Corporaties moeten een brede visie op duurzaamheid ontwikkelen die verder gaat dan alleen de energietransitie, met ook aandacht voor gezondheid en welzijn van de huurder. De focus in de energietransitie ligt bovendien te veel op techniek, en te weinig op de woonlasten voor huurders. Dat stelt Bas van de Griendt, vicevoorzitter van de RvC van Woningbelang.
Tekst: Lisette Vos
De VTW heeft Bas van de Griendt uitgenodigd om zijn brede visie op duurzaamheid met de werkgroep Duurzaamheid te delen. Van de Griendt is in het dagelijks leven adviseur op het gebied van duurzaamheid in de gebouwde omgeving. Sinds vorig jaar is Van de Griendt lid van de RvC van Woningbelang in Valkenswaard, sinds dit jaar vicevoorzitter. Hij heeft de onderwerpen vastgoed en duurzaamheid in zijn portefeuille.
 |
Paniek over prijsstijgingen
De plotselinge en forse stijging van de gasprijzen is volgens Van de Griendt een wake-up call voor corporaties. ‘De paniek over de prijsstijgingen is veelzeggend. De huurlasten zijn gereguleerd, maar de energielasten laten we over aan de markt. Die prijsstijgingen hebben grote gevolgen voor de huurders.’
Naast energieprestaties (zoals een energielabel) en de keuze voor een bepaalde techniek om woningen van het aardgas af te halen, moeten de woonlasten meer centraal staan, zo stelt Van de Griendt. ‘Hoge investeringen in technieken leveren niet per definitie een lagere energierekening op voor de huurders. Welke technieken op de lange termijn gunstig uitpakken is nog niet te zeggen. Mijn devies is: “Haast je langzaam.” We moeten niet overbieden om bijvoorbeeld in 2030 of 2035 al CO2 neutraal te zijn, zoals sommige gemeenten willen.’
Wat willen de huurders?
Isolatie van huurwoningen is in deze fase wel een belangrijke stap vooruit: huurders hoeven minder te stoken en betalen een lagere energierekening. Daarnaast kunnen energiecoaches hen helpen om hun gedrag aan te passen, zoals Woningbelang dat doet. ‘Op deze manier krijgen we hen eerder mee in de energietransitie. Huurders moeten centraal staan in ons verhaal. We zijn als professionals druk om klimaatdoelen en energieprestaties te halen, maar wat willen de huurders? Daar wordt nog te weinig naar geluisterd.’
Gezondheid en welzijn
In de brede visie op duurzaamheid, die Van de Griendt bepleit, gaat het ook om de gezondheid en het welzijn van de huurder. Voor de kwetsbare doelgroep is een gezond leven minder vanzelfsprekend en daar ligt volgens Van de Griendt een taak voor corporaties. ‘We zijn in de sector vooral gefocust op de woning, zeker in de energietransitie. Maar een leefbare en groene omgeving bijvoorbeeld speelt voor huurders ook een belangrijke rol in de kwaliteit van leven.’
Kleine plannen met lage investeringen kunnen al een groot effect hebben, stelt Van de Griendt. Corporatie Domesta bijvoorbeeld heeft bij de oplevering van een huurwoning ook voor de tuin een standaard vastgelegd: de tuin moet groen en netjes verzorgd zijn. ‘Een tuin met alleen tegels is niet goed voor klimaat en biodiversiteit. Bovendien is een buurt met mooie tuintjes prettiger om in te wonen. Je slaat twee vliegen in één klap.’
Duurzaamheidsagenda
Van de Griendt vindt dat huurders over duurzame onderwerpen een belangrijke stem moeten hebben. Op basis van de zogeheten Sustainable Development Goals, de wereldwijde duurzaamheidsagenda van de Verenigde Naties heeft hij een vragenlijst opgesteld, als basis voor een gesprek met bewoners. Daarbij gaat het niet alleen om klimaatmaatregelen, maar ook om gezondheid en welzijn, en economische aspecten (zoals woonlasten). ‘Wij professionals moeten, met alle goede bedoelingen, niet steeds vertellen wat belangrijk is. Wat wil de bewoner of huurder?’
Dilemma’s in de bestuurskamer
Een brede visie op duurzaamheid, waarbij ook de wensen van de huurder het uitgangspunt zijn, leidt tot andere keuzes in de bestuurskamer. Als vicevoorzitter van de RvC is hij met de andere RvC-leden van Woningbelang sparringpartner van de bestuurder die de nieuwe beleidsvisie duurzaamheid van de Brabantse corporatie vaststelt. Dit is het moment om keuzes te maken en richting te kiezen. ‘We zijn niet alleen sparringpartner, we hebben als RvC ook de taak om nieuwe ontwikkelingen te signaleren en te agenderen,’ stelt Van de Griendt.
Eenvoudig is het niet: hoe houd je als corporatie alle ballen in de lucht? Dat levert dilemma’s op, voor de bestuurder én de toezichthouder. ‘We staan voor grote opgaven, we moeten niet alleen woningen verduurzamen, maar daarnaast ook voldoende betaalbare woningen bouwen en de leefbaarheid in de wijk vergroten. Hoe kunnen we deze opgaven in samenhang bekijken en keuzes maken? Mijn prioriteit ligt bij gezondheid en welzijn van de huurder én de totale woonlasten.’
----
Meer informatie:
De werkgroep Duurzaamheid van de VTW bestaat uit de VTW leden Gerard Erents, Bas van de Griendt, Robert Koolen, Leendert Odijk, Gerard van Bortel, Caro Niestijl, Marcel Mulder, Joktan Cohen, Yolan Koster, Bert Krikke (VTW bestuurslid) en directeur Albert Kerssies.
In oktober 2020 publiceerde de VTW de handreiking Toezicht op de energietransitie.
https://www.vtw.nl/publicaties/handreiking/toezicht-op-energietransitie/
Duurzame ontwikkelingsdoelen: http://www.stratego-advies.nu/sustainable-development-goals-sdgs/