"We staan aan het begin van nieuwe ontwikkelingen" - Presentatie VTW-handreiking digitalisering en IT tijdens themabijeenkomst

Ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en IT gaan razendsnel, maar corporaties staan pas aan het begin van de toepassing van digitale technologieën als blockchain. Voor toezichthouders die zich nog onwennig voelen in deze nieuwe wereld, heeft de VTW een handreiking opgesteld. Deze is tijdens de themabijeenkomst digitalisering en IT op 27 november gepresenteerd.
 
Tekst: Lisette Vos

In de handreiking digitalisering en informatietechnologie die Arnoud Klerkx in samenwerking met de VTW-werkgroep heeft opgesteld, beschrijft de digi-commissaris bij Habion en gastdocent aan de opleiding voor commissarissen aan de Erasmus Universiteit zes digitale innovaties. Te weten: data en artificial intelligence (machine learning), virtual reality/augmented reality, 3D printing, blockchain, internet of things en robots/drones. Die innovaties kúnnen relevant zijn voor corporaties.

Blockchain
Nanning de Jong van adviesbureau Berenschot gaf tijdens de VTW-themabijeenkomst over één van die innovaties – blockchain - een korte lezing. Nagenoeg alle aanwezige leden hadden van deze technologie gehoord, maar nog niemand uit de zaal had er bij een corporatie mee te maken gehad. De bitcoin, de digitale munt die vaak in één adem met blockchain wordt genoemd, is wel al meer gemeengoed.

Geen centrale partij
Blockchain is simpelweg te vertalen als een keten van blokjes digitale informatie. Er is geen centrale partij nodig om ingevoerde gegevens (bijvoorbeeld een factuur die moet worden uitbetaald) te controleren en goed te keuren, dat doen de gebruikers van blockchain zelf (decentraal). Is het blokje digitale informatie door alle gebruikers goedgekeurd en opgenomen in de blockchain, dan kan een transactie doorgaan (bijvoorbeeld: de ingediende factuur wordt uitbetaald). De gegevens in de blockchain blijven altijd hetzelfde, deze kunnen niet door een individuele gebruiker worden veranderd.
  
Van controleur naar regisseur
Volgens De Jong van Berenschot kan blockchain repetitieve werkzaamheden van medewerkers overnemen, zoals het controleren van een factuur. Die medewerker moet dan uiteraard wel bij één van de partners werken die samen gebruikmaken van blockchain. ‘De rol verandert van controleur naar regisseur,’ stelt De Jong. ‘Dat scheelt geld en tijd. Tijd die een medewerker kan besteden aan persoonlijk contact met de huurder die daar wél behoefte aan heeft.’

Pilot-fase
De eerste initiatieven met blockchain bestaan al, maar de technologie heeft nog geen hoge vlucht genomen. De Jong noemde enkele voorbeelden. Zo heeft de gemeente Zuidhorn volgens hem het kindpakket gebouwd op basis van blockchaintechnologie. Hierdoor kunnen ouders die recht hebben op een kindpakketbudget direct – en zonder administratieve rompslomp – bij twaalf winkels in de gemeente artikelen voor hun kind kopen. Ouders kunnen het budget niet op een andere manier uitgeven.
De aanwezige toezichthouders hadden veel vragen over de toepassing van blockchain, bijvoorbeeld over invoering van data die niet kloppen (en die niet meer kunnen worden veranderd), over bij wie de verantwoordelijkheid ligt en over cybersecurity. Ook stelde een commissaris dat het veel energie kost om exact dezelfde data op meerdere plaatsen digitaal op te slaan en bij te werken (en dus niet bij één centrale partij). ‘Het gevoel dat mij vooral bekruipt is dat blockchain zich nog in de pilot-fase bevindt,’ meende een andere commissaris.

Digitale corporatie
De tweede lezing ging over de ambitie van Mitros om als digitale corporatie huren beter en makkelijker te maken. Doel van Qlinker – zoals de digitale corporatie heet - is uiteindelijk een hogere klanttevredenheid én lagere bedrijfskosten. Directeur-bestuurder Toon Corver van Mitros noemt de online webwinkel Coolblue een lichtend voorbeeld. ‘Hoe mooi is het als de huurder een ‘wow-gevoel’ heeft over onze service.’

Startups op zolderkamer
Volgens Corver verandert de wereld razendsnel en kunnen corporaties daar de ogen niet voor sluiten. Op de zolderkamer van Mitros werkt de corporatie samen met startups aan het digitale platform dat 24 uur per dag 7 dagen in de week beschikbaar is. Bij alle online trajecten, zoals het verhuurproces of de afhandeling van een klacht, staat de huurder centraal. Huurders geven in een klantenpanel tijdens de testfase hun mening. Als het digitale platform volgend jaar live gaat, zal de corporatie de feedback van de huurders gebruiken om Qlinker te verbeteren.

In ontwikkeling
Corver zegt dat Qlinker ook na de lancering steeds in ontwikkeling blijft. ‘Kijk bijvoorbeeld naar de betaalapp van de ING. Daar worden steeds nieuwe functies aan toegevoegd. En als in de praktijk blijkt dat iets niet werkt, dan verwijdert ING die functie gewoon weer van de app.’

Vanuit perspectief van de toezichthouder
Rob Boekhout, commissaris bij de Maasdelta Groep, gaf tot slot zijn visie op digitalisering vanuit het perspectief van de toezichthouder. Volgens hem hebben de digitale ontwikkelingen een grote impact op de corporatie. ‘Digitalisering en IT moeten integraal onderdeel zijn van de strategie van de corporatie, daar ligt een ook een taak voor de RvC.’ Ook moet de RvC volgens hem voldoende kennis in huis hebben: bij de benoeming van een nieuwe commissaris gaat de RvC bij de Maasdelta Groep in ieder geval op zoek naar een man of vrouw met IT-ervaring.

Meer informatie:

De VTW-handreiking digitalisering en informatietechnologie is hier te downloaden:
http://www.vtw-publicaties.nl/toezicht-op-digitalisering-en-informatietechnologie/

Voorbeeld blockchaintechnologie bij gemeente Zuidhorn
https://www.berenschot.nl/expertise/diensten/blockchain/gemeente-zuidhoorn-blockchain/

Digitale corporatie Mitros
http://www.qlinker.nl/