je collega’s - willen doorvragen. Een permanente, inhoudelijke dialoog is wezenlijk voor goed intern toezicht.”
De kracht van doorvragen
“Wat mij betreft is een cruciale vraag voor commissarissen bij woningcorporaties op dit moment hoe er als team optimaal kan worden gefunctioneerd en gepresteerd”, zegt Bobbe. “Natuurlijk is een relevante bijdrage op individueel niveau een voorwaarde, maar ik vind het belangrijk om toezichthouden vooral als een gezamenlijke inspanning te zien.” Een aandachtspunt voor commissarissen is volgens hem de behoefte om de dialoog aan te gaan met de andere leden van de raad. “Je moet als commissaris eigenlijk automatisch bij je collega’s willen doorvragen. Waarom zijn zij een bepaalde mening toegedaan? Waarom beantwoorden zij een vraag met ja en niet met nee? Je moet daarbij niet alleen nieuwsgierig zijn naar iemands intrinsieke drijfveren en overwegingen, maar ook de behoefte hebben die van jouzelf te delen. Anders gezegd: je moet de betekenis die jij persoonlijk geeft aan de invulling van een toezichthoudende rol willen uitleggen. Pas dan kom je gezamenlijk tot werkelijk inhoudelijke besluitvorming en een volwassen oordeel.”
Opleiding en ontwikkeling
Bobbe: “Niet alleen voor bestuurders maar ook voor commissarissen binnen de sector komt de lat telkens weer hoger te liggen. Hoewel er de laatste jaren een enorme professionaliseringsslag is gemaakt op het gebied van intern toezicht, zijn er toch nog grote verschillen in kwaliteit te zien. Er moeten zeker nog stappen worden gezet. Maatschappelijke vraagstukken en veranderende opvattingen en ontwikkelingen vragen om de vaardigheid bij toezichthouders om daar actief op in te kunnen spelen en de vraag te stellen wat de consequenties voor hun corporatie zijn. Je moet dan wel over de juiste skill-set beschikken en er bovendien voor open staan.”
Nieuwe wetgeving als kans
Bobbe benadrukt dat het belang van een structurele en inhoudelijke dialoog niet alleen betrekking heeft op de verhouding tussen commissarissen onderling, maar zeker zo relevant is voor een goede en effectieve relatie tussen bestuurders en toezichthouders. “Neem veranderende wetgeving, waarover binnen organisaties doorgaans veel discussie ontstaat. Dat is onvermijdelijk en ook nuttig, maar de automatische neiging lijkt wel te zijn om nieuwe wetgeving direct als een bedreiging te zien. Als je als bestuurder en toezichthouders de koppen bij elkaar steekt, helder voor ogen hebt wat je als organisatie wilt bereiken en waar je naartoe werkt, dan zou die nieuwe wetgeving wel eens een kans kunnen zijn in plaats van een bedreiging. Die positieve instelling werkt aanzienlijk constructiever en productiever. En dat kan de volkshuisvesting heel goed gebruiken.”