‘Kompas voor interactie bestuur en toezicht’ - interview met Jaap Winter, juryvoorzitter VTW-prijsvraag beste toezichtvisie

De toezichtvisie is een kompas voor de interactie tussen bestuur en toezicht. Dat stelt Jaap Winter, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, als juryvoorzitter van de VTW-prijsvraag beste toezichtmvisie. Tijdens de Algemene ledenvergadering in november reikt de VTW voor het eerst deze prijs uit. 

Tekst: Lisette Vos

In de Governancecode woningcorporaties 2020 staat dat bestuur en toezicht samen een gezamenlijke visie hebben op toezicht houden. De VTW wil met de nieuwe prijsvraag de kwaliteit van de toezichtvisie bevorderen. Een deskundige jury beoordeelt alle inzendingen. RvC’s kunnen zich laten inspireren door goede voorbeelden.

Volgens Jaap Winter, die meeschreef aan de eerste editie van de Governancecode woningcorporaties, volgt de toezichtvisie op ontwikkelingen in de sector. ‘Door professionalisering van het toezicht kruipt de RvC vanzelfsprekend dichter op het bestuur. Het is niet voldoende om achteraf te toetsen of het bestuur de juiste beslissingen nam. Als je alleen in de achteruitspiegel kijkt, ben je eigenlijk te laat. De RvC stelt nu vooraf meer kritische vragen over strategie en beheersing van risico’s. In dat proces is het des te belangrijker om de rollen van bestuur en toezicht uit elkaar te houden.’ 

Jaap Winter (foto: Peter Boer, De Beeldunie)

Samenspel bestuur en toezicht
De toezichtvisie beschrijft het samenspel tussen bestuur en toezicht en de onderlinge rollen. Daarbij gaat het volgens Winter om een inhoudelijk kompas. ‘Waar staan we als corporatie voor? De missie kan per corporatie verschillen, de lokale opgave is niet overal gelijk. Daarnaast is het belangrijk om de waarden te beschrijven. We hebben een missie, maar hoe willen we die samen realiseren? Het is goed om daar samen de dialoog over te voeren, en de verwachtingen over ieders rol daarin op te schrijven.’

Koers houden op woelige zee
Het kompas kan goed dienst doen als het spannend wordt in de bestuurskamer, stelt Winter. ‘De complexiteit van de vraagstukken is enorm. En het is mensenwerk. Als je een kompas hebt als het gaat stormen, heb je houvast. Als je weet waar je samen naar toe wil en op welke manier, kan je op woelige zee koers houden.’

Levend document
De toezichtvisie moet volgens Winter niet in de la verdwijnen, maar een levend document zijn. Bij de zelfevaluatie kan de RvC aan de hand van de visie beoordelen hoe het gaat met het samenspel tussen bestuur en toezicht. ‘Maar ook als de context verandert, bijvoorbeeld als een nieuwe bestuurder aantreedt, is het belangrijk om de visie opnieuw tegen het licht te houden.’

Winter is als juryvoorzitter benieuwd naar de inzendingen van de VTW-leden. ‘De sector heeft een maatschappelijke opdracht. Ik vind het mooi dat corporaties open staan om van elkaar te leren. Om hun werk beter te kunnen doen. Als juryvoorzitter van de prijsvraag beste toezichtvisie draag ik daar graag mijn steentje aan bij.’

Samenstelling jury
Naast Jaap Winter (voorzitter) bestaat de jury uit: Pauline Meurs, o.a. hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam; Kristel Baele, o.a. voorzitter Raad voor Cultuur en Stefan Peij, o.a. directeur directeur van de Governance University. Zij kiezen uit de inzendingen die de VTW heeft ontvangen de winnaar. Het is niet meer mogelijk om een toezichtvisie in te zenden.

Meer informatie:

VTW-prijs voor beste toezichtvisie