Commissarissen denken steeds vaker aan de voorkant mee over de maatschappelijke vraagstukken, strategie en plannen van de corporatie en willen zicht hebben op externe stakeholders en de interne organisatie. Wat betekent dit voor het samenspel met het bestuur? Die vraag staat centraal in de nieuwe masterclass Effectief toezichthouden van de VTW Academie voor gevorderde toezichthouders. De opleiding – gegeven door Mat Botman en Beatrix van Emmerik - heeft een mix van leervormen (blended leren).
De VTW Academie biedt de masterclass Effectief toezichthouden – Over het samenspel tussen Raad van Commissarissen (RvC) en bestuur en de betekenis van de stakeholders – op een nieuwe manier aan, met drie verschillende onderdelen en leervormen.
Het programma start met een online college (van totaal een uur) dat de deelnemers op hun eigen plek en in eigen tijd volgen. Diverse sprekers komen aan het woord, onder meer over de rol van intern toezicht bij de ontwikkeling van de strategie en grote projecten. Tijdens de lesdag op locatie bespreken de deelnemers de opgedane kennis en dilemma’s uit de praktijk. De masterclass wordt afgesloten met een online bijeenkomst, waarin de deelnemers bespreken hoe ze de geleerde lessen toepassen in de praktijk.
Ervaringen delen
Met de kennis van het online college gaan de gevorderde commissarissen samen aan de slag met dilemma’s uit de praktijk, onder begeleiding van de docenten Mat Botman en Beatrix van Emmerik, beiden ervaren toezichthouder en adviseur. De praktijkvoorbeelden leveren de deelnemers zelf voor die bijeenkomst (op locatie) aan. ‘Ervaren commissarissen hebben al een goede basis. Ze delen graag hun ervaringen om van elkaar te leren. Iedereen krijgt in de praktijk te maken met dilemma’s, hoe bespreek je die?,’ licht Beatrix van Emmerik toe.
 |
Rolbewust zijn
Doel van het samenspel tussen bestuur en RvC is om een goed antwoord te hebben op de grote maatschappelijke vraagstukken, van meer woningen bouwen tot verduurzaming. Volgens Mat Botman zijn commissarissen van meer toegevoegde waarde als ze aan de voorkant meedenken over de strategie en plannen van de corporatie en hun oor te luisteren leggen bij externe stakeholders, zoals de gemeente of de huurders. ‘Wees daarbij altijd bewust van je rol. Je bent een Raad van Commissarissen, geen Raad van Advies,’ benadrukt hij.
 |
Vijfde versnelling
Het samenspel is niet in beton gegoten, hoe ervaren de bestuurder en de commissarissen ook zijn. Volgens Beatrix van Emmerik moet in de praktijk bijvoorbeeld blijken hoe de bestuurder op de bredere rol van de toezichthouder reageert. ‘Je kan als commissaris wel in de vijfde versnelling willen, maar is de bestuurder daaraan toe? Dat is een dilemma. Daar moet je een constructief gesprek over voeren: het mag best scherp zijn, maar blijf wel goed contact houden. Vice-versa komt overigens ook voor, dat de bestuurder wenst dat de toezichthouders zich meer actief opstellen en meedenken.’
De deelnemers van de masterclass zijn niet alleen commissaris in de corporatiesector, maar ook in zorg en onderwijs. Volgens Mat Botman en Beatrix van Emmerik is het leerzaam om over de grenzen van de eigen sector te kijken. ‘Je hebt allemaal een maatschappelijke rol, je geeft niet je eigen geld uit, en de governance is voor het grootste deel hetzelfde georganiseerd. Bovendien spelen er vaak dezelfde dilemma’s en krijg je een bredere blik.’
In de praktijk
Ongeveer een maand na de bijeenkomst op locatie ontmoeten de deelnemers van de masterclass elkaar weer tijdens een online bijeenkomst. Dat is nieuw. Beatrix van Emmerik: ‘Je leert veel van elkaar door dilemma’s te bespreken, maar hoe ga je er in de praktijk mee aan de slag? Wat hebben de deelnemers met de geleerde lessen gedaan? Wij vinden het belangrijk dat zij die inzichten ook met de eigen RvC bespreken. Daar blikken we tijdens de laatste bijeenkomst samen op terug.’
Oorspronkelijke rol niet veranderd
Mat Botman stelt dat de oorspronkelijke rol van het toezicht niet veranderd is. ‘De rol als sparringpartner en netwerker zijn in deze tijd belangrijk. Maar we moeten niet vergeten dat we ook toezicht houden en werkgever zijn. Als de situatie daarom vraagt, moeten we ingrijpen.’
Beatrix van Emmerik: ‘Tijdens de masterclass leren wij van voorbeelden uit de praktijk. Met die bagage leer je beter omgaan met dilemma’s in de bestuurskamer. In het samenspel met het bestuur staat echter altijd het belang van de mensen om wie het gaat voorop, zoals de huurder of de leerling, evenals het belang van de medewerkers van de organisatie.’
U kunt zich aanmelden!
Wilt u meer weten over de opzet en de inhoud van deze nieuwe masterclass voor gevorderde toezichthouders en de achtergrond van de docenten? Op de website van de VTW Academie vindt u meer informatie en kunt u zich aanmelden: https://vtw-academie.nl/masterclasses/effectief-toezichthouden-voor-advanced-toezichthouders/
Tekst: Lisette Vos