Interview: ‘Accountant steeds meer sparringpartner’ Johan Scheffe (NBA) en Lizan Goossens-Kloek (Deloitte) over relatie commissaris accountant

Sinds 2015 is de commissaris opdrachtgever van de accountant voor de controle van de jaarrekening. Tijdens het VTW-webinar op 2 oktober a.s. presenteert Johan Scheffe (NBA) met VTW-directeur Albert Kerssies de resultaten van een enquête over de relatie tussen commissaris en accountant. Lizan Goossens-Kloek, partner bij Deloitte en voorzitter van de stuurgroep Woningcorporaties van de NBA, reflecteert op de resultaten.

In de VTW-handreiking ‘Spel met meerwaarde, de relatie tussen de RvC, het bestuur en de externe accountant’ uit 2017 staan 12 aanbevelingen voor toezichthouders om de relatie met de accountant op een goede manier in te vullen. Maar hoe worden die aanbevelingen in de praktijk opgevolgd? De VTW en de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) hebben onder hun leden hierover een enquête gehouden. Daarnaast hebben zij de deelnemers aan het onderzoek een aantal stellingen voorgelegd.

Hoge respons
Volgens Johan Scheffe, beleidsmedewerker en secretaris van de stuurgroep Woningcorporaties van de NBA, is de respons onder de commissarissen hoog. ‘Het onderwerp leeft’, stelt Scheffe. ‘Een goede samenwerking is essentieel. Het is belangrijk om elkaar scherp te houden.’

Opdrachtgever

Sinds 2015 is de RvC opdrachtgever van de accountant, zoals in de Woningwet is vastgelegd. Dat betekent dat de commissaris zich sindsdien meer moet verdiepen in de taken van de accountant en de banden moet aanhalen. Per 1 januari van dit jaar geldt dat bij corporaties met de OOB-status (met meer dan 5000 vhe) de Auditcommissie (AC) opdrachtgever is. Met de OOB-status is ook het extern toezicht verscherpt en de regeldruk toegenomen: ook dit heeft gevolgen voor de relatie tussen de commissaris en de accountant.

Risico
Volgens Scheffe wordt van de commissaris van de corporatie steeds meer gevraagd. ‘Het is geen erebaantje meer. Je moet goed op de hoogte zijn, ook de richtlijnen voor accountants kennen. Je bent als commissaris verantwoordelijk, het risico op reputatieschade is groter geworden. Zeker in de corporatiesector. Als er iets niet goed gaat, duikt de pers er al snel bovenop.’

Dat de accountant verder kijkt dan cijfers, daar kan de RvC haar voordeel mee doen, stelt Scheffe van de NBA. ‘De accountant gaat de organisatie in, ziet wat er speelt. Hoe mensen samenwerken, hoe de bestuurder of manager opereert. Dat gaat over cultuur en gedrag. De RvC kan de accountant ook zelf vragen om die inzichten te delen. Dat moet de accountant natuurlijk met de nodige tact doen. Maar voor de commissaris als opdrachtgever is dit waardevolle informatie.’

Voorop staat dat de accountant het publieke belang dient om de corporaties te controleren en zekerheid te bieden. Maar hij of zij is ook steeds meer een sparringpartner, stelt Scheffe. ‘Een accountant kijkt op de eerste plaats naar de verantwoording achteraf. De corporaties staan echter voor grote opgaven, zoals nieuwbouw en de energietransitie. Met zijn/haar kennis van de organisatie en inzicht in de cijfers kan de accountant juist vooruitkijken. En met de RvC hierover sparren.’

Accountant in de praktijk
Tijdens het VTW-webinar reflecteert Lizan Goossens-Kloek op de uitkomsten van de enquête. Als accountant en partner van Deloitte controleert zij momenteel tien corporaties. Door de jaren heen heeft zij voor ruim 70 verschillende corporaties gewerkt. Commissarissen werken professioneler, maar er is nog terrein te winnen, stelt ze. ‘Ik moet soms zaken toelichten die naar mijn mening bekend moeten zijn. Ik vind het belangrijk dat de commissaris als opdrachtgever zich goed voorbereidt, en daardoor de accountant goede vragen kan stellen. Dat gebeurt niet overal.’

Goede gesprek
In de Governancecode woningcorporaties en de VTW-handreiking ‘Spel met meerwaarde’ staat dat de commissaris en de accountant vaker één op één het goede gesprek moeten voeren. Goossens-Kloek vindt, net als Scheffe, dat de RvC moet profiteren van de kennis en inzichten van de accountant. Maar ook omgekeerd moet de commissaris het werk van de accountant kritisch en onafhankelijk beoordelen. ‘Ook dat hoort bij de rol als opdrachtgever,’ stelt ze.

Meer informatie VTW-webinar op 2 oktober:
Ben Spelbos, mede-auteur van de VTW-handreiking ‘Spel met meerwaarde’, is dagvoorzitter tijdens het webinar op 2 oktober (van 10.30 uur tot 12.00 uur). Ook twee commissarissen geven een reactie op de uitkomsten van de enquête over de relatie tussen de commissaris en de accountant. Daarnaast is er ruimte voor vragen en discussie. Voor dit webinar is het maximale aantal deelnemers bereikt.

VTW-publicatie ‘Spel met meerwaarde’: https://www.vtw-publicaties.nl/spel-met-meerwaarde/

Stuurgroep woningcorporaties NBA: https://www.nba.nl/themas/publieke-sector/stuurgroep-woningcorporaties/