‘Digitalisering onderbelicht in strategie corporatie’ - interview met digicommissaris Ries Bode

Ries Bode die als digi-commissaris ruime ervaring heeft in onder meer de maritieme en logistieke sector, gaat tijdens de VTW-bijeenkomst over toezicht op digitalisering op 1 november met de VTW-leden in gesprek over de kansen en risico’s van de digitale transformatie. Bode: ‘Praat en denk mee. De impact is enorm.’

 Tekst: Lisette Vos

Aan het begin van het interview haalt Ries Bode het onderzoek naar de digitale transformatie in de boardrooms van dit voorjaar aan. (*) Opvallende uitkomst: een kwart van de commissarissen zegt over voldoende kennis over IT en digitalisering te beschikken, terwijl slechts één procent van de bestuurders stelt dat de RvC over voldoende kennis beschikt. Daarnaast blijkt dat de digitale transformatie vaak geen onderdeel is van de strategie van de organisatie.  

Strategie
Volgens Bode zijn de uitkomsten van het onderzoek van het Nationaal Register onder bestuurders en commissarissen in diverse sectoren veelzeggend. ‘Er is verschil van mening over de kennis die aanwezig is bij de RvC. Maar de conclusie is vooral dat er té weinig kennis is. Ook toezichthouders moeten meer kennis opbouwen. De tweede aanbeveling is dat de digitale transformatie in elke boardroom op de agenda moet staan.’

Op 1 oktober nam Ries Bode na tien jaar afscheid als digi-commissaris bij Portbase, een not-for-profit organisatie die de Nederlandse havens slimmer en efficiënter laat werken, onder meer door vergaande uitwisseling van data door de bedrijven en overheidsorganisaties in de logistieke keten. Als interim-directeur was hij eerder onder meer verantwoordelijk voor de realisatie van het telecom-netwerk voor de Rotterdamse haven. In het begin van zijn loopbaan heeft Bode zelf als hardware engineer en systeemontwerper gewerkt.

Brede perspectief
Vanuit dat brede perspectief (als toezichthouder, bestuurder én programmeur) deelt Bode zijn kennis en ervaring. Tijdens de VTW-bijeenkomst over toezicht op digitalisering op 1 november gaat hij met de VTW-leden in gesprek. ‘Als relatieve buitenstaander kan ik met een frisse blik naar de sector kijken. Welke actuele ontwikkelingen zijn relevant voor corporaties? Wat is de toegevoegde waarde? Waar staan de corporaties nu? Samen kunnen we het belang voor de corporatie en de huurders bepalen.’ 

Data beschikbaar
Corporaties kunnen in de digitalisering nog veel stappen zetten, stelt Bode. Zij kunnen data uit verschillende bronnen breder inzetten om beter onderbouwde beslissingen te nemen. Zo zijn onder meer gegevens uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen van het Kadaster en Publieke Dienstverlening op de Kaart voor iedere organisatie beschikbaar. Deze data kunnen volgens Bode bijdragen aan een efficiënte planning en uitvoering van onderhoud en renovatie. Door de plaatsing van sensoren in en om woningen kunnen corporaties zelf data meten, ook om bijvoorbeeld het onderhoud van woningen efficiënt aan te pakken.

Optimist met genuanceerde kijk
Bode is een optimist met een genuanceerde kijk, stelt hij. ‘Natuurlijk spelen er ethische vragen, zoals over privacy, daar moet je goed over nadenken. Maak steeds de afweging: wat doen we als organisatie wel, wat niet. Voor mij staat wel voorop dat digitale technologieën een belangrijke en positieve bijdrage aan de maatschappij kunnen leveren.’

In gesprek met huurders
De huurders moeten echter niet over het hoofd worden gezien. Wat gebeurt er met de data van de huurders en de toepassing van algoritmes? Daarover moeten corporaties met huurdersorganisaties in gesprek gaan. Bode: ‘Maak het transparant. Bespreek wat de mogelijkheden zijn en de voordelen voor de corporatie en huurders. Wat zouden eventuele negatieve effecten kunnen zijn?’

Dat geldt ook voor de digitale dienstverlening. Panels met huurders moeten vooraf testen of de gekozen aanpak werkt. ‘Je kan er tegenwoordig vanuit gaan dat de meeste mensen een smartphone hebben, maar wat als een deel van de huurders die alleen gebruikt om te bellen? Dan kan je een mooie App hebben om bijvoorbeeld een storing te melden, maar dan schiet je bij een deel van de huurders je doel voorbij.’

Op de agenda
Bode vindt dat elke RvC zich moet verdiepen in digitalisering en IT, al is volgens hem een digi-commissaris niet direct noodzakelijk. Wél moet het onderwerp op de agenda staan. ‘Ga in gesprek met de bestuurder. Vraag naar de visie op digitalisering en hoe deze onderdeel uitmaakt van de bedrijfsstrategie. Dan ontdek je vanzelf of de bestuurder en de organisatie voldoende toegerust zijn. Sta stil bij de ethische vragen en maak dilemma’s bespreekbaar. De impact van de digitalisering is enorm, daar moet je als organisatie mee aan de slag.’

VTW-bijeenkomst op 1 november
Staat de digitale transformatie bij uw RvC op de agenda? Heeft u als toezichthouder voldoende zicht op de mogelijkheden en impact van digitalisering op uw corporatie? Heeft de RvC voldoende kennis in huis? De VTW houdt op 1 november een bijeenkomst over toezicht op digitalisering in Nieuwegein. Praat en denk mee.

Aanmelden voor de bijeenkomst kan via deze link

De VTW heeft een werkgroep toezicht op digitalisering en IT die onder meer de handreiking over dit thema heeft uitgebracht: VTW-handreiking toezicht op digitalisering en IT

(*) Onderzoek Nationaal Register naar digitale transformatie in de boardroom: https://www.nationaalregister.nl/kennisbank/commissarissen-overschatten-hun-kennis-over-digitalisering