Politiek nieuwsoverzicht 11 oktober 2021: verhuurderheffing, Programma Aardgasvrije Wijken, energierekening

In het politiek nieuwsoverzicht van deze week: de verlaging van de verhuurderheffing is vastgelegd, de tegenprestatie nog niet. De bevriezing van de WOZ in de verhuurderheffing werd afgelopen week nipt verworpen. Programma Aardgasvrije Wijken in zwaar weer en kabinet wil energierekening compenseren.

Verlaging verhuurderheffing
Het kabinet heeft afgelopen week vastgesteld dat er jaarlijks 651 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld voor het verlagen van de verhuurderheffing en de compensatie voor de aanscherping van de zogenoemde "earningsstrippingmaatregel." 
Het bedrag is een uitwerking van de tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen aangenomen motie. "Er zullen afrekenbare prestatieafspraken met woningcorporaties worden gemaakt over de inzet van deze middelen, in ieder geval op het terrein van nieuwbouw en verduurzaming", zo valt te lezen. Over de invulling van deze prestatieafspraken zal door de Kamer nog moeten worden gesproken.

Bevriezing aandeel WOZ in verhuurderheffing verworpen
Een motie om voorlopig het aandeel van de WOZ in de verhuurderheffing te bevriezen is afgelopen week nipt verworpen. De PvdA had het plan ingediend tijdens het debat over de WOZ-cap in het WWS-puntenstelsel om te voorkomen dat de verhuurderheffing voor de woningcorporaties stijgt als gevolg van de hogere woningprijzen. De motie kreeg brede steun vanuit de oppositie, naast indiener PvdA ook de SP, GroenLinks, BIJ1, DENK, PvdD, Fractie Den Haan, de SGP, BBB, PVV, FVD en het lid Omtzigt. 

Ook voorstellen om de WOZ-cap op 20 procent in te stellen - in plaats van op 33 procent - en toe te passen op alle huren - en niet alleen boven de liberalisatiegrens - werden door een meerderheid verworpen. Wel werd een motie aangenomen die huurders beter zicht moet geven op wat voor hen een eerlijke en rechtvaardige huur zou moeten zijn. 

Debat Klimaatakkoord gebouwde omgeving
Tijdens het debat over het Klimaatakkoord gebouwde omgeving kwam het afgelopen week wederom tot een stevige confrontatie tussen VVD'er Koerhuis en minister Ollongren. In meerdere gevallen wees hij op eerdere Kameruitspraken die door de minister terzijde zijn geschoven.

Programma Aardgasvrije Wijken (PAW)
Het Programma Aardgasvrije Wijken was één van de grootste twistpunten. Met de PAW wil het maar niet vlotten. Kritiek is er volop, met name over de trage voortgang en de geringe opbrengt tot nu toe. De minister verdedigde deze subsidie voor gemeentelijke proeftuinen gepassioneerd, maar in de Kamer is veel weerstand. De VVD overweegt een motie om voor het project na twee tranches de 'pauzeknop' in te drukken.

Ollongren is hier echter fel op tegen. "Daar hebben we niks aan. Als we nu op de rem gaan staan terwijl we juist zo'n urgente opgave hebben", aldus de minister, die aanvult dat er juist is geleerd van de eerste twee tranches. Bovendien wordt binnen het programma steeds meer ingezet op isolatie en betaalbaarheid.

Volgens Koerhuis heeft de minister echter geen oog voor het draagvlak: "Ik snap echt niet waarom de minister uit goed geïsoleerde huizen gloednieuwe gasketels gaat slopen en heel duur waterstof gaat produceren. Zo ondermijn je gewoon het draagvlak voor de energietransitie en ik vind dat draagvlak zo belangrijk."

Ollongren wees vooral op de verantwoordelijkheid van de gemeenten om de projecten goed uit te voeren, maar zegde wel toe om nader te bezien of in specifieke gevallen burgers voldoende zijn meegenomen bij de ontwikkeling van de plannen.

Verder wees Koerhuis op de aangenomen moties om een maximumprijs in te stellen voor het aanvragen van een energielabel en een uitzondering mogelijk te maken op de Europees vastgestelde regels voor hernieuwbare energie bij grote renovaties. Beide moties voert Ollongren niet uit. "Ik kan die motie met die maximumprijs niet uitvoeren. In heel uitzonderlijke gevallen kun je maximumprijzen in Nederland stellen, maar er is geen grondslag voor en daar zou je dus een wetswijziging voor moeten doen. Dus het is een onuitvoerbare motie. Ik krijg dat nooit voor elkaar", aldus Ollongren.

Nationaal isolatieprogramma
Tijdens het debat kwamen verder veel vragen over het op Prinsjesdag aangekondigde Nationale Isolatieprogramma. Minister Ollongren denkt daarbij aan landelijke subsidies voor koopwoningen en huurwoningen, bijvoorbeeld via vouchers. Ollongren wil nog voor de begrotingsbehandeling met een uitwerking komen.

In de Kamer wezen partijen op het belang van begrijpelijkheid van de subsidies. Volgens GroenLinks-Kamerlid Bromet moet je voor de huidige isolatiesubsidies hebben doorgeleerd om ze überhaupt te begrijpen. CDA-Kamerlid Bontenbal suggereerde in dat kader om de gemeenten als tussenpartij te schrappen. Ollongren zei dit mee te nemen in de uitwerking.

Gebouwgebonden financiering
Tot slot liet de minister weten voor het einde van het jaar meer duidelijkheid te willen geven over een systeem van gebouwgebonden financiering. Eerder bleek deze constructie complex, maar er loopt wel een pilot in Amersfoort.

Kabinet bekijkt compensatie energierekening
Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen was de sterk stijgende energierekening voor huishoudens als gevolg van de stijgende gasprijs veruit het belangrijkste thema. Minister Hoekstra zegde toe in het kabinet te bezien of er een mogelijkheid is om huishoudens te compenseren, al voegde hij toe niet iedereen te kunnen helpen.

"Ik heb net richting de heer Nijboer [Kamerlid PvdA, red.] en ook helemaal aan het begin van het debat gezegd dat ik vind dat degenen die het meest geraakt worden in hun portemonnee door een paar extra tientjes per maand, de eerste zorg van het kabinet moeten zijn. Dat zijn dus mensen met lage inkomens en mensen met middeninkomens, met modale inkomens", aldus Hoekstra.

In het debat werden twee moties ingediend. De eerste motie van de VVD verzoekt de regering oorzaken en gevolgen van de hogere energierekning in kaart te brengen. De minister gaf aan deze aan het oordeel van de Kamer over te laten. Een motie van de PvdA om gemiddeld de helft van de hogere energierekening te compenseren, werd door Hoekstra ontraden, met een verzoek tot aanhouding van de motie. 

Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28