Politiek nieuwsoverzicht 25 mei 2021: Forse kritiek Rekenkamer op Programma Aardgasvrije Wijken; en o.a. bevolkingsdaling; wooncoöperatie; woonzorgakkoord; en het WSW

Deze week in het politieke nieuwsoverzicht: forse kritiek van de Algemene Rekenkamer op het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW); grote opgave bevolkingsdaling; geen wooncoöperatie in Tweebosbuurt; GroenLinks wil Woonzorgakkoord; vragen VVD over risicokapitaal WSW; en inspraak huurders bij verkoop sociale huurwoningen. 

N.B. Vanwege Pinksteren verschijnt het politieke nieuwsoverzicht deze week niet op maandag, maar op dinsdag.

Forse kritiek van Algemene Rekenkamer op PAW
De Algemene Rekenkamer heeft afgelopen week forse kritiek geuit op het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) in het gepubliceerde jaarverslag. Hoewel wordt bevestigd dat minister Ollongren enkele aanbevelingen heeft opgepakt, zijn er nog meerdere knelpunten. 

Zo zet de Rekenkamer vraagtekens bij hoe het doel van het PAW “bijdraagt aan de algemene beleidsdoel- stelling om Nederland aardgasvrij te maken”. Er wordt op gewezen dat Ollongren nergens aangeeft hoe zij aanstuurt op de versnelling en opschaling van de wijkgerichte aanpak. 

Ook is het PAW alleen gericht op de proeftuinen die door het ministerie worden bekostigd. Dit noemt de Rekenkamer opvallend, omdat de minister heeft gesteld dat het juist het doel is om alle partijen die betrokken zijn bij de transitie naar aardgasvrije woningen te leren over het proces. “Hoe dit gebeurt als zij niet zijn betrokken, is niet duidelijk”, aldus de rekenkamer. 

Er wordt dan ook aanbevolen om breder te kijken dan alleen naar de door het ministerie gefinancierde projecten. Ollongren kreeg vorige maand in een commissiedebat Klimaatakkoord gebouwde omgeving al forse kritiek op de verloop van het PAW. In het debat leverden fractieleden van vrijwel elke partij kritiek op de aanpak van het PAW. Zo vonden ze dat de voortgang te wensen overliet en dat de communicatie richting bewoners de plank missloeg. 

Voor de zomer zijn de uitslagen van bewonerstevredenheidsonderzoeken bekend. In totaal wordt 270 miljoen euro aan het PAW uitgegeven. 

Lees hier het rapport Verantwoordingsonderzoek van de Algemene Rekenkamer

Modellen duurzaamheidsmaatregelen PAW
Minister Hoekstra heeft in een Kamerbrief meer uitleg gegeven over de modellen die zijn gebruikt voor de duurzaamheidsmaatregelen van het Programma Aardgasvrije Wijken. Uitspraken over de betrouwbaarheid van de modellen, waar Kamerlid Slootweg (CDA) om had gevraagd, zijn “niet in algemene zin te doen. Het leefomgevingsbeleid is een dynamisch beleidsveld waarin modelontwikkeling aan de orde van de dag is”, aldus Hoekstra.

Wel geeft hij inzicht in welke modellen zijn gebruikt om tot een verdeling van het budget te komen.  “Er is gestreefd naar een diverse portefeuille met een goede variëteit aan technieken en duurzame bronnen, en verschillende aanpakken om de participatie met bewoners in te richten.” 

Brief van de minister van Financiën over modellen duurzaamheidsmaatregelen

Grote opgave bevolkingsdaling
In sommige delen van Nederland daalt de bevolkings. Volgens minister Ollongren ligt daar nog een grote opgave. Ze laat maatregelen over aan het nieuwe kabinet. Aanleiding voor haar Kamerbrief is de evaluatie van het Tweede Actieplan Bevolkingsdaling. 

“De meest recente ontwikkeling is dat met het Volkshuisvestingsfonds 450 miljoen euro wordt geïnvesteerd in de herstructurering van de slechtste woningen in de kwetsbaarste gebieden. Hierbij is bijzondere aandacht voor de particuliere woningvoorraad in kwetsbare gebieden”, aldus de minister. 

Kamerbrief Evaluatie Tweede Actieplan bevolkingsdaling
Rapport Tweede Actieplan bevolkingsdaling

Geen wooncoöperatie in Tweebosbuurt
De Woningwet staat het initiatief van een aantal inwoners van de Tweebosbuurt in Rotterdam voor een wooncoöperatie niet toe. De inwoners wilden op die manier sloop voorkomen.
“Om te voldoen aan de definitie van een wooncoöperatie zoals bedoeld in de Woningwet dient er sprake te zijn van huurders van ten minste vijf in elkaars nabijheid gelegen woongelegenheden die financieel, administratief, bouwtechnisch, stedenbouwkundig of anderszins een eenheid vormen. Bij de bewoners van de Tweebosbuurt is echter sprake van een initiatief van huurders/bewoners van een achttal woningen die zijn verspreid over een viertal woonblokken gelegen in een vijftal straten.” 

Ook wijst de minister erop dat het vergroten voor de mogelijkheden voor wooncoöperaties niet wegneemt dat de corporaties en gemeenten altijd een belangenafweging moeten maken. Omdat de vorming van een coöperatie zorgt voor het onttrekken van sociale huurwoningen aan de voorraad, is een corporatie “dan ook niet verplicht” om de woningen aan de wooncoöperatie te verkopen. 

GroenLinks wil Woonzorgakkoord
De fractie van GroenLinks in de Tweede Kamer heeft een motie ingediend voor een woonzorgakoord. In de motie wordt de regering opgeroepen om voor 1 juni a.s. een woonzorgakkoord te sluiten met gemeenten, zorgkantoren, zorgaanbieders en woningbouwcorporaties

Minister De Jonge zegt dat het akkoord in de maak is en feitelijk al af is en "het wordt alleen nog even goed uitgeschreven." De motie is daarom "een beetje oneerlijk." 

Wordt vervolgd.

Vragen VVD over risicokapitaal WSW
Het Kamerlid Koerhuis (VVD) heeft een motie ingediend om een nieuw extern onderzoek te laten doen naar het risicokapitaal van het WSW. Minister Ollongren heeft de motie ontraden, omdat een onderzoek volgens haar dubbelop is.
Ollongren: "Er is in 2018 een onderzoek gedaan. Dat gaf toen aan dat het risicokapitaal niet toereikend was. Nou, dat kennen we.” Op basis van dat onderzoek is een modelcommissie met onafhankelijke expers ingesteld. Een nieuw extern onderzoek voegt volgens haar niets toe. Koerhuis laat de motie, ondanks dat de minister deze ontraadt, staan. Op 25 mei wordt erover gestemd.

Inspraak huurders bij verkoop sociale huurwoningen
Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) heeft vragen gesteld aan minister Ollongren over de inspraak van huurdersbelangenorganisaties bij de verkoop van sociale huurwoningen. Aanleiding was een artikel in het Leidsch Dagblad over de verkoop van woningen van Woonzorg Nederland in het Zuidhollandse dorp Voorschoten.

De minister verwijst in haar antwoorden naar de Overlegwet en de Woningwet. “Ik vind het niet wenselijk dat woningcorporaties afspraken kunnen maken met huurdersorganisaties over de verkoop van woningen, terwijl de betrokken huurders niet worden vertegenwoordigd”, aldus de minister. De waarborgen staan zowel in de Overlegwet als de Woningwet. 

Individuele huurders hebben echter geen instemmingsrecht of adviesrecht bij de verkoop van de woning die zij huren. “Dat neemt niet weg dat een verhuurder de zienswijze van een huurder mag vragen over een voorgenomen verkoop. Mogelijk heeft de huurder interesse om de woning zelf voor eigen gebruik te kopen.”

Lees hier de antwoorden van de minister op vragen van het lid Nijboer (PvdA) over huurdersbelangenorganisaties

Het politiek nieuwsoverzicht 'Actueel in de volkshuisvesting' op het gebied van belangenbehartiging wordt door de VTW gemaakt in samenwerking met 1848.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Geurts, senior beleidsmedewerker Public Affairs en Communicatie: h.geurts@vtw.nl // 06 46 87 99 28