In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: de invoering van de Omgevingswet wordt met een half jaar uitgesteld; de provincies hebben de door de minister gevraagde 'realiteitscheck' in het kader van de Nationale prestatieafspraken uitgevoerd; minister De Jonge komt met uiterking regulering middenhuur; en er wordt gebouwd in de Gnephoek (als het advies-Kuijken gevolgd wordt)
Omgevingswet
Minister De Jonge heeft na overleg met het kabinet en betrokken partijen besloten om de invoering van de Omgevingswet opnieuw met een half jaar uit te stellen. Ook voor corporaties is dit relevant, als is het alleen maar omdat de aangekondigde Wet regie volkshuisvesting verbonden is met onderdelen van de nieuwe Omgevingswet.
"Deze periode biedt tijd aan medeoverheden om hun medewerkers verder te trainen en om de gehele werking van de keten verder te testen," schrijft de minister aan de Tweede Kamer.
De al meermaals uitgestelde wet zou 1 januari 2023 in werking treden, maar afgelopen weken kwamen steeds meer verhalen naar boven dat gemeenten en provincies er nog niet klaar voor zijn. Daar kwam ook nog een kritisch advies van het Adviescollege ICT bij. Ook in de Eerste Kamer ebde de politieke steun weg.
Uit bestuurlijke overleggen kwam afgelopen week naar voren dat de gemeenten wilden vasthouden aan 1 januari, maar de provincies wilden meer tijd. In de kern was het bezwaar van provinciekoepel IPO dat de verschillende elementen nog niet voldoende zijn beproefd in de testfase. "Zij willen eerst verdere indringende ketentesten uitvoeren", schrijft De Jonge aan de volksvertegenwoordigers in het parlement. In belangrijke mate was dat ook de kritiek van het Adviescollege ICT. De digitale systemen zijn wel grotendeels getest, maar of de systemen in de keten ook voldoende zou functioneren is onvoldoende zeker. Het adviesorgaan opperde een brede herbezinning, maar aangezien dat voor nog veel langer uitstel zou zorgen zijn De Jonge en de overige overheden daar niet voor.
Minister De Jonge wil snel met de Kamers in gesprek over het uitstel en de extra testen die zullen worden gedaan. Hij geeft daarbij direct aan om begin 2023 al een knoop te willen doorhakken om te voorkomen dat de overheden weer pas kort voor de beoogde ingangsdatum duidelijkheid krijgen. Het nieuwe uitstel zorgt daarnaast voor extra kosten doordat bestaande wetgeving en systemen langer in de lucht moeten worden gehouden. De Jonge wil de Kamers hierover op korte termijn informeren.
De VNG heeft aangegeven vanwege het uitstel een ledenraadpleging te willen organiseren. "Voorwaarden die voor VNG van belang zijn hebben betrekking op het ondervangen van de risico’s bij inwerkingtreding, ongeacht het moment van inwerkingtreding: beschikbaarheid van tijdelijk alternatieve maatregelen, het opschalen van de begeleiding, in het bijzonder de serviceketen (‘verhoogde dijkbewaking’). Dat betreft zowel begeleiding bij juridische vragen als het oplossen van technische problemen," schrijft De Jonge.
Realiteitscheck afgerond: afspraken provincies om tot 2030 meer dan 900.000 woningen te bouwen
Minister De Jonge is afgelopen week met de provincies tot afspraken gekomen over de bouw van meer dan 900.000 woningen tot 2030. Daarbij is volgens hem ook de doelstelling voor betaalbaarheid gehaald en zijn er afspraken gemaakt over 250.000 sociale corporatiewoningen en 320.000 woningen in het middensegment.
Hiermee is de kaart voor de komende jaren compleet en zullen de afspraken concreet moeten worden gemaakt in regionale woondeals. De Jonge verwacht deze vanaf december 2022. Volgens De Jonge moet het mogelijk zijn om in 2023 al ongeveer 88.000 woningen te bouwen en 99.000 in 2024. De Jonge erkent wel dat het met de huidige marktomstandigheden "een flinke opgave" zal worden om dit te halen.
Ook is volgens hem de bouw van middensegmentwoningen een uitdaging, omdat veel woningbouwplannen al vastliggen. "Provincies hebben hierover aangegeven dat de prijssegmentering van woningbouwplannen op de korte termijn vaak al vastligt. Wijziging van deze plannen is onwenselijk, want dit zou tot vertraging leiden", schrijft hij. In 2023 zal daarom een tussenbalans plaatsvinden.
Lees meer in het nieuwsbericht van de VTW: Minister maakt woningbouwafspraken met provincies: ruim 900.000 woningen erbij (14 oktober 2022)
Minister De Jonge komt met uitwerking regulering middenhuur
Minister De Jonge presenteerde afgelopen week een uitwerking van zijn plannen om middenhuur te reguleren. Twee weken terug lichtte hij daar in het commissiedebat Wonen al de belangrijkste punten uit.
In de brief benadrukt De Jonge dat de regulering alleen gaat gelden voor nieuwe huurcontracten. "De regulering grijpt in op het eigendomsrecht. In hoeverre inmenging gerechtvaardigd is, wordt beoordeeld aan de hand van de legitimiteit van het doel, voorzienbaarheid en proportionaliteit. Met name op basis van toetsing van laatstgenoemde elementen, wil ik niet ingrijpen op bestaande huurcontracten", aldus de minister.
De nieuwe regelgeving betekent wel dat het kan voorkomen dat woningen (indien zij minder dan 187 punten scoren via de WWS-systematiek, maar wel meer dan 1.000 euro per maand kosten) bij nieuwe contracten terugvallen in het gereguleerde domein. Volgens de minister zal de manier waarop huurverhogingen worden gereguleerd gaan verschillen tussen sociale huur en middenhuur. Dit wordt nog nader uitgewerkt om mee te kunnen nemen in de wet. Een punt waar De Jonge ook nog onderzoeken voor heeft lopen, is de mate waarin een balans wordt gevonden tussen regulering en het aantrekkelijk houden van de huurmarkt voor investeerders.
"Op basis van de behoefte aan middenhuurwoningen, kunnen we op een aantal elementen al eerste keuzes maken ten behoeve van de betaalbaarheid. De volledige vormgeving vraagt aanvullend onderzoek waarbij de gevolgen voor beschikbaarheid, de allocatie van woningen, doorstroming en rendement ook worden meegewogen", schrijft de minister, die aangeeft dat de grens van 187 punten dus nog niet vaststaat.
"Om te stimuleren dat de bouw van middenhuurwoningen doorgaat, kijk ik of ik het WWS kan moderniseren, zodat dit beter aansluit bij de kwaliteit van middenhuur. Daarbij kijk ik onder meer naar een algehele prijsopslag op het WWS voor het middenhuursegment, het aanpassen van de cap op de WOZ-waarde en de waardering van duurzaamheid en bijvoorbeeld de (gemeenschappelijke) buitenruimte van de huurwoning in het WWS".
De Jonge heeft onderzoeksbureau ABF opdracht gegeven om tot een model te komen aan de hand waarvan de aanpassingen in het WWS kunnen worden doorgerekend. Met de plannen verwacht De Jonge dat uiteindelijk 90 procent van de huurwoningen in het gereguleerde segment vallen. Hij wil de Kamer hier in november nader over informeren. Begin 2023 moet de Wet Regulering Middenhuur in consultatie.
Zie het nieuwsbericht op Rijksoverheid.nl: Vanaf 2024 meeste huurwoningen onder de €1000
Kamerbrief: Eerste contouren regulering middenhuur
Bouwen in de Gnephoek? Als het advies-Kuijken gevolgd wordt, wel
Minister De Jonge steunt het advies van Wim Kuijken om te kiezen voor het scenario waarbij er in Gnephoek bij Alphen aan den Rijn 5500 woningen zullen worden gerealiseerd in het zuidelijke en oostelijke deel samen met 50 ha natuur en 30 ha groen/water.
Minister De Jonge: [Kuijken] "is van mening dat daarmee een perspectief voor de ontwikkeling van de polder ontstaat waarin de bestaande natuurwaarden kunnen worden versterkt, de wateropgave en een duurzaam gebruik van de bodem kunnen worden opgepakt en kan worden bijgedragen aan de woningbehoefte en de dynamiek in Alphen aan den Rijn als gemeente met meer dan 100.000 inwoners. De heer Kuijken stelt voor om concrete afspraken te maken over de vervolgstappen in de vorm van een gezamenlijk spoorboekje leidend tot een bestuurlijke conclusie in de tweede helft van 2023."
Woningbouw in deze polder is al langer onderwerp van discussie. De Jonge hoopt dat het advies een doorbraak zal forceren in de bestuurlijke impasse.
---
Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28