‘Denkoefening met experts over toekomst toezicht’ - interview met RvC-voorzitter Vivare Jacobine Geel, voorzitter VTW-denktank toekomst toezicht

De VTW heeft een denktank ingesteld om fundamenteel na te denken over de toekomst van het toezicht in de corporatiesector. Voorzitter van de denktank is Jacobine Geel, bestuursvoorzitter van de Nederlandse GGZ en RvC-voorzitter van Vivare in Arnhem.

Tekst: Lisette Vos

In 2019 organiseerde de VTW het ledencongres over de governance van lokale netwerken. Corporaties werken steeds samen meer in een web van maatschappelijke partners (van zorg tot welzijn) om bewoners in de wijk vooruit te helpen. Niet de organisatie, maar de mens staat in die aanpak centraal. Maar wat betekent dat voor het intern toezicht? Hoogleraar Patrick Kenis, verbonden aan Tilburg University of Governance, doet samen met Cor van Montfort de komende twee jaar wetenschappelijk onderzoek naar dit thema, op initiatief van de VTW.

Niet alleen oplossen
Volgens voorzitter Jacobine Geel van de VTW-denktank Toekomst toezicht woningcorporaties maakt het toezicht op die lokale netwerken onderdeel uit van de denkoefening met vijftien experts, onder wie Patrick Kenis.  Corporaties staan voor grote maatschappelijke opgaven die zij niet alleen kunnen oplossen, zoals voldoende betaalbare woningen, de verduurzaming en de vergrijzing. ‘Die opgaven leveren dilemma’s op, ook voor het toezicht. Die dilemma’s gaan we samen  onderzoeken. Hoe positioneer je je bijvoorbeeld als corporatie in een netwerk, en waar zoek je de verbinding?’

Meerjarenstrategie Vivare
De RvC van Vivare in regio Arnhem, waar Geel voorzitter van is, heeft bij de bespreking van de meerjarenstrategie van de corporatie de ketensamenwerking op de agenda gezet. Daarbij gaat het om de dienstverlening aan de huurder, zoals het onderhoud van woningen. De samenwerking met  maatschappelijke partners in lokale netwerken levert even goed dilemma’s op. ‘Iedere organisatie heeft een eigen dynamiek. Wat betekent dat voor die samenwerking? Als commissaris bij een corporatie heb je voor een deel zicht op dat netwerk, maar voor een deel ook niet. Waar houd je als RvC precies toezicht op?’

Scherpe vragen
De denkoefening met experts moet een fundamentele discussie opleveren, waarin scherpe vragen niet worden geschuwd. Die rol pakt Geel als voorzitter graag op. ‘Ik vind het een mooie vraag om mee aan de slag te gaan. Welke waarde kunnen we als maatschappelijke organisatie toevoegen? Voor de huurders van nu, de toekomstige huurders en de samenleving. Als voorzitter zie ik het onder anderen als mijn verantwoordelijkheid om het maximale te halen uit de denkkracht van de experts, als een makelaar van meningen en opvattingen.’

Essay over toekomst toezicht
Het externe bureau Circusvis ondersteunt de leden van de denktank. Dit bureau gaat in gesprek met toezichthouders en spelers in de corporatiesector over de maatschappelijke ontwikkelingen en het intern en extern toezicht, en schrijft een eerste opzet voor een essay. De leden van de denktank gaan op basis van dit concept in juni met elkaar in discussie. Na aanscherping van het essay en een tweede ronde van de denktank in september, schrijft Circusvis een definitief essay. Dit essay biedt leden aanknopingspunten om de kwaliteit en toegevoegde waarde van het intern toezicht te verbeteren.

Aanbieden aan nieuwe minister
Daarnaast wil de VTW het essay aanbieden aan de minister, die verantwoordelijk wordt voor Wonen en Ruimtelijke Ordening in het nieuwe kabinet. Het essay over de toekomst van het toezicht sluit aan op de Actieagenda wonen die 34 maatschappelijke partners in wonen, bouwen, zorg en welzijn aan de politiek hebben aangeboden. De Nederlandse GGZ, waarvan Geel bestuursvoorzitter is, is één van de partijen. Het essay is ook bedoeld om de VTW naar de toekomst toe te positioneren, stelt VTW-directeur Albert Kerssies. ‘We moeten als VTW de toegevoegde waarde van intern toezicht blijven aantonen. We hebben de basis op de orde, maar dat betekent beslist niet dat we voldaan achterover kunnen leunen.’

Leden van denktank
De VTW-denktank bestaat naast Jacobine Geel en Patrick Kenis uit: Jantine Kriens (RvC Vestia en RLI) ; Martin van Rijn (voorzitter Aedes) ; Erik Dannenberg (voorzitter Divosa) ; Chris Kuijpers (DG ministerie BZK) ; Bharti Girjasing (Blikverruimers) ; Anna Oosterhuis (Heijmans) ; Robert de Heer (Habitask) ; Esmé Wiegman (directeur Valente, vereniging daklozenopvang) ; Carlo Vankan (wethouder Valkenburg, VNG, commissie Ruimte, Wonen, mobiliteit) ; Sylvo Gaastra (Woonbond) ; Anouk Corel (Platform 31) ; Anne Jo Visser (Manager Energietransitie Gemeente Utrecht en commissaris Dunavie); Bert Krikke (VTW bestuurslid) en Albert Kerssies (directeur VTW)