Politiek nieuwsoverzicht 13 januari 2025

CPB zet stevige vraagtekens bij woningbouwsubsidies

De VTW Factsheet praat jou bij over alle voor de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) relevante politieke ontwikkelingen en mediaberichten. Met deze week onder andere:


Woningbouwsubsidies

De subsidies die de overheid verstrekt voor woningbouw zouden weleens vooral een grondprijsopdrijvend effect kunnen hebben. Dat zegt het Centraal Planbureau in een rapport. Afgelopen jaren werden miljarden gepompt in onder meer de woningbouwimpuls en de startbouwimpuls. De huidige minister Keijzer heeft geld beschikbaar voor een realisatiestimulans, maar deze moet wel nog worden uitgewerkt.

Volgens het CPB kunnen subsidies wel helpen voor onrendabele toppen, maar is het zeer de vraag of ze stimulerend werken voor de nieuwbouw. Vooral in tijden van stijgende huizenprijzen gaan de subsidies volgens de analisten vooral naar hogere grondprijzen. Volgens het CPB zijn de complexiteit van regelgeving en schaarse ruimte belangrijke bronnen van stagnatie die niet met extra geld kunnen worden opgelost.

Om subsidies effectief en doelmatig te laten zijn zouden ze beperkt moeten worden ingezet voor onrendabele toppen en publieke voorzieningen als infrastructuur en groen. Ook zouden ze kunnen helpen voor verandering van de samenstelling van de woningvoorraad, bijvoorbeeld voor splitsen en optoppen.

Daarbij zouden de subsidies vergezeld moeten gaan met aanvullend grondbeleid, zoals heffingen op waardestijgingen van grond. Eerder kwam het IBO Woningbouw en grond al tot een vergelijkbaar advies. Het CPB stelt daarnaast dat de tijdelijkheid van subsidies belangrijk is om te voorkomen dat deze structureel wordt meegenomen in de waardering van grond.

Eerder was ook de Rekenkamer al kritisch op de woningbouwimpuls, omdat het kabinet onvoldoende kon aantonen dat het beschikbare geld van invloed was op de gerealiseerde woningen.

  • CPB: Subsidies geen wondermiddel voor meer woningen
  • Binnenlands Bestuur: Planbureau opent opnieuw debat over woningbouwsubsidies
  • FD: Planbureau: subsidies leiden nauwelijks tot meer nieuwbouw


Lelylijn

Staatssecretaris Jansen wil via een masterplan toewerken naar de realisatie van de Lelylijn. Dat heeft hij de Kamer laten weten. De veelbesproken verbinding zal het onder andere mogelijk maken om gerichte woningbouw te realiseren, maar voor vervolgstappen zijn momenteel onvoldoende middelen. Jansen verwacht ook niet dat dit bij de voorjaarsbesluitvorming anders zal zijn. Het masterplan wordt gezien als een vervolgstap om zaken uit te kunnen zoeken, waaronder de woningbouwopgave.

"De bedoeling is dat met het masterplan Lelylijn wordt gekeken hoe de lijn ingebed kan worden in de ruimtelijke structuur van Nederland. [..] Ruimtelijk gezien is het voorts belangrijk om mogelijke woningbouw- en werkplekken in combinatie met stationslocaties in Emmeloord en Drachten verder uit te werken. Daarbij wordt tevens gekeken naar mogelijke fasering in de uitvoering."

Kamerbrief: Voortgang vervolgstappen Lelylijn en Nedersaksenlijn


Midden-Holland

De ChristenUnie roept minister Keijzer op om werk te maken van betaalbare huurwoningen in Waddinxveen en Midden-Holland. Dat valt op te maken uit ingediende Kamervragen. Volgens Kamerlid Grinwis heeft deze regio veel potentie voor woningbouw, maar hebben de corporaties een beperkte investeringscapaciteit.

"Deelt u de mening dat het, gegeven de enorme nood aan betaalbare (huur)woningen, onuitlegbaar is dat corporaties wel de personele capaciteit en potentiële bouwlocaties bezitten, maar onvoldoende investeringscapaciteit hebben om woningen te ontwikkelen, en daardoor de woningbouw van betaalbare woningen stokt? Hoe wilt u deze problematiek aanpakken?", aldus Grinwis, die onder ander vraagt of projectsteun hierbij zou kunnen helpen.

Vragen van het lid Grinwis (ChristenUnie) aan de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening over beperkte investeringscapaciteit van woningcorporaties in Waddinxveen en Midden-Holland


Terug