Politiek nieuwsoverzicht eind december 2022: eerste regiodeals gesloten; verhuurderheffing definitief afgeschaft; en startpakketten ruimtelijke ordening naar provincies

In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: de eerste regiodeals in Overijssel en Drenthe zijn gesloten; de verhuurderheffing is door de Eerste Kamer en wordt per 1 januari a.s. afgeschaft; startpakketten Ruimtelijke Ordening naar de provincies; resultaten 4e tranche Woningbouwimpuls; en Staat van de volkshuisvesting gepubliceerd.

Eerste regiodeals getekend
In Overijssel en Drenthe ondertekenden de provincies en de gemeenten samen met minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) op woensdag 21 december jl. de eerste regionale woondeals. Woningcorporaties zijn hierbij betrokken en kunnen een ondersteuningsverklaring tekenen bij de regiodeals.

Tot en met 2030 moeten in Overijssel minimaal 42.300 woningen gebouwd worden en in Drenthe minimaal 13.864. In de regionale woondeals is vastgelegd op welke locaties gebouwd kan worden, wat het aandeel betaalbare woningbouw is en voor welke doelgroep wordt gebouwd.

Meer informatie
Persbericht Rijksoverheid.nl
Nieuwsbericht "Eerste regionale woondeals getekend in Overijssel en Drenthe" (Aedes)

Afschaffing verhuuderheffing
Het zat er aan te komen, maar de verhuurderheffing wordt ook echt per 1 januari a.s. afgeschaft. De Eerste Kamer ging op dinsdag 20 december jl. akkoord met algemene stemmen (bij opstaan en zitten). De Tweede Kamer had eerder al met een hamerstuk ingestemd met het wetsvoorstel intrekking verhuurderheffing.

Startpaketten Ruimtelijke Ordening naar de provincies
Minister De Jonge heeft samen met een aantal andere ministers de startpakketten naar de provincies gestuurd. Met deze pakketten kunnen de provincies aan de slag met het invullen van de ruimtelijke opgaven. "In het provinciaal startpakket zijn de grote nationale ruimtelijke opgaven uit de verschillende nationale programma’s samengebracht die in de Ruimtelijke Ordeningsbrief zijn benoemd," schrijft de minister. "Met het toesturen van dit pakket begint de ruimtelijke vertaling van de nationale opgaven. Die vloeien voort uit de nationale programma’s binnen het fysieke domein en een intensieve samenwerking tussen het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen."

Specifiek met betrekking tot woningbouw wordt de provincies gevraagd rekening te houden met de benodigde energie-infrastructuur. De Jonge wijst erop dat de doelen in de nationale programma's nog niet overal concreet zijn vertaald. In veel gevallen kan dat komende tijd volgens hem wel gebeuren en waar dat niet kan kunnen richtinggevende uitspraken worden gedaan die vervolgens regionaal moeten worden uitgewerkt.

Het kabinet wil de bestuurlijke afspraken uiteindelijk vastleggen in een nieuwe ruimtelijke nota. "Dit kan gezien worden als een nieuwe aangescherpte Nationale Omgevingsvisie. De bestuurlijk afspraken uit het ruimtelijk arrangement werken door in die aangescherpte Nationale Omgevingsvisie; in (ruimtelijke) wet- en regelgeving; én in aanpassing van het instrumentarium bij provincies en gemeenten: onder andere de Provinciale- en Gemeentelijke Omgevingsvisies. De provinciale ruimtelijke voorstellen en arrangementen zijn hiervoor belangrijke bouwstenen. De nieuwe ruimtelijke nota voor Nederland krijgt daarmee een veel stevigere en uitvoeringsgerichtere status", aldus De Jonge.

De minister verwacht de ruimtelijke voorstellen van de provincies uiterlijk in oktober 2023.

Woningbouwimpuls
Minister De Jonge heeft de resultaten bekendgemaakt van de vierde tranche van de Woningbouwimpuls. "Op basis van het advies van de toetsingscommissie heb ik besloten aan 20 projecten een bijdrage toe te kennen van € 107,7 mln. inclusief btw." Hiermee moeten 24.768 woningen sneller gerealiseerd kunnen worden, waarvan 68 procent betaalbaar. Wel wijst hij op een aantal regio's die geen gebruik maken van de impuls. "De komende periode zet ik intensiever in op de regio’s waar de Woningbouwimpuls nog onderbenut is. Samen met de regio’s verken ik de mogelijkheid om verschillende projecten met elkaar samen te voegen en op programmatische wijze een gebied te ontwikkelen", aldus De Jonge. Met de gemeenten waarvan de projecten (nog) niet zijn goedgekeurd wil hij in gesprek. Ook stelt hij het Expertteam Woningbouw ter beschikking.

Om vaart te kunnen maken kondigt De Jonge direct aan de vijfde tranche open te willen stellen per 15 februari met sluitingsdatum 31 maart. Het budget is vastgesteld op 250 miljoen euro. Wel wil hij zoals eerder aangekondigd de koppeling met NHG loslaten. De grens voor betaalbare koop wordt 355.000 euro. Omdat hiervoor een besluitswijziging nodig is stelt De Jonge voor om het loket te openen voordat de zogeheten nahangperiode eindigt. "Om de opening van tranche 5 in februari mogelijk te maken, inclusief een aanpassing van het besluit WBI vanwege de grens voor betaalbaarheid, is het streven om het nog voor het kerstreces voor te leggen aan de Raad van State", aldus De Jonge.

Staat van de Volkshuisvesting
Minister De Jonge ziet in de Staat van de Volkshuisvesting aanleiding om met diverse provincies in gesprek te gaan over de plancapaciteit. Dat laat hij weten bij de presentatie van het rapport. Wel wordt volgens hem de doelstelling voor 2022 vermoedelijk gehaald (80.000 woningen). Ook zijn er landelijk voldoende plannen, maar blijven sommige provincies dus achter.

Ook zijn er onzekerheden voor de nabije toekomst. "Het is lastiger geworden om te zorgen dat de woningen daadwerkelijk worden gebouwd, omdat sinds het uitbrengen van het programma er meer ‘tegenwind’ is, zoals de gestegen bouwkosten en de hogere rente. Dat levert risico’s voor de woningbouw op. Dit komt bovenop bestaande complexe vraagstukken bij de projectontwikkeling en bouw over bijvoorbeeld geluid, stikstof en mobiliteit. Onze maatschappelijke opgave verandert echter niet: de vraag naar woningen en de krapte op de woningmarkt blijft groot richting 2030. We kunnen het ons niet veroorloven om de ambitie naar beneden bij te stellen", aldus de minister.

Ook wijst hij op de toenemende huurquote. "Vanwege de gestegen energielasten en de toegenomen inflatie is er dit jaar meer druk gekomen op de bredere woonlasten en de noodzakelijke uitgaven voor levensonderhoud. In de voortgangsrapportage wordt ook geconstateerd dat huurachterstanden in 2022 voor het eerst sinds lange tijd weer toenemen. De minister noemt dat een "zorgelijke ontwikkeling."

---

Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28