Op 14 mei publiceerde EU Observer een opinie-artikel dat Martin van Rijn schreef in aanloop naar de Europese verkiezingen: Europe has a housing crisis — revising state aid rules starts to fix it. Hieronder vindt u de integrale tekst.
De tekst is eerst in het Engels en eronder via AI omgezet naar het Nederlands.
Europe is in the grip of a worsening housing crisis, with ramifications stretching from homelessness to the affordability squeeze felt by middle-income families. As rents and property prices skyrocket, outpacing income growth, households are increasingly burdened, exacerbating the broader cost-of-living crisis.
Meanwhile, the elderly face the challenge of finding suitable housing options as they seek to downsize or move to more accessible accommodations. Recent estimates from Housing Europe, drawing on Eurostat data, reveal that 9.6 million full-time workers aged 25-34 still reside with their parents, representing one in five individuals within this age group across the EU. The trend in this regard has generally been upwards over the last decade, even prior to COVID-19 and disruptions to construction.
Essential workers, such as teachers, nurses, and police officers, are finding it increasingly difficult to find affordable housing near their workplaces, leading to long commutes and strained finances. International operating companies struggle to find housing for skilled workers, demonstrating that affordable, adequate and available housing is nothing less than a prerequisite to a competitive European Union.
The urgency of addressing this crisis cannot be overestimated, especially in the face of broader geopolitical, climate, and technological challenges confronting the European Union. Failure to address the fundamental right to adequate housing risks further alienating European citizens at a time when cohesive support is most needed. Therefore, bold and decisive action is required.
While member states must prioritize tackling housing challenges within their respective jurisdictions, a coordinated effort at the European level is essential to catalyze systemic change. At the heart of this effort lies the need for a new housing paradigm that prioritizes people's needs and transcends bureaucratic silos. Herein special priority should be given to eradicating homelessness and extreme housing exclusion by 2030.
Policies must strike a delicate balance between affordability, availability, and sustainability, ensuring that housing remains accessible to all segments of society. This requires rethinking existing frameworks and challenging entrenched orthodoxies that have failed to adequately address the evolving needs of European citizens.
Particularly the reassessment of European state aid rules concerning social housing is of importance. Currently these rules refer to social housing for disadvantaged citizens or socially less advantaged groups. Middle-income households, often overlooked by the market, require targeted support as well to access affordable housing options. Several member states and the European Parliament already pressed the European Commission to revise the definition of social housing within existing regulations. Thereby truly delivering on providing access to housing for those in need.
In the Netherlands, social housing providers make use of a mutual guarantee system for loans, with the state providing a final guarantee when necessary. The resulting low interest rates, allows the sector to build homes at lower costs. A recent study in the Netherlands demonstrates that if Dutch social housing providers are also allowed to utilize this guarantee system for the construction of housing for middle incomes, they can build significantly more homes. In fact, their investment capacity would more than double. However, existing state aid legislation poses a barrier to these efforts, underscoring the need for regulatory reform at the European level.
As Europe approaches the upcoming elections, politicians must incorporate solutions to the housing crisis into their platforms, campaigns, and election discourse. Housing should feature prominently as a key issue, reflecting its importance in the lives of European citizens. Post-election, the incoming College of Commissioners must prioritize housing and establish a dedicated Task Force led by one of the vice-presidents to drive forward initiatives aimed at addressing the crisis.
Now is the time for bold leadership and decisive action.
Martin van Rijn
Europa is in de greep van een steeds erger wordende huisvestingscrisis, met vertakkingen die zich uitstrekken van dakloosheid tot de betaalbaarheidskrapte die gezinnen met een middeninkomen voelen. Nu de huren en vastgoedprijzen de pan uit rijzen en de inkomensgroei overtreffen, worden huishoudens steeds zwaarder belast, wat de bredere crisis rond de kosten van levensonderhoud verergert.
Ondertussen staan ouderen voor de uitdaging om geschikte huisvestingsmogelijkheden te vinden als ze willen inkrimpen of verhuizen naar toegankelijkere woningen. Recente schattingen van Housing Europe, gebaseerd op gegevens van Eurostat, onthullen dat 9,6 miljoen voltijdse werknemers tussen 25 en 34 jaar nog steeds bij hun ouders wonen, wat neerkomt op één op vijf personen binnen deze leeftijdsgroep in de hele EU. De trend in dit opzicht is de afgelopen tien jaar over het algemeen gestegen, zelfs vóór COVID-19 en de verstoringen in de bouw.
Essentiële werknemers, zoals leraren, verpleegkundigen en politieagenten, vinden steeds moeilijker betaalbare huisvesting in de buurt van hun werk, wat leidt tot lange pendeltijden en gespannen financiën. Internationaal opererende bedrijven worstelen met het vinden van huisvesting voor geschoolde werknemers, wat aantoont dat betaalbare, adequate en beschikbare huisvesting niets minder dan een voorwaarde is voor een concurrerende Europese Unie.
De urgentie om deze crisis aan te pakken kan niet worden overschat, vooral niet in het licht van de bredere geopolitieke, klimatologische en technologische uitdagingen waarmee de Europese Unie wordt geconfronteerd. Als het fundamentele recht op adequate huisvesting niet wordt aangepakt, dreigt dit de Europese burgers verder van zich te vervreemden op een moment dat samenhangende steun het hardst nodig is. Daarom is doortastend en besluitvaardig optreden vereist.
Hoewel de lidstaten prioriteit moeten geven aan de aanpak van huisvestingsproblemen binnen hun respectieve jurisdicties, is een gecoördineerde inspanning op Europees niveau essentieel om systemische verandering te katalyseren. Centraal in deze inspanning staat de behoefte aan een nieuw huisvestingsparadigma dat prioriteit geeft aan de behoeften van mensen en bureaucratische silo's overstijgt. Hierbij moet speciale prioriteit gegeven worden aan het uitroeien van dakloosheid en extreme uitsluiting van huisvesting tegen 2030.
Het beleid moet een delicaat evenwicht vinden tussen betaalbaarheid, beschikbaarheid en duurzaamheid, zodat huisvesting toegankelijk blijft voor alle segmenten van de samenleving. Dit vereist een heroverweging van bestaande kaders en het ter discussie stellen van diepgewortelde orthodoxieën die er niet in geslaagd zijn adequaat in te spelen op de veranderende behoeften van de Europese burgers.
Vooral de herbeoordeling van de Europese staatssteunregels voor sociale huisvesting is van belang. Momenteel verwijzen deze regels naar sociale huisvesting voor kansarme burgers of sociaal minder bevoorrechte groepen. Huishoudens met een middeninkomen, die vaak over het hoofd worden gezien door de markt, hebben ook gerichte steun nodig om toegang te krijgen tot betaalbare huisvestingsmogelijkheden. Verschillende lidstaten en het Europees Parlement hebben al druk uitgeoefend op de Europese Commissie om de definitie van sociale huisvesting binnen de bestaande regelgeving te herzien. Op die manier wordt er echt werk gemaakt van het bieden van toegang tot huisvesting voor mensen in nood.
In Nederland maken sociale huisvesters gebruik van een onderling garantiesysteem voor leningen, waarbij de staat indien nodig een eindgarantie geeft. De lage rentetarieven die hiervan het gevolg zijn, stellen de sector in staat om woningen te bouwen tegen lagere kosten. Een recente studie in Nederland toont aan dat als Nederlandse sociale huisvesters dit garantiesysteem ook mogen gebruiken voor de bouw van woningen voor middeninkomens, ze aanzienlijk meer woningen kunnen bouwen. Hun investeringscapaciteit zou zelfs meer dan verdubbelen. De bestaande wetgeving op het gebied van staatssteun staat deze inspanningen echter in de weg en onderstreept de noodzaak van hervorming van de regelgeving op Europees niveau.
Nu Europa de komende verkiezingen nadert, moeten politici oplossingen voor de huisvestingscrisis opnemen in hun programma's, campagnes en verkiezingsdiscussies. Huisvesting moet een prominente plaats innemen als hoofdthema, als weerspiegeling van het belang ervan in het leven van de Europese burgers. Na de verkiezingen moet het nieuwe college van commissarissen prioriteit geven aan huisvesting en een speciale taskforce oprichten onder leiding van een van de vicevoorzitters om initiatieven voor te bereiden om de crisis aan te pakken.
Het is nu tijd voor doortastend leiderschap en snelle actie.
Martin van Rijn
Vertaald met behulp van Deepl.com