Lees hier een mooi artikel en terugblik video-impressie van de VTW bijeenkomst 'Diversiteit: een diverse raad is goud waard' van 10 april jl. op de bijzondere locatie het Wereldmuseum in Rotterdam.
‘Laat zien dat toezicht een feest is, geen corvee’
Een diverse RvC die verschillende perspectieven op tafel legt, neemt beter besluiten. Tijdens de themabijeenkomst van de VTW over diversiteit op 10 april in Rotterdam gingen circa vijftig leden met elkaar in gesprek over hóe RvC’s en de VTW de diversiteit in het toezicht kunnen vergroten. De levendige gesprekken leverden waardevolle inzichten op die de VTW als input gebruikt voor de Actieagenda diversiteit.
VTW-directeur Bronia Vermaas verwelkomde de leden in de Eli van Rijckevorselzaal in het Wereldmuseum in Rotterdam. Een bijzondere locatie voor het belangrijk thema diversiteit in de bestuurskamer. Rotterdam is een diverse stad, met 170 nationaliteiten, en het museum stimuleert de dialoog over meerstemmigheid in de samenleving.
Volgens conservator Erdogan Aykac van het museum – die voor de rondleiding een korte inleiding gaf - moet de nadruk niet liggen op verschillen tussen mensen, maar juist op wat hen verbindt. Zo ontmoette hij vrouwen van verschillende culturen voor een expositie over borduren. Die vrouwen waren vooral geïnteresseerd in de techniek van het borduren in andere culturen, in dat wat hen bindt.
Diversiteit in cijfers
Na de rondleiding door het museum met diverse verhalen over kolonisatie en migratie, die al gesprekken opgang bracht over onbewuste vooroordelen en aannames, én het netwerkdiner, presenteerde VTW-directeur Bronia Vermaas cijfers over de diversiteit in de RvC.
De VTW deed in 2019 onderzoek. De verhouding man-vrouw was toen al aardig op orde, en is sindsdien verder verbeterd. Afgelopen maart lag de verhouding op 57 procent man en 43 procent vrouw. Wel is de verhouding onder RvC-voorzitters minder evenwichtig; slechts 1/3 is vrouw. Jonge commissarissen zijn nog sterk ondervertegenwoordigd, nog geen 1 procent is jonger dan 35 jaar. In vergelijking met toezicht in de zorg zijn er bij corporaties meer commissarissen met een multiculturele achtergrond, toch heeft slechts 10% een 'meer dan alleen een Nederlandse achtergrond'.
Dialoogtafels
Er valt nog een wereld te winnen. Hoe, daarover gingen de leden aan zes dialoogtafels met elkaar over in gesprek. Dat deden ze aan de hand van zes verschillende vragen: van ‘wat versta je onder diversiteit?’ tot ‘hoe spreek je diverse doelgroepen aan?’ Aan elke tafel nam een vertegenwoordiger van één van de vier werving- en selectiebureaus plaats (*) die ruime ervaring hebben met diversiteit. De gesprekken kwamen direct op gang: iedereen heeft op zijn of haar eigen manier ervaring met dit thema. Het bewustzijn dat diversiteit belangrijk is er, maar de praktijk is soms nog weerbarstig, zo bleek. Daarom was het goed om stil te staan bij de dilemma’s en de vraag hoe de RvC én de VTW de diversiteit kunnen vergroten.
‘Wat verstaan we eigenlijk onder diversiteit?’ was de vraag aan de eerste tafel. Diversiteit gaat niet alleen over gender, leeftijd of achtergrond, maar ook over expertise en competenties, over levenservaring en stijlen van werken. Of zoals een commissaris het mooi verwoordde: ‘Diversiteit is dat mensen om mij heen anders zijn dan ik.’ En dat is belangrijk: als verschillende perspectieven in de RvC de ruimte krijgen, zonder vooroordelen en met verwondering, kom je samen tot een betere dialoog.
Aansprekend beeld
De levendige gesprekken leverde meer waardevolle inzichten op. Zo kan de VTW een rol spelen om een meer aansprekend beeld van de commissaris naar buiten te presenteren, eventueel in samenwerking met andere verenigingen van toezichthouders. ‘Laat zien dat toezicht een feest is, geen corvee,’ stelde een commissaris. De werkwijze van de RvC kan ook kritisch tegen het licht worden gehouden: zonder overvolle agenda en zonder een hoop papierwerk, spreekt het werk ongetwijfeld meer mensen aan. Jongeren leggen zich bovendien niet meer snel vast voor vier jaar. Is daar een oplossing voor?
Profielschets
Bij de vaststelling van een profielschets voor een nieuwe commissaris moet de RvC goed nadenken over de toegevoegde waarde in het team. En of de RvC op de doelgroepen van de corporaties aansluit. De werving- en selectiebureaus spelen een grote rol bij het vinden van de juiste kandidaat, aanwezigen riepen de bureaus op om de zoekvijver uit te breiden. ‘Accepteer het niet als het niet lukt,’ luidde een statement van een commissaris.
Een stageplek verlaagt de drempel om commissarissen met een diverse achtergrond een kans te geven, zo kwam ook ter sprake. Volgens VTW-directeur Bronia Vermaas is de VTW voor elke leergang Aankomende commissarissen op zoek naar geschikte stageplaatsen. ‘Ik doe hier ook een oproep aan RvC’s om zich te melden.’
Zorgplicht
De RvC heeft daarnaast de plicht om goed voor de nieuwe kandidaat te zorgen. ‘We moeten waarde toekennen aan culturen die wij nog niet kennen,’ stelde een commissaris. Een nieuw RvC-lid met een andere achtergrond moet landen in de RvC. Besteed daar tijdens onboarding aandacht aan. Dat geldt ook voor een trainee.
De aanwezige leden kunnen na de inspirerende bijeenkomst met de nieuwe inzichten aan de slag. Alle goede bedoelingen ten spijt kiezen RvC’s soms toch voor een man met ruime ervaring, een veilige keuze. ‘Het gaat niet vanzelf. Je moet er tijd in steken.’ Een ander: ‘Heb een open houding, toon moed.’ En: ‘Al is er weerstand om te kiezen voor een divers team, blijf de boodschap herhalen.’
Terugblik VTW-voorzitter
VTW-voorzitter Egbert de Vries keek terug op een bijzondere bijeenkomst, in samenwerking met de werving- en selectiebureaus. Zelf nam hij ook deel aan de dialoogtafels. Als bioloog weet hij als geen ander dat inteelt niet werkt. ‘Als alles goed gaat, is het geen bezwaar dat een team uit dezelfde mensen bestaat. Dan werk je juist goed samen en is het overzichtelijk. Totdat het ingewikkeld wordt. Dan heb je juist verschillende perspectieven nodig om samen betere besluiten te nemen.’
Actieagenda diversiteit
De VTW-voorzitter dankte iedereen voor de inbreng. De VTW gebruikt die inzichten van de bijeenkomst voor de Actieagenda diversiteit, waar de vereniging later dit jaar nog bij de leden op terugkomt. Volgens voorzitter Egbert de Vries kan de VTW zelf ook rol een spelen door te laten zien dat het werk van een commissaris leuk en aantrekkelijk is voor mensen met diverse achtergronden. ‘Toezicht gaat om veel meer dan een begroting uitpluizen. Dat moeten we iedereen laten weten.’
(*) De deelnemende werving- en selectiebureaus waren: Whyz, Wesselo & partners, Rieken en Oomen en Atrivé.
Meer informatie over activiteiten van de VTW over diversiteit:
www.vtw.nl/diversiteit
Tekst: Lisette Vos