Debat en stemming over wet versterking regie volkshuisvesting

De overheid moet weer meer grip krijgen op de volkshuisvesting. De Kamer debatteert met minister Keijzer (Volkshuisvesting) over het wetsvoorstel dat dit mogelijk moet maken.

Het Rijk, de provincies en de gemeenten krijgen door het wetsvoorstel meer instrumenten om de bouw van woningen te sturen. De bedoeling is dat dit helpt bij het oplossen van het tekort aan (betaalbare) woningen en het evenwichtiger maken van de woningvoorraad.

De verhalen van mensen die wanhopig op zoek zijn naar een woning zijn soms schrijnend, benadrukt Keijzer. Zij noemt de wet "een juridische stok achter de deur" om te zorgen dat er gebouwd wordt, zonder te blijven hangen in "plannenmakerij of dagdromerij".

Regie

Het oplopende woningtekort is inmiddels een crisis in een crisis, stelt Welzijn (NSC) vast. Zij wil dat de minister van Volkshuisvesting bouwlocaties kan gaan aanwijzen die "verhoogde attentie vereisen".

Het wetsvoorstel geeft het Rijk en de provincies de mogelijkheid om instructies te geven aan gemeenten over het volkshuisvestingsprogramma. Flach (SGP) ziet het nut daarvan, maar wil ook de positie van gemeenten niet te veel ondermijnen. Daarom moet het Rijk of de provincie er wat hem betreft eerst via overleg met een gemeente uit proberen te komen.

Afspraken moeten afdwingbaar zijn, vindt Keijzer. Daarom bevat de wet termijnen om een oplossing te vinden. Mocht dat niet op tijd lukken, dan kan het Rijk knopen doorhakken.

Het wetsvoorstel regelt dat er woningbouwregio's komen, die een regierol krijgen. Het is belangrijk dat die woningbouwregio's er snel zijn, betoogt Boswijk (CDA), zodat de woningcrisis daadwerkelijk wordt aangepakt. Hij wil dat ze binnen drie maanden na inwerkingtreding van het wetsvoorstel zijn gevormd.

Er is geen gebrek aan bouwplannen, stelt Vijlbrief (D66) vast, maar de uitvoering is vaak een probleem. Dit wil hij oplossen door het aanstellen van een "bouwbaas", die met doorzettingsmacht en voldoende budget ervoor kan zorgen dat projecten snel van de grond komen.

Voorrang

Dakloze mensen hebben in veel gemeenten geen recht op urgentie, stelt Beckerman (SP), vooral als ze niet in een maatschappelijke opvang zitten. Dat is in haar ogen onterecht en daarom wil ze hun dezelfde voorrang geven als andere kwetsbare groepen.

Alle kinderen in Nederland verdienen een goede start in een veilige thuisomgeving, zegt Grinwis (ChristenUnie). Hij wil daarom gemeenten verplichten om urgentie te verlenen aan dakloze gezinnen met minderjarige kinderen.

Keijzer vindt dat we ons moeten afvragen of we niet te veel groepen urgent hebben verklaard, want "als je bijna iedereen urgent noemt, is niemand meer urgent". Het gaat om potentieel grote aantallen, waarschuwt de minister, waardoor de wachtlijsten langer zullen worden.

Dat Nederlandse woningzoekenden jarenlang op een wachtlijst staan, komt volgens Mooiman (PVV) mede doordat statushouders in een groot aantal gemeenten voorrang krijgen. Hij wil dat die voorrangsmogelijkheid verdwijnt. Van Houwelingen (FVD) vreest dat de overheid de wet kan gebruiken als "een dwangwet" om gemeenten tegen hun zin woningen te laten bouwen voor statushouders.

Betaalbaarheid

Moet in de wet geregeld worden welk percentage nieuwbouwwoningen een sociale huurwoning is? Sommige woordvoerders willen vastleggen dat elke gemeente minimaal 30% of zelfs 40% sociale huurwoningen moet bouwen, zeker als ze weinig van dat soort woningen hebben.

El Abassi (DENK) denkt dat de wet uiteindelijk zorgt voor minder sociale huurwoningen, omdat gemeenten die al boven het landelijke gemiddelde van 26% zitten geen sociale huurwoningen bij hoeven te bouwen. Nederland heeft volgens De Groot (VVD) juist behoefte aan veel meer betaalbare koopwoningen. Hij wil daarom dat daar meer ruimte voor komt.

Mijn beleid is gericht op meer woningen bouwen, niet op het aandeel sociale huur vergroten, zegt Keijzer. Zij benadrukt dat behoeften per gemeente verschillen. In grote steden is er bijvoorbeeld de zorg dat onderwijzers, brandweermensen en verpleegkundigen die te veel verdienen voor sociale huur, geen woning meer kunnen kopen.

Gemeenten kunnen bepalen dat nieuwe betaalbare koopwoningen alleen verkocht mogen worden aan bepaalde groepen, zoals woningzoekenden met specifieke beroepen, startende jongeren of lagere middeninkomens. De Hoop (GroenLinks-PvdA) wil dat gemeenten deze voorwaarde ook kunnen opleggen als zo'n woning binnen tien jaar opnieuw wordt verkocht.

Snellere procedures

Wijen-Nass (BBB) oppert diverse manieren om procedures te versnellen, bijvoorbeeld prorogatie (het overslaan van bezwaar) en een optie voor de bestuursrechter om een tweede zitting te schrappen. Ook wil ze dat hogerberoepzaken over woningbouwprojecten met een verkorte uitspraak afgedaan kunnen worden. Keijzer omarmt deze voorstellen, omdat ze de woningbouw versnellen.

Bron: tweedekamer.nl

Voorstel Aedes, VNG, IPO en Woonbond

Aedes stelt - samen met VNG, IPO en Woonbond - een eenvoudigere aanpak voor: bouw in elke gemeente minimaal 2/3 betaalbaar en minimaal 30% sociaal. Wel kan een regio of gemeente het verzoek indienen om daarvan af te wijken. Dit kan alleen om volkshuisvestelijke redenen en in afstemming met buurregio’s en -gemeenten en ná advies van corporaties en huurdersorganisaties.

Lees HIER het artikel van Aedes

De Kamer stemt op 1 juli over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.