Corporaties onderschatten de gevolgen van de digitale transformatie. Dat stelt Rodria Laline die als commissaris digitalisering en transformatie bij de Amsterdamse corporatie Rochdale is aangesteld. Volgens haar is het "absoluut noodzakelijk" dat elke RvC een commissaris heeft met kennis en ervaring op dit terrein. Sterker nog: de RvC is verantwoordelijk.
Tekst: Lisette Vos
De ontwikkelingen in technische innovaties gaan razendsnel en daar moeten corporaties op inspelen. Of ze willen of niet: de wereld om hen heen verandert in hoog tempo en dat heeft óók ingrijpende gevolgen voor de corporatie. Een nieuwe generatie van huurders staat via hun mobiele telefoon in directe interactie met de corporatie en gebruiken apps, waardoor een grote stroom aan data beschikbaar komt. Ook in woningen worden steeds meer data gemeten door de toepassing van sensoren die aan apparaten zijn gekoppeld.
Data-analyse
Corporaties moeten die data niet alleen opvangen, maar "veel belangrijker nog" analyseren. Die data-analyse vraagt om specifieke bedrijfskennis en is niet onder te brengen bij de IT-afdeling. "Het grootste misverstand is dat corporaties denken dat de digitale strategie hetzelfde is als IT. De analyse van big data heeft ingrijpende gevolgen voor strategie van de corporatie. Dat vraagt om een wendbare organisatie," aldus Laline.
 |
De organisatie van de corporatie moet op de schop, vindt Laline. "De CFO en het hoofd IT houden zich vooral bezig met ERP-systemen, portals en applicaties. De recente digitale transformaties gaan over bedrijfsstrategie en structuur, over nieuwe werkprocessen en over verandering in cultuur. Die veranderingen in de organisatie vallen onder de verantwoordelijkheid van de CEO en het hoofd Data-analyse."
Huur betalen met bitcoins
De centrale vraag is wat de toegevoegde waarde van technologische innovaties is voor de corporatie én voor de huurders. Volgens Laline moet het corporatiebestuur de toegevoegde waarde in een A4 kunnen toelichten. Dat helpt de RvC vervolgens om een besluit te nemen. "Hoe kijk je als commissaris aan tegen blockchain in vastgoed, waarbij transacties plaatsvinden zonder tussenkomst van een bank. Of tegen huurders die hun huur in bitcoins betalen? Of tegen privacy en cybersecurity?"
RvC verantwoordelijk
Als de kennis en expertise in het bestuur en de RvC ontbreekt, loopt de corporatie grote risico's, stelt Laline. "De bedrijfsstrategie en digitale strategie kan je niet meer los van elkaar zien. De Chinese muur ertussen is verdwenen. De digitale transformatie valt dus onder de corporate governance, en is daarmee de verantwoordelijkheid van de RvC. Dat dringt nog niet tot iedereen door. Als je als RvC onvoldoende kennis hebt over de digitale transformatie kan je niet goed toezicht houden en de organisatie aansturen. Er is nog veel werk aan de winkel."
Profiel commissaris
Voor de functie van commissaris digitale transformatie bij Rochdale heeft de RvC een speciaal profiel opgesteld. De urgentie is hoog, zo staat er te lezen: de digitale revolutie is in volle gang en heeft grote impact op de samenleving. Volgens het profiel moet de commissaris niet alleen kennis en ervaring op het terrein van de digitale transformatie hebben, maar ook leiderschap tonen door de kansen en bedreigingen van die digitalisering te herkennen en bespreekbaar te maken.
Kwetsbare huurders
Zo kan of wil niet iedereen meegaan in de digitale revolutie. Volgens Laline hebben corporaties hierin een extra verantwoordelijkheid. "Het is van groot belang dat de corporatie écht contact heeft met de huurders om wie het gaat. Maar niet alle huurders hebben een smartphone of kunnen de digitale ontwikkelingen bijbenen, omdat ze onvoldoende geschoold zijn en/of te weinig te besteden hebben. We moeten voorkomen dat deze groep afhaakt."
Balans
Rodria Laline heeft - met haar ruime staat van dienst op het terrein van governance én digitalisering - een enorme voorsprong in kennis. Bovendien raakt digitalisering elke beslissing die een RvC moet nemen, of het nu gaat om financiële of andere risico's. Dat ziet ze niet als een probleem. "In elke RvC is het een kwestie van structuur, competentie en gedrag. De commissarissen, met ieder hun eigen expertise, moeten elkaar aanvullen, en er geen competitie van maken. De RvC moet de juiste balans in haar "board dynamics" vinden.