Uitkomsten 2e enquête RvC-voorzitters over coronacrisis

In de beginperiode van de coronacrisis heeft de VTW bij uw RvC-voorzitters uitgevraagd of en hoe wij als bestuur en bureau van de VTW extra ondersteuning kunnen bieden om uw werk als toezichthouder goed te kunnen blijven uitvoeren tijdens deze moeilijke tijd. Ook hebben wij gevraagd waar u concreet tegen aan loopt. Vier weken later heeft de VTW de uitvraag herhaald.

De vragenlijst is uitgezet onder 263 RvC-voorzitters van 278 woningcorporaties (een aantal is voorzitter van meerdere corporaties). De respons was ongeveer gelijk als bij de eerste uitvraag; ruim 20%.

Geplande vergaderingen vinden meer doorgang, het onderlinge contact is iets minder intensief
Bijna alle RvC-voorzitters geven aan dat geplande vergaderingen gewoon doorgang vinden (tegen iets minder dan driekwart eerder). Het onderlinge contact is iets minder intensief dan in de eerste weken van de coronacrisis. Ruim een kwart heeft wekelijks contact met elkaar (tegen 50% eerder).

De vergaderingen zijn nog steeds vrijwel uitsluitend op afstand, maar men komt iets vaker fysiek bij elkaar dan in de beginperiode van de coronacrisis; 4% (tegen 2% eerder). De vergaderingen op afstand verlopen via (een combinatie van) conference calling met of zonder beeld, mail, telefoon en WhatsApp. Naast conference calling via bellen (11%) maken RvC’s gebruik van digitale vergaderapps zoals Microsoft Teams (72%), Zoom (11%), Skype (9%) en Facetime (7%).

De meeste RvC’s schakelden direct na aanvang van de coronacrisis over op het nieuwe vergaderen. Ze zijn hier inmiddels ook meer aan gewend, maar ervaren het niet fysiek bij elkaar komen (nog steeds) als suboptimaal. Vooral in hun rol als klankbord/raadgever van het bestuur. Bij het op afstand vergaderen wordt de afstand vaak letterlijk én figuurlijk gevoeld. De dynamiek is anders en non-verbale communicatie valt vrijwel volledig weg. Gewezen wordt op het belang van vertrouwen, een goede voorbereiding en duidelijke spelregels.

RvC-voorzitters geven aan dat bepaalde onderwerpen die fysiek contact vereisen om zich als raad een beeld en/of oordeel over te vormen en over te besluiten, worden uitgesteld. Hierdoor verwacht men dat de druk op de agenda voor de 2e helft van dit jaar erg groot zal worden. Tegelijkertijd is het besef aanwezig dat “waar de wereld ‘vertraagt’ is er onvermijdelijk ook sprake van vertraging in het werk van de corporaties” en dat de impact voor de corporaties in geen verhouding staat tot de impact op bijvoorbeeld de zorg.

De RvC wordt voldoende door bestuurder betrokken, maar % neemt af
De overgrote meerderheid van de RvC-voorzitters geeft aan dat zij voldoende door de bestuurder wordt betrokken bij de aanpak van de gevolgen van de coronacrisis voor de corporatie, medewerkers en huurders, maar ligt met 93% iets lager dan in de eerste weken (96%). Bijna 70% van de RvC-voorzitters heeft wekelijks contact met de bestuurder (tegen ruim twee derde eerder) en bijna 30% volgt het normale patroon (tegen ruim 20% eerder). Het aantal RvC-voorzitters dat dagelijks contact heeft is afgenomen tot 2% (tegen ruim 10% eerder).

Belangrijkste thema's en zorgen; zorgen over financiële impact op corporaties neemt toe
Als belangrijkste thema's voor de RvC tijdens de coronacrisis worden genoemd: Gezondheid van het personeel (83% tegen 94% eerder), Contacten met de huurders (80% tegen 87% eerder) en Huurverhoging (39%, in de eerdere uitvraag niet als thema meegenomen). Ongeveer een vijfde tot een kwart noemt ook: Huurachterstanden (26% tegen 25% eerder), Financiën (26% tegen 17% eerder), Investeringen uitstellen of juist naar voren halen (24% tegen 15% eerder) en Contacten met maatschappelijke partners (20% tegen 27% eerder). Hierbij valt op dat het thema Financiën en Investeringen veel vaker worden genoemd dan in de beginperiode van de crisis.

Andere thema’s hebben minder prioriteit en zijn in vergelijking met de beginperiode van de crisis toe- of juist afgenomen: Huisuitzettingen (15% tegen 19% eerder), Huuruitstel (11% tegen 25% eerder), Opdrachtgeverschap (11% tegen 6% eerder) en Contacten met gemeente (7% tegen 21% eerder). Energietransitie wordt in beide uitvragen door niemand genoemd.

RvC-voorzitters maken zich nog steeds zorgen over de gezondheid van het personeel en de impact van de coronacrisis op de organisatie én huurders, maar iets minder. Een aantal belangrijke zaken met betrekking tot kwetsbare huurders is inmiddels geregeld. Op landelijk niveau zijn afspraken gemaakt huisuitzettingen voorlopig uit te stellen. Ook biedt de sector individueel maatwerk voor huurders die in financiële moeilijkheden zijn gekomen door werktijdverkorting of omdat ze zzp-er zijn zonder inkomen. 

Een groeiend aantal RvC-voorzitters maakt zich zorgen over de financiële impact van de coronacrisis voor de sector en voor individuele corporaties.

Wat verwacht de RvC van de VTW
Ruim 60% van de RvC-voorzitters wil vooral door de VTW geïnformeerd worden over de gevolgen van de coronacrisis voor de sector (tegen 69% eerder). Het aantal RvC-voorzitters dat vindt dat de VTW meer online bijeenkomsten moet aanbieden is toegenomen (17% tegen 6% eerder).

De VTW informeert haar leden via berichten op de website van de VTW (tag: Corona) en de nieuwsbrief. In april heeft de VTW een eerste eerste online bijeenkomst gehouden ‘Toezicht op digitalisering/IT’. Deze wordt in mei nog 5x herhaald. Ook in mei: drie online bijeenkomsten ‘Visie WSW op de gevolgen van de coronacrisis voor corporaties’. Deze zijn inmiddels vol, maar een vierde bijeenkomst wordt gepland.

Vragen die veel RvC-voorzitters bezig houden, ook nu de coronacrisis alweer enkele maanden duurt: Hoe hou je in deze crisistijd goed toezicht? Hoe gaan andere RvC’s om met om met de coronacrisis en toezicht houden? De VTW interviewde inmiddels drie RvC-voorzitters over hun ervaringen in deze corona crisistijd, hoe je dan als RvC goed toezicht houdt en hoe de corona crisis de corporatie raakt. Bekijk de interviews met Eric Kemperman, Dorien de Wit en Eric Dannenberg op het VTW YouTube kanaal.

Meer informatie
Een samenvatting van de resultaten van de eerste uitvraag kunt vinden in de Nieuwsbrief van 27 maart jl.