Bestuurders en commissarissen woningcorporaties moeten kritisch blijven op eigen overtuigingen
Bij het besturen van een woningcorporatie en het toezicht houden door de raad van commissarissen (RvC) is een kritische grondhouding noodzakelijk. Als een bestuurder te veel vast houdt aan zijn eigen werkwijze, denkpatronen en overtuigingen kan dat leiden tot ongewenste situaties.
Dat blijkt uit het onderzoek ‘Kracht en tegenkracht’ naar de risico’s bij langzittende bestuurders dat in opdracht van de Autoriteit woningcorporaties (Aw) door Marilieke Engbers van de Vrije Universiteit Amsterdam is uitgevoerd.
Reactie VTW
Directeur Albert Kerssies: 'Een inspirerend en leerzaam vervolgonderzoek van Marilieke Engbers, over de echte dynamiek in de boardroom en het werkgeverschap van de RvC. Ik hoop dat ieder lid van de VTW dit rapport gaat gebruiken in de dagelijkse praktijk van het toezichthouden. We zullen de aanbevelingen en leerpunten zeker verwerken in onze producten en activiteiten.'
Onderzoek
De Autoriteit schrijft verder in het nieuwsbericht: 'Het onderzoek beschrijft 5 fasen die een bestuurder kan doorlopen en de variabelen die in deze fasen zijn handelwijze bepalen. Risico’s voor een bestuurder zijn dat hij niet meer leert, vasthoudt aan zijn eigen overtuigingen, geen tegenspraak meer duldt en gelijkgestemden om zich heen verzamelt. De bestuurder raakt als het ware vastgeroest in zijn eigen denkwijze, of zoals het rapport zegt: verkleefd aan zijn eigen paradigma. De organisatie blijft als gevolg hiervan te veel haar eigen koers varen. Zelfs zonnekoninggedrag ligt dan op de loer.
Kracht en tegenkracht
Het risico zit ‘m niet zozeer in de duur die een bestuurder actief is, maar meer in de mate waarin tegenspraak om de bestuurder heen een plek heeft gekregen. Het onderzoek biedt een aantal oplossingen voor de RvC om tegenspraak te organiseren. De kern daarvan is dat een RvC gezamenlijk stilstaat bij het functioneren van de bestuurder en actief het gesprek voert over de werkwijzen en denkbeelden. Van de RvC mag een actieve werkgeversrol verwacht worden. Juist bij een krachtige bestuurder, zal de RvC een grote tegenkracht moeten organiseren. Dat is niet vanzelfsprekend omdat ook de RvC verkleefd kan zijn aan eigen overtuigingen. Zo kan de RvC bijvoorbeeld menen dat zijn manier van toezichthouden toch echt de juiste is.
De Aw organiseert begin 2020 een sectordag om hierover met de sector in gesprek te gaan, bewustwording te stimuleren en een volgende stap te zetten in het versterken van sterke governance bij woningcorporaties.'
De Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) ondersteunt dit onderzoek van harte en is actief betrokken bij de verdere implementatie van de aanbevelingen van het onderzoek onder commissarissen. Ook de Nederlandse Vereniging Bestuurders Woningcorporaties (NVBW) herkent zich in de bevindingen en aanbevelingen van het onderzoek. In het kader van ‘leren’ zal de NVBW dit onderwerp uitgebreid met haar leden bespreken.
Rapport Kracht en tegenkracht
U kunt het rapport 'Kracht en tegenkracht' hier lezen en downloaden.