'Toezichthouders spelen belangrijke rol in versnelling opgaven’ - interview met Karin de Graaf, voorzitter VTW-werkgroep Nationale Prestatieafspraken

De VTW heeft een werkgroep over de Nationale Prestatieafspraken ingesteld om de leden te informeren, ondersteunen en adviseren over de uitwerking van deze afspraken. Volgens voorzitter van de werkgroep Karin de Graaf (commissaris bij onder meer Ymere en VTW-bestuurslid) spelen toezichthouders een belangrijke rol in de versnelling van de grote maatschappelijke opgaven.

Tekst: Lisette Vos

Aedes, de Woonbond en de VNG ondertekenden deze zomer samen met minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de Nationale Prestatieafspraken. Deze afspraken – onder meer over de nieuwbouw en verduurzaming – zijn de tegenprestatie voor de afschaffing van de verhuurderheffing. De uitwerking van deze afspraken heeft grote impact op de strategie, het beleid en de meerjarenbegroting van elke corporatie. ‘En daarmee op het werk van de toezichthouders,’ stelt Karin de Graaf.

De werkgroep informeert de leden op belangrijke momenten over de voortgang van uitvoering van de prestatieafspraken. Op de VTW-website is een aparte pagina over dit onderwerp ingericht. Daarnaast adviseert de werkgroep de toezichthouders om op het juiste moment de goede vragen te stellen. In een eerste brief die naar alle leden is verstuurd, staat een aantal voorbeeldvragen voor de RvC over de zogeheten realiteitscheck: per 1 oktober moet per provincie duidelijk zijn of de opgaven ruimtelijk, financieel, praktisch en bestuurlijk haalbaar zijn.

Regionale samenwerking
Corporaties moeten regionaal samenwerken om de grote maatschappelijke opgaven te realiseren. Voorzitter Karin de Graaf roept namens de werkgroep de leden op om elkaar in de regio op te zoeken en samen op zoek te gaan naar oplossingen. ‘Geld is vaak het probleem niet, nu de verhuurderheffing is afgeschaft. Maar er zijn nog steeds obstakels om meer en sneller te bouwen. Gebrek aan locaties, personeelstekort, hoge bouwkosten, lange procedures. De vraag is hoe we toch kunnen versnellen, hoe we samen dichterbij de oplossing kunnen komen. Toezichthouders kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Door scherp te zijn en bij het bestuur dóór te vragen.’

Over grenzen
Net als bestuurders van corporaties moeten toezichthouders over de grenzen van hun eigen organisatie stappen om samen verder te komen. ‘Dit is vaak de olifant in de kamer. Ben je bereid om autonomie op te geven in het belang van de gezamenlijke opgaven? Voor sommigen is dat nog niet eenvoudig. Maar om te versnellen, moeten we verder kijken dan het perspectief van de eigen organisatie. Ga bij jezelf na wat je als toezichthouder vanuit de collectieve verantwoordelijkheid voor de volkshuisvesting en het maatschappelijk belang wil bijdragen en wat daar voor nodig is.’

Toezicht op netwerken
Hoe houd je toezicht op de netwerken waarin veel organisaties met ieder een eigen belang samenwerken? De VTW heeft dit thema al langer op de agenda staan. Zo doet de Tilburg University wetenschappelijk onderzoek naar toezicht op netwerken, met als doel handvatten te bieden voor de leden. ‘Met de prestatieafspraken komt deze andere manier van toezicht in een versnelling terecht. We kunnen de afspraken alleen maar in regionale netwerken realiseren.’

In gesprek met belanghouders
De leden van de VTW-werkgroep voeren daarnaast gesprekken met belanghouders, zoals Aedes, Aw, ministerie BZK, VNG, IPO en de Woonbond. Onderwerp van gesprek is de rol van het intern toezicht bij de uitwerking van de Nationale Prestatieafspraken. ‘We horen wat er speelt, waar de VTW-leden rekening mee moeten houden. Aan de andere kant gebruiken wij dit overleg ook om vragen van onze leden op tafel te leggen.’ De eerste afspraken – onder meer met het ministerie en Aw – zijn al in de maak.

Vragen van leden
De werkgroep staat open voor vragen en suggesties van leden. Als er behoefte aan is, organiseert de VTW een reeks online bijeenkomsten om de leden bij te praten en vragen te beantwoorden. De Graaf: ‘We gaan een belangrijke tijd tegemoet. De volkshuisvesting staat op de kaart, dat is goed nieuws, maar we moeten ook leveren. We kunnen als toezichthouders niet meer op de oude voet doorgaan. Die omslag vraagt veel van onze leden, daarin willen we hen zo goed mogelijk ondersteunen.’

VTW-werkgroep Nationale Prestatieafspraken
De VTW-werkgroep NPA bestaat naast voorzitter Karin de Graaf uit de VTW-leden: Hanneke Ester, Erik Kemperman, Cindy Rombouts, Frank Roerdinkholder en Mette Vernooij (directeur a.i. VTW). De secretaris van de werkgroep is Hans Geurts. Voor vragen aan de werkgroep kunt u contact opnemen met h.geurts@vtw.nl.

Meer informatie op onze themapagina Nationale prestatieafspraken.