‘Denk óók aan de toekomstige huurder’ - interview met VTW-lid Ruud Geelhoed over dilemma’s energiearmoede

Corporaties moeten de verduurzaming versnellen om de energielasten om laag te brengen en individuele huurders die in financiële problemen komen door de forse stijging van die lasten bijstaan. Dat stelt Ruud Geelhoed, VTW-lid en toezichthouder bij drie corporaties. Deze aanpak levert echter ook dilemma’s op in de bestuurskamer.

Tekst: Lisette Vos

Energiearmoede komt voor onder huurders van corporaties. Veel mensen hebben last van de forse stijging van de energieprijzen, maar voor huurders die al moeilijk rond kunnen komen, kan het de laatste druppel zijn. Wie een langlopend contract met de energieleverancier heeft, kan voorlopig  ademhalen, maar dat geldt niet voor iedereen. ‘Het is stilte voor de storm,’ stelt Geelhoed, commissaris bij de corporaties de Zes Kernen, Rondom Wonen en Brabant Wonen.

Versnelling van de verduurzaming – slecht geïsoleerde woningen op korte termijn isoleren - is echter makkelijker gezegd dan gedaan, stelt Geelhoed. ‘Het is een intensief proces dat je zorgvuldig moet afstemmen met de huurders. Bovendien hebben onderhoudsbedrijven in de regio het vaak te druk om snel in te springen. Dat is een dilemma.’

Huisuitzetting voorkomen
Volgens Geelhoed moet de RvC in ieder geval bij het bestuur navragen hoe de corporatie het thema energiearmoede bespreekbaar maakt. ‘Hoe zorg je ervoor dat je in contact komt met huurders die echt in de problemen komen? We moeten als corporatie toegankelijk zijn, zodat huurders kenbaar maken dat ze het financieel niet redden. Energiearmoede is niet de schuld van de huurder. We moeten voorkomen dat het tot een huisuitzetting komt.’

Naar de mensen toe
Als huurderscommissaris onderhoudt Geelhoed contacten met huurdersorganisaties van de drie corporaties, maar de RvC gaat vooral bij het bestuur na hoe de corporatie in contact staat met de huurders. ‘De medewerkers van Brabant Wonen bijvoorbeeld gaan echt naar de mensen toe in de wijk. Aan een mobiele koffiebar spreken zij met huurders, vragen zij waar ze mee zitten. Dat is heel laagdrempelig. Dan hoor je echt wat er speelt. Bij de Zes Kernen voeren we dorpsgesprekken om te horen wat onder de huurders leeft.’

Toekomstige huurders
Geelhoed vindt echter niet dat de corporatie de huur voor alle huurders moet bevriezen of verlagen. Dat pakt niet goed uit voor de toekomstige huurders: corporaties hebben immers financiële ruimte nodig om in nieuwe woningen te investeren. ‘Dat dilemma levert soms scherpe discussies op. Ik begrijp dat corporaties er voor de huidige huurders willen zijn, maar met betaalbaarheid op korte termijn kunnen we in een lastig parket komen. We zijn óók verantwoordelijk voor beschikbaarheid van woningen voor de toekomstige huurder. Denk daar ook aan. Voor huurders van goed geïsoleerde woningen zal het probleem kleiner zijn.’

Corporaties moeten volgens de commissaris maatwerk bieden: welke huurders hebben écht hulp nodig? Zij kunnen bijvoorbeeld een betalingsregeling krijgen. Dat vraagstuk speelde ook al tijdens de coronacrisis. De RvC van Brabant Wonen heeft het bestuur toen al gevraagd om in kaart te brengen of huurders in betalingsproblemen zouden komen. Geelhoed: ‘De impact voor de huurders bleek toen niet zo groot. Toch is het belangrijk om op tijd mogelijke huurachterstanden te signaleren. Preventie kan huisuitzettingen voorkomen.’

Valkuil
Daarnaast benadrukt Geelhoed dat de corporaties niet voor alles dé oplossing zijn. Daar moet de RvC aandacht voor hebben. ‘Het is natuurlijk wrang als een huurder op straat dreigt te komen, maar dat betekent niet dat wij alles moeten doen. De overheid en energieleveranciers hebben ook hun verantwoordelijkheid. Zo is er een landelijke regeling voor tegemoetkoming in de energielasten. En gemeenten, zoals bijvoorbeeld Rotterdam, bieden huurders met een laag inkomen ook compensatie.’

Verhuurderheffing afgeschaft
De verhuurderheffing wordt per 2023 stapsgewijs afgeschaft: dat geeft corporaties meer ruimte om te investeren in woningbouw (voor de toekomstige huurder). Dat is goed nieuws. Tegelijkertijd wordt er van corporaties meer verwacht. ‘Je afwegingen tussen betaalbaarheid, beschikbaarheid en duurzaamheid blijft daarmee actueel.’

Bijeenkomst VTW en Woonbond

De VTW en de Woonbond hebben op 22 april 2022 een gezamenlijke bijeenkomst gehouden over energiearmoede en de rol van de RvC. Ruud Geelhoed was panellid. Kijk hieronder het videoverslag.