Recensie: 'Een klein land met verre uithoeken' van Floor Milikowski - door VTW-lid Heribert Delicaat

Floor Milikowski heeft de laatste jaren voor corona kris kras door Nederland gereisd en zo meanderend is haar boek ook samengesteld. Zij deed onderzoek naar de toenemende verschillen tussen kansarme en kansrijke delen van het land. Wat maakt dat op de ene plek er successen worden bereikt en op een andere plek de slag verloren wordt en er van krimp sprake is. Zij verhaalt over waar men het in de verre uithoeken van ons landje en ook net over de grenzen van moet hebben. Van Delfzijl tot Sittard en nog verder via Maastricht naar Luik en van Emmen tot Schiphol. Ze spreekt met bestuurders, kleine en grote ondernemers, burgers uit bepaalde wijken en een mooi palet van wetenschappers en experts.

Deze recensie is geschreven door Heribert Delicaat, lid RvC van De Delthe in Usquert.

 Zij doet ons op journalistieke wijze verslag. Een groot deel van de tekst werd eerder als artikel in de Groene Amsterdammer gepubliceerd. Jammer is dat ze van geinterviewden veel quotes gebruikt en vervolgens minder de diepte ingaat over de oorzaken en oplossingen. Ik mis een opgave van de geïnterviewden en hun functies. Ze verwijst in haar boek naar rapporten die meer dan eens in diepe laden zijn verdwenen, maar gelukkig wel in de -uitgebreide- literatuurlijst zijn opgenomen.

Het is geen studieboek met een antwoord op de gestelde vraag. De schrijfster beschrijft vooral wat ze tijdens haar bezoeken ziet en waarneemt. Door het boek te lezen krijg je een heel aardige kijk op de veranderende visie op wonen, werken en leven tussen de vijftiger jaren en nu. Hoe dat heeft geleid tot gentrificatie, tot voorspoed en armoede. En tot keuzes of juist de gevolgen van het achterwege blijven daarvan. Aandacht is er voor lands-, provincie- en emotionele grenzen. Ook bijvoorbeeld voor globalisering en voor de gewenste maar niet goed functionerende euregio’s. Waarom Floor hierover juist de mensen sprak die in het boek voorkomen blijft ongewis.

De vraag of je invloed kunt uitoefenen op het krachtenveld dat er speelt, wordt door allerlei betrokkenen verschillend beantwoord. Het aangeven van de dilemma’s die spelen bij de keuzes waar de beleidsmakers voor staan, wordt prachtig geschetst. Illustratief is het hoofdstuk over Schiphol. De luchtvaart wil meer vluchten maar naarmate er meer inwoners nabij Schiphol wonen wordt de gezamenlijk ervaren overlast groter. Ze schetst dat de transfermarkt en vakantieverkeer eigenlijk weinig oplevert voor de aantrekkingskracht als vestigingslocatie voor bedrijven ter plaatse. Met andere woorden: een toename van het luchtverkeer zonder dat daar economisch gezien goede argumenten voor zijn. Vervolgens zijn er verschillende visies opgetekend van diverse deskundigen. Het antwoord op de vraag wie er invloed kan, wil of moet uitoefenen blijft echter uit.

Mocht je zin hebben in een toegankelijk en plezierig boek over de dilemma’s waar bestuurders en plannenmakers nu en in de komende jaren mee te maken krijgen, lees dan dit vlotte boek ter vermaak op een lazy Sunday afternoon. Mocht je al een tijdje geboeid zijn door de onderwerpen krimp en economische groei en de andere onderwerpen die in dit boek worden aangesneden, dan leidt dit boek waarschijnlijk niet tot meer verdieping.  

Bekijk hier de video's van het ledencongres 2021 (integraal of impressie) over Opgave en middelen, waarbij de auteur tafelgast was. 

Lees hier een interview met Floor Milikowski in de VTW Special Opgaven en middelen.