Voortgang programma’s wonen en zorg voor ouderen: versterken regie op ouderenhuisvesting

Het aantal ouderen in Nederland neemt toe. Om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen, met zorg als dat nodig is, zijn meer passende woningen nodig. Veel ouderen wonen in een woning die niet goed bij hun levensfase past. De programma’s Wonen en zorg van minister De Jonge en minister Helder moeten helpen daar verandering in te brengen. Op 27 juni stuurden deze ministers de voortgangsrapportage naar de Tweede Kamer.

De totale nieuwbouwopgave die er ligt: 290.000 extra woningen voor ouderen tot en met 2030, waarvan 170.000 zogeheten nultredenwoningen, 80.000 geclusterde woonvormen en 40.000 zorggeschikte woningen.

Corporaties hebben in de Nationale Prestatieafspraken afgesproken tot 2030 te zorgen voor 50.000 woningen in geclusterde woonvormen en 20.000 zorggeschikte woningen.

Verschillende regio’s bezig met woningbouwopgave voor ouderen

In de woondeals is afgesproken om de woningbouwopgave voor ouderen in 2023 uit te werken in lokale en regionale woningbouwplannen van gemeenten. Ongeveer een derde van de regio’s is al ver gevorderd met het concreet maken van deze opgave, circa een derde is goed op weg en de resterende regio’s staat nog aan het begin van dit proces. Voor het realiseren van de bouwopgave is nauwe samenwerking nodig met woon- en zorgpartijen, én afstemming met overheden. De minister roept provincies daarom op om deze samenwerking regionaal te faciliteren en te zorgen voor aansluiting op de regionale woondeals en versnellingstafels.

Woningbouw ouderen stimuleren

Om knelpunten in de bouwopgave voor ouderen weg te nemen biedt het Rijk diverse financiële regelingen, waaronder de stimuleringsregeling ontmoetingsruimten in ouderenhuisvesting (SOO) en de stimuleringsregeling Wonen en zorg. In 2022 is € 28 miljoen uit de SOO aan partijen toegekend voor realisatie van circa 8.500 woningen met ontmoetingsruimten voor ouderen.

Momenteel werkt het Rijk de stimuleringsregeling zorggeschikte woningen uit. Deze regeling moet een stimulans geven aan de bouw van 20.000 geclusterde zorggeschikte woningen in het sociale segment. Ook ontwikkelt het Rijk een subsidieregeling intergenerationeel wonen, om het samenwonen tussen jong en oud te stimuleren.

Woonzorgvisies aandachtsgroepen en ouderen

In het wetsvoorstel Versterking Regie op de Volkshuisvesting is opgenomen dat gemeenten vanaf 2026 verplicht een volkshuisvestingsprogramma moeten opstellen, waarin de woonzorgvisie voor aandachtsgroepen en ouderen opgaat. In de woonzorgvisie worden de woon- en zorgbehoeften, en de woonopgaven voor aandachtsgroepen én ouderen in kaart gebracht. Hoewel de woonzorgvisie in 2026 verplicht wordt, begint het proces om die te maken nu al. Aedes adviseert corporaties om vroeg bij dit proces aan te sluiten.

Vanaf 2026 krijgen gemeenten ook de verplichting om, naast woningcorporaties en huurdersorganisaties, ook relevante zorgpartijen te betrekken bij het opstellen van lokale prestatieafspraken. De wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting gaat in op 1 januari 2024.

Uitbreiding ondersteuningsstructuur ouderen

Om woningcorporaties en andere organisaties te helpen bij het realiseren van de huisvestingsopgave voor ouderen, opent later dit jaar één centraal loket voor allerhande vragen over de huisvesting van diverse doelgroepen, waaronder ouderen. Vorig jaar is al een online kennis- en expertisecentrum (OKEC) gelanceerd met o.a. relevante informatie over wet- en regelgeving, financiële regelingen en praktijkvoorbeelden over de huisvesting van aandachtsgroepen én ouderen. Ook zijn er diverse handreikingen beschikbaar voor het opstellen van regionaal afgestemde woonzorgvisies.

Om lokale en regionale partijen te ondersteunen bij de bouwopgave voor ouderen is het Aanjaagteam Wonen, Welzijn, Zorg voor ouderen (opvolger Taskforce Wonen en Zorg) sinds mei 2023 aan de slag. Hiernaast kunnen partijen voor hulp en ondersteuning bij het maken en uitvoeren van regionale woonzorgvisies voor aandachtsgroepen en ouderen terecht bij het Expertteam Huisvesting Aandachtsgroepen.

Bekijk de praatplaat Wonen en zorg voor ouderen (bron: BZK)

Bron: Aedes.nl