Liesbeth Spies, voorzitter van Aedes: 'Het is goed dat de minister de noodzaak van 30% sociale huur ook op regioniveau onderschrijft. Met deze wet komt er sturing op het bouwen van de woningen waar zoveel mensen op wachten. We moeten snel meer bouwen voor de behoefte: dat betekent voldoende sociale en betaalbare (huur)woningen neerzetten. Laat de wet daarom snel in werking treden.'
Spreiding sociale huurwoningen
Eerder toonde onderzoek van Aedes de noodzaak van meer sociale huur en betere spreiding over gemeenten al aan. Uit CBS-cijfers werd duidelijk dat de bouw de afgelopen jaren flink is achtergebleven. De Regiewet zorgt eindelijk voor een stok achter de deur om sociale huur meer te verspreiden over het land omdat overheden kunnen sturen op hoeveel, waar en voor wie zij gaan bouwen. Naast voldoende betaalbare woningen, zorgt de wet voor kortere procedures en gelijke kansen voor urgent woningzoekenden.
Meer middenhuur
Gemeenten met meer sociale huur in de voorraad dan landelijk gemiddeld (27%) moeten verplicht 40% middenhuur/betaalbare koop bouwen voor middeninkomens. Corporaties willen ook graag meer middenhuur kunnen realiseren. Daarbij helpt het als Europese regelgeving wordt aangepast zodat corporaties met dezelfde middelen 40.000 extra middenhuur woningen kunnen bouwen.
Afwijken in overleg
Gemeenten waar verplicht 30% sociale huur gebouwd moet worden, krijgen nog wel de mogelijkheid hiervan af te wijken als het niet passend is én als het niet nodig is op regioniveau 2/3 betaalbaar, waarvan 30% sociaal, te bereiken. Om af te wijken moeten ze wel in overleg met gemeenten in de regio en onderbouwd een voorstel indienen, vervolgens kunnen provincie en Rijk een ontheffing verlenen. Voor Aedes is het nog onduidelijk hoe het proces eruit gaat zien als gemeenten willen afwijken. Duidelijker moet worden gemaakt wie bepaalt of 30% sociale huur ‘niet passend’ is en dat het overleg tussen regiogemeenten goed wordt geregeld.
In de Nationale Prestatieafspraken (NPA) spraken we met Rijk en VNG af dat redenen voor afwijking in beginsel alleen kunnen worden onderbouwd door volkshuisvestelijke overwegingen. Dat sociale huur minder oplevert dan andere typen woningen is hier op zichzelf niet een geldige reden voor. Evenmin kunnen de aankoopsom van grond en/of vastgoed een geldige reden zijn om hiervan af te wijken. Aedes ziet graag dat dit expliciet wordt opgenomen in de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting.
Alleen echte sociale huur
In de wet wordt een definitie van sociale huur gegeven, zodat daar geen onduidelijkheid over ontstaat en alleen echte sociale huur meetelt voor de 30% sociale huur, vergunningsvrij bouwen van een mantelzorg- of familiewoning (op eigen erf) wordt mogelijk gemaakt. En er worden procedures verkort en belemmerende regels weggenomen. Zo wordt onder meer geregeld dat de ladder voor duurzame verstedelijking voor nieuwbouwplannen wordt geschrapt.
Landelijk worden groepen aangewezen die in alle gemeenten gaan gelden als urgent woningzoekenden. Gemeenten moeten hen met voorrang huisvesten. Alle gemeenten in de regio moeten gaan bijdragen aan de huisvesting van deze groepen en daar onderling afspraken over maken zodat urgent woningzoekenden in de hele regio kans op een woning.