De VTW Factsheet praat jou bij over alle voor de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW) relevante politieke ontwikkelingen en mediaberichten.
Met deze week onder andere:
De ministeries hebben in ambtelijke analyses van het coalitieakkoord diverse kritische kanttekeningen geplaatst. Zo wordt gewezen op de aangekondigde investeringen in woningbouw. Deze zijn weliswaar in lijn met wat vereist is, maar niet structureel. "Het zijn geen structurele middelen waardoor er veel onzekerheid blijft voor medeoverheden en marktpartijen", zo valt te lezen.
Ook wijzen de ambtenaren de coalitie erop dat marktpartijen niet zijn uitgenodigd voor de aangekondigde woontop en wordt de vraag gesteld of de maatregelen om corporaties tegemoet te komen voldoende zijn voor de vereiste investeringen in bouw, verduurzaming en leefbaarheid.
Om procedures en processen te kunnen versnellen zal bovendien extra geïnvesteerd moeten worden in gemeenteambtenaren.
Verder zijn er grote juridische twijfels over het invoeren van een grondbelasting. "Voorkomen moet worden dat een grondbelasting aanleiding vormt tot het op grote schaal aanvechten van de geheven belasting", aldus de ambtenaren. "Het risico bestaat dat bij een te hoge heffing sprake is van inbreuk op het eigendomsrecht (artikel 1 EP EVRM). Om voldoende effect te hebben is een tarief nodig dat hoog is. Door de smalle grondslag zal een belasting op bouwgrond geen hoge opbrengsten opleveren."
Het aangekondigde onderzoek naar het recht van huurders om hun eigen huurwoning te komen noemt het ministerie onuitvoerbaar. Volgens de ambtenaren is zoiets al onderzocht en een onevenredige inbreuk op het eigendomsrecht gebleken.
Ook is er forse kritiek op het voornemen om voor het gereguleerde segment de maximale huurverhogingen weer te koppelen aan de inflatie. Hierdoor ontstaat immers een discrepantie tussen sociaal enerzijds en middenhuur/vrije sector anderzijds. "Dit is verwarrend en moeilijk uitlegbaar", zo valt te lezen. "Gegeven het feit dat de inflatie en de loonontwikkeling elkaar op langere termijn beperkt ontlopen, blijft het wenselijk om te verkennen of er ruimte is om toch voor alle segmenten in te zetten op een koppeling tussen de jaarlijkse huurverhogingen en de CAO-loonontwikkeling".
De ambtenaren stellen dat de nieuwe coalitie de Wet versterking regie volkshuisvesting grotendeels in stand houdt, maar wel verder gaat met betrekking tot de eis van 30 procent sociale huur bij nieuwbouwprojecten. In de voorliggende wet geldt die eis alleen als een gemeente nog niet op dat percentage zit. In het voorstel van de coalitie geldt de eis voor alle nieuwbouwprojecten. Volgens de ambtenaren is het onduidelijk of die woningen allemaal door corporaties gebouwd moeten worden.
Verder worden grote vraagtekens gezet bij het schrappen van de voorrang voor statushouders en de gevolgen van het terugdringen van migratie. Zo blijven statushouders langer in asielopvang waardoor de maatschappelijke kosten/baten niet meer in balans lijken. Ook wordt onderbouwd waarom het erg riskant is om "immigratiebeperkende maatregelen als een snelle oplossing voor het woningtekort te presenteren".
Ook vragen de ambtenaren zich af of de energietransitie voldoende ondersteund wordt. Zo wordt gewezen op de beperking van de middelen voor de SDE++-regeling waardoor de stimulering van warmtebronnen zal vertragen "en directe impact heeft op de doelstelling om in 2030 500.000 bestaande woningen op een warmtenet aan te sluiten".
Uit de analyse valt verder op te maken dat het permanent bewonen van vakantieparken afwijkt van het huidige beleid.
Document: Ambtelijke analyses hoofdlijnenakkoord Deel 1
Minister De Jonge heeft afgelopen week geschetst in welke gebieden hij potentie ziet voor een volgende ronde van grootschalige woningbouwlocaties na 2030. In de Kamerbrief Voortgang grootschalige woningbouw stelt hij dat vanwege de lange doorlooptijd van woningbouwprojecten het van belang is nu al na te denken over de woningbouwopgave na 2030.
Een groot potentieel hiervoor is te vinden binnen de bestaande 17 grootschalige woningbouwgebieden, maar daarnaast is het volgens De Jonge van belang ook nieuwe locaties aan te wijzen en hij denkt daarbij onder andere aan 1) uitbreiding van de Brabantse Stedenrij, 2) de Stedendriehoek Apeldoorn, Deventer, Zutphen, 3) de regio Twente, 4) Noord, Midden en Zuid-Limburg (langs IC-stations), 5) de regio Groningen-Assen met een uitloop naar Emmen en 6) de Friese steden.
In de bijgevoegde quickscan worden deze keuzes nader toegelicht. "De quickscan laat zien dat waar de ene gebied veel potentie biedt vanuit het perspectief van (bestaande) verstedelijking en woningvraag, een andere gebied bijvoorbeeld juist potentie biedt vanuit het perspectief van bereikbaarheid", zo valt te lezen.
De minister wil dit vastleggen in de definitieve Nota Ruimte, maar het is onbekend wanneer deze wordt gepresenteerd. In aanloop volgt voor de zomer wel al een voorontwerp als opvolger van de contourennotititie. De definitieve nota zal een opdracht worden voor het nieuwe kabinet. De Jonge benadrukt dat de opgave ook financiële bijdragen van het Rijk vraagt, maar ook van publieke en private partners.
In de brief laat De Jonge verder weten nog voor de zomer met een uitwerking te komen van de mate van Rijksbetrokkenheid bij de huidige 17 woningbouwgebieden. Bij de brief is een onderzoek van Fakton toegevoegd met een analyse van de vereiste investeringen binnen deze gebieden voor de periode tot 2030 en daarna. In de brief worden de belangrijkste conclusies toegelicht, waaronder het belang van investeringen in ontsluiting. Wel wordt aangegeven dat niet alle opgaven (bijvoorbeeld rondom netcongestie en water en bodem sturen) volledig in beeld zijn en de uitvoerbaarheid ook nog nader moet worden onderzocht.
De ministerraad heeft vrijdag ingestemd met het voorstel om het instemmingsrecht van huurders bij renovatie te wijzigen. "Daarbij wordt een centrale rol toegekend aan de uitkomst van het overleg tussen de verhuurder en de betrokken huurdersvertegenwoordiging", zo valt te lezen in de besluitenlijst zonder verdere toelichting. Daarnaast krijgen huurders zelf ook meer recht voor initiatief. "Dit wetsvoorstel breidt het initiatiefrecht uit tot alle gangbare verduurzamingsmaatregelen, die bij algemene maatregel van bestuur worden benoemd. Daarnaast maakt dit wetsvoorstel een collectief initiatiefrecht mogelijk voor huurders in een wooncomplex. Het effect is dat verduurzaming eenvoudiger kan worden gerealiseerd, waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van zowel verhuurders als huurders", zo valt te lezen.
Besluitenlijst ministerraad
Het politiek nieuwsoverzicht wordt gemaakt in samenwerking met 1848.nl.