Bij de aftrap van de jubileumtoer van de VTW in Ommen had directeur Albert Kerssies een stoel voor de toekomstige huurder meegenomen. Hij benadrukte dat toezichthouders zich moeten inleven in de leefwereld van de (toekomstige) huurders. Directeur-bestuurder en gastheer Martijn Rink van Vechtdal Wonen benadrukte onder meer dat goede medewerkers hard nodig zijn voor de maatschappelijke opgaven.
Tekst: Lisette Vos
De VTW was bij de start van de jubileumtoer op 2 juni te gast bij Vechtdal Wonen in Ommen. Na een inleiding van VTW-directeur Kerssies over de toekomst van het toezicht en de relatie met extern toezicht én na een inleiding van directeur-bestuurder Rink over de ambities van minister Hugo de Jonge en de opgave voor zijn corporatie, gingen de aanwezige VTW-leden aan de hand van stellingen van beide sprekers met elkaar in gesprek.
 |
Verwachtingen waarmaken
De verhuurderheffing verdwijnt, dat is goed nieuws, maar tegelijkertijd zijn de verwachtingen over de prestaties van de corporaties hooggespannen. ‘We moeten die verwachtingen wel waarmaken,’ stelde Kerssies aan de start van de bijeenkomst. ‘Er komt veel op ons af. We moeten bijvoorbeeld meer bouwen, betaalbaar en voor bijzondere doelgroepen. Dat is niet eenvoudig, zo zijn er te weinig locaties, het stikstofdossier speelt ons parten.’
Denktank en onderzoek universiteit Groningen
De vraag is hoe toezichthouders zich moeten verhouden tot die grote maatschappelijke opgaven. Kerssies lichtte de uitkomsten van de VTW-denktank toekomst toezicht en het onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) kort toe. De denktank geeft vier adviezen: neem het perspectief van de huurder mee, benader de corporatie als onderdeel van een netwerk van organisaties met gezamenlijke ambities, zie erop toe dat de corporatie naar vermogen bijdraagt aan de nationale opgaven en zorg voor een actuele toezichtvisie.
 |
Andere wereld dan de onze
Volgens Kerssies is inzicht in de leefwereld van huurders essentieel voor toezichthouders. ‘Dat lijkt een open deur. Maar weten we echt wat er speelt? Bij een werkbezoek spreek je al snel een model-huurder. Het is al heel anders om eens huurders in hun eigen buurt te spreken. Zij leven vaak in een andere wereld dan de onze. Daar moeten we ons bewust van zijn.’
Proactief zijn
Over de relatie tussen intern en extern toezicht adviseren de onderzoekers van de RUG onder meer dat de RvC zich meer proactief naar de Aw kan opstellen. Tegelijkertijd kan de Aw meer vertrouwen op het intern toezicht. Volgens Kerssies organiseren de VTW en de Aw later dit jaar bijeenkomsten om als intern en extern toezichthouders van elkaar te leren.
Opgave Vechtdal Wonen
Martijn Rink gaf inzicht in de praktijk van de corporatie in Ommen en omgeving. Sinds 1 juli 2019 is hij directeur-bestuurder van de fusieorganisatie Vechtdal Wonen, die 10.000 vhe verhuurt aan 23.000 huurders, onder meer in de studentenstad Enschede. De ambities van minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) laten volgens Rink aan duidelijkheid niets te wensen over. Zo stelt De Jonge dat in elke gemeente 30 procent van de woningen sociale huur moet zijn. Dat percentage wordt bij lange na niet overal gehaald.
 |
Lange weg te gaan
In de grote steden ligt het percentage in het algemeen rond die 30 procent. Maar de stad Ommen bijvoorbeeld blijft volgens Rink ver achter: 18 procent. ‘Als de soep zo heet wordt gegeten als die wordt opgediend, hebben we nog een lange weg te gaan. Ook in onze regio is het steeds meer dringen op de woningmarkt. We hebben recent 18 woningen afgeleverd, daarvoor ontvingen we 300 reacties. Dat zijn Utrechtse toestanden. Al valt de wachttijd van 1,5 jaar bij ons nog mee.’
Goede discussie
Rink begrijpt de noodzaak van de minister om vaart te maken, Vechtdal Wonen kijkt vooral naar wat er wél kan, maar een percentage van 30 procent sociale huur is niet overal haalbaar, stelt hij. ‘Daar kunnen we in ieder geval een goede discussie over voeren.’
Aantrekkelijke werkgever
Daarbij is het zeker niet alleen een kwestie van geld, stelde Rink van Vechtdal Wonen. Hij benadrukte onder meer het belang van goede professionals die de grote maatschappelijke opgaven moeten realiseren. Medewerkers moeten duurzaam inzetbaar zijn en corporaties moeten beleid maken om nieuwe medewerkers aan te trekken die op toekomstige taken zijn toegerust. ‘Er is schaarste aan goed personeel. Als corporatie ben je concurrent van andere corporaties of van de gemeente. Je moet ervoor zorgen dat je een aantrekkelijke werkgever bent.’
Rad van fortuin
Als ludiek element tijdens de jubileumtoer heeft de VTW een Rad voor fortuin laten ontwerpen, met toezicht thema’s die discussie opleveren. In Ommen bleef de pijl van het rad onder meer staan bij het thema Relatie met de Aw. Een aanwezige toezichthouder stelde dat zijn corporatie na een voorval lange tijd nog op het verdachtenbankje zat, al was dat een voorbeeld van een paar jaar geleden. ‘Alles wat je doet, ligt onder een vergrootglas.’ Kerssies stelde dat het intern toezicht er goed voor staat: de Aw kan in zijn ogen een stap terug doen. Het rad is gebaseerd op het toezichtspel (kaartenset) die alle RvC-voorzitters vorig jaar hebben ontvangen.
 |
In gesprek aan drie tafels
Na een korte koffiepauze schoven de aanwezige toezichthouders in drie groepen aan tafels aan. Zij bespraken aan de hand van stellingen de dilemma’s in de praktijk. Risicomijdend gedrag is niet meer van deze tijd, luidde een prikkelende stelling. ‘Met alle opgaven moet je keuzes maken, denk in scenario’s, geef aan wat er níet kan,’ reageerde een toezichthouder. Volgens een ander VTW-lid gaat het niet alleen om geld. ‘We moeten anders naar het rendement kijken. Welke maatschappelijke waarde voegen we toe, dat is de vraag.’
 |
Ook stonden de toezichthouders stil bij het belang van goede medewerkers voor de organisatie, zoals Rink benadrukte. ‘We moeten investeren in medewerkers, en vooral in de medewerkers van de toekomst die andere vaardigheden nodig hebben.’ Een RvC-lid vertelde dat de RvC een commissie Mens & organisatie had ingesteld (in plaats van de remuneratiecommissie), zoals auteur Monika Milz voorstelt in de VTW-handreiking over de brede werkgeversrol van de RvC. In deze commissie staat onder meer de ontwikkeling van de organisatie op de agenda.
De VTW komt naar u toe: check de agenda
De VTW organiseert vanwege het 20-jarig jubileum zeven regionale bijeenkomsten, verspreid over het hele land. De VTW is te gast bij een corporatie in de regio. In juni zijn er nog twee bijeenkomsten: bij Accolade in Heerenveen (16 juni) en bij Stadlander Bergen op Zoom (23 juni). In september volgen nog vier bijeenkomsten. Wilt u meedenken over de rol van het toezicht? Meld u dan aan!
Jubileumtoer: meer informatie en aanmelden
Meer informatie
Denktank over toekomst toezicht
Onderzoek intern en extern toezicht Rijkuniversiteit Groningen (RUG)