Politiek Nieuwsoverzicht 11 december 2023

Via ons politiek weekoverzicht houden we u op de hoogte van het relevante politieke nieuws voor onze sector. Met deze week onder andere:

Projectsteun

Minister De Jonge wil de projectsteun voor corporaties hervormen zodat corporaties elkaar beter financieel kunnen steunen. Dat laat hij weten in een Kamerbrief. Eerder dit jaar werd duidelijk dat corporaties tegen de financiële grenzen aanlopen, maar toch verwacht de minister dat corporaties onderling solidair zijn zodat de kapitaalkrachtige corporaties de armere helpen bij het blijven invullen van hun volkshuisvestelijke taak.
De Jonge wil in de eerste plaats dat corporaties elkaar in de regio ondersteunen, maar hij wil ook de mogelijkheden inzetten om te zorgen voor collectieve projectsteun. Voorwaarde is wel dat corporaties eerst moeten hebben onderzocht of regionale steun mogelijk is. Ook moet de aanvrager aantonen dat projecten alleen met projectsteun gerealiseerd kunnen worden en de plannen moeten bovendien invulling geven aan de Nationale Prestatieafspraken (NPA). Om de projecten te beoordelen komt er een beoordelingscommissie.
De Jonge wil komend jaar deze wetswijziging naar de Kamer sturen, zodat deze vanaf 2025 in kan gaan. Ook kijkt hij naar een wetswijziging waardoor corporaties elkaar makkelijker vrijwillig kunnen ondersteunen. Hij wil daarbij onder andere onderzoeken of de maximale toegestane bijdrage kan worden verhoogd van 1 procent van de jaarlijkse kasstroom naar 5 procent. Corporaties die veel bijdragen hoeven minder heffing te betalen voor de collectieve steunpot.
De Jonge werkt daarnaast samen met Aedes aan een handreiking voor corporaties die inzichtelijk maakt hoe corporaties elkaar kunnen ondersteunen, ook in het licht van de Wet versterking regie op de volkshuisvesting.
Om de regionale solidariteit inzichtelijk te krijgen wil de minister dit gaan monitoren. "De komende jaren zal de Autoriteit woningcorporaties (Aw) meer aandacht geven aan de vraag in hoeverre woningcorporaties zich verantwoorden over de inzet van hun vermogen, onder andere door de noodzakelijke buffers die uit bijvoorbeeld de risicobereidheid volgen hierbij te betrekken", aldus de minister. "Ook de relatie tussen de begroting en de prestatieafspraken, en de realiseerbaarheid van de begroting zelf zullen daarbij worden betrokken."
In een eerste reactie laat Aedes weten nog wel wat bedenkingen te hebben bij het voorstel van De Jonge. Volgens hen is het niet de taak van de Autoriteit woningcorporaties om te beoordelen of een corporatie voldoende ruimte heeft voor ondersteuning. Ook benadrukt de koepel dat collectieve projectsteun moet gezien worden als een uiterst redmiddel. 

  • Kamerbrief: Solidariteit en projectsteun in de corporatiesector
  • Aedes: Projectsteun corporaties voor noodgevallen, duurzaam prestatiemodel cruciaal

Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek

Minister De Jonge wil de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmg) herzien. Deze wet biedt gemeenten mogelijkheden om bij een stapeling van problemen deze aan te kunnen pakken, bijvoorbeeld in het geval van kwetsbare wijken. De -niet onomstreden- wet staat ook bekend als de Rotterdamwet. De wet biedt onder andere de mogelijkheid om extra selectie te doen bij woningtoewijzing, zoals de verplichting van het hebben van werk, het weigeren van criminelen of het selecteren op maatschappelijke beroepen.
In de brief aan de Tweede Kamer van 7 december deeIt De Jonge zijn voornemens voor een herziening van de Wbmgp. Hierbij gaat hij in op de landelijke RIGO evaluatie en schetst hij ontwikkelrichtingen voor de Wbmgp: een mogelijke inhoudelijke verbreding van de wet, een mogelijke uitbreiding van de geografische reikwijdte van de Wbmgp naar de regio, en tot slot het wijzigen van enkele huidige bepalingen van de Wbmgp op basis van de aanbevelingen uit de evaluatie.

Er wordt een aantal voorstellen gedaan om dingen te verbeteren. Bijvoorbeeld door meer ingrepen onder de wet te laten vallen, zoals het tegengaan van de verloedering in winkelgebieden. Ook wordt het criterium geschrapt dat de eis van het hebben van inkomen uit werk alleen geldt voor mensen die minder dan zes jaar in de regio wonen. Wel wil De Jonge dat bijstandsgerechtigden binnen de buurt kunnen blijven verhuizen. "Woningzoekenden zonder inkomen uit werk ondervinden dan geen belemmering meer van de maatregel bij een verhuizing binnen die buurt", aldus de minister.
Een andere aangedragen maatregel neemt De Jonge niet over, namelijk het sneller mogelijk maken van het intrekken van een huisvestingsvergunning. "Als het over strafrechtelijke gedragingen gaat, dan biedt de Huisvestingswet voldoende mogelijkheden om op dergelijke situaties in te spelen. Volgens de Wet Bibob kan een beschikking, en dus ook de huisvestingsvergunning, worden ingetrokken. Dit behoeft geen verdere wettelijke aanvulling", stelt de minister. Ook wordt een geografische verbreding van de wet onderzocht, zodat regio's elkaar onderling kunnen helpen.

De Jonge schrijft verder dat hij het van belang vindt dat de inzet van de Wbmgp een uitzondering blijft: "De wet dient uitsluitend te worden ingezet als er geen andere oplossingen mogelijk zijn en bestaande sectorale wet- en regelgeving niet (meer) toereikend is."

  • Kamerbrief: Herziening Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek; Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid
  • Persbericht: Voorstel voor verbreding van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek

Topprioriteit

De woningbouw moet een topprioriteit worden voor het nieuwe kabinet, in welke samenstelling dan ook. Dat zegt Aedes-voorzitter Martin van Rijn in een opiniestuk in het AD. "Voor het aanpakken van de wooncrisis mag het niet uitmaken welke partijen het straks voor het zeggen krijgen. De wooncrisis is namelijk niet rechts of links. Het is bittere noodzaak dat we gaan bouwen voor álle woningzoekenden", aldus Van Rijn.

"Verkort bijvoorbeeld bezwaarprocedures en behandel rechtszaken tegen woningbouw sneller. Want woningbezitters zorgen er met beroepsprocedures op veel plaatsen voor dat starters niet van hun zolderkamertje af kunnen komen. En dwing af dat beschikbare bouwlocaties niet ongebruikt blijven liggen omdat partijen in de toekomst meer winst denken te maken. Ook hier hebben de woningzoekenden, die aan de zijlijn staan, te vaak het nakijken."

AD: Opinie Martin van Rijn: ‘Topprioriteit voor het nieuwe kabinet: wonen’

Huurregulering

Na de Raad van State kwam ook ABN Amro met kritiek op de plannen van minister De Jonge om de huurmarkt strenger te reguleren. Volgens de bank zorgt dit voor een waardedaling van het bezit voor verhuurders. De Wet betaalbare huur is bedoeld om huurders te beschermen, maar kan er volgens ABN Amro in ieder geval op de korte termijn juist voor zorgen dat er minder huurwoningen komen. De waarde van huurwoningen daalt dit jaar 11 procent, zo becijferde de bank. Voor komend jaar ligt dit percentage op 5 procent. Econoom Paul Bisschop schrijft naar aanleiding van het rapport van ABN Amro dat De Jonge eerst zou moeten afwachten wat de effecten zijn van de andere maatregelen op de huurmarkt, zoals de zelfbewoningsplicht en de hogere overdrachtsbelasting.

  • AD: Nog meer zorgen om huursector: ‘Minister De Jonge als olifant in porseleinkast’
  • ABN Amro: Roerige periode vastgoedsector houdt in 2024 aan

Hospita-verhuur

Minister De Jonge wil het mogelijk maken dat hospita-huurcontracten komen te vervallen bij verkoop van de woning. Dat zegt hij in het AD. De minister wil de mogelijkheden voor hospitaverhuur verruimen, gezien het enorme tekort aan studentenwoningen en de enorme beschikbaarheid van lege kamers. Hypotheekverstrekkers zijn echter terughoudend gezien de huurbescherming. Door het mogelijk maken deze contracten op te zeggen bij verkoop van de woning hoopt hij deze bezwaren weg te nemen.
AD: De Jonge: Tijd voor een grootschalige rentree van de aloude hospita

Statushouders

Afgelopen week luidde staatssecretaris Van der Burg wederom de noodklok over de huisvesting van asielzoekers. Eind dit jaar zouden er 17.600 een woning moeten hebben, maar het is onwaarschijnlijk dat dit gaat lukken. De cijfers leggen extra druk op de behandeling van de Spreidingswet die momenteel in de Eerste Kamer ligt.

  • Volkskrant: Gemeenten moeten flinke inhaalslag maken voor huisvesting van wettelijk aantal statushouders
  • NRC: Senaat steggelt over spreidingswet die de opvang van asielzoekers moet verbeteren

CO2-eis bouw

Experts reageren in Trouw kritisch op het besluit van minister De Jonge om af te zien van een CO2-eis voor de bouw. Volgens Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar klimaatontwerp en duurzaamheid aan de TU Delft, wordt onderschat hoeveel CO2 vrijkomt bij de productie van bouwmaterialen. De uitstoot van de materialenproductie voor een nieuwbouwhuis zou vergelijkbaar zijn met twintig vliegretourtjes Amsterdam-New York. Volgens Van den Dobbelsteen gaan de klimaatdoelen voor de bouw op deze manier niet gehaald worden. De maatregel was eerder wel aangekondigd door De Jonge, maar kwam uiteindelijk in de uitwerking in oktober niet voor. Tegenover Trouw zegt hij eerst de Brusselse plannen te willen afwachten, maar volgens de experts tonen Frankrijk en Denemarken aan dat je daar niet op hoeft te wachten.

Trouw: Een CO2-eis voor de bouw? Toch maar even niet

Leennormen

ABN Amro waarschuwt dat de nieuwe leennormen ervoor zorgen dat de prijzen tussen woningen met een goed en een slecht label verder uit elkaar gaan lopen. Voor woningen met een goed label ontstaat namelijk meer leenruimte. Woningen met een slecht label worden daardoor nog minder aantrekkelijk. Daar staat tegenover dat kopers meer kunnen lenen voor verduurzaming. Toch betwist ABN Amro of de effecten erg groot zullen worden. Positief is dat de nieuwe normen nieuwbouw beter beschikbaar maakt, waardoor de bouw op gang geholpen wordt.

ABN Amro: NL Update – Wijziging leennormen pakt slecht uit voor niet duurzame woningen

Wet vaste huurcontracten

In de inbreng voor de internetconsultatie voor de invulling van de Wet tijdelijke huurcontracten doet Vastgoed Belang diverse aanbevelingen. Zo wijzen zij op het belang om expats en arbeidsmigranten uit te zonderen. Ook dringen ze aan op een eerlijke behandeling tussen Nederlandse en buitenlandse studenten.

Vastgoed Belang: Reactie op consultatieproces tijdelijke huurcontracten

Optoppen

Aedes ziet naar aanleiding van een rapport van STEC veel potentie in het optoppen van woningen in Zuid-Holland. Er zou ruimte zijn voor 28.800 via het uitbreiden van bestaande gebouwen.
Aedes: Optoppen: veel mogelijkheden in Zuid-Holland

Huurbeleid in 2024

Zowel Aedes als de Woonbond hadden afgelopen week een overzicht van de veranderingen in huurbeleid in 2024.

Omgevingswet

Minister De Jonge heeft de Kamer bijgepraat over de manier waarop de monitoring van de Omgevingswet zal worden ingericht. Een belangrijk onderdeel hiervan is het aanstellen van een regeringscommissaris.
Kamerbrief: Monitor Werking Omgevingswet, Evaluatie Omgevingswet,Regeringscommissaris Omgevingswet

Overige artikelen

  • Persbericht Rijksoverheid: 9 gemeenten krijgen € 26 miljoen om winkelgebied aan te pakken
  • FD: Negen gemeenten krijgen miljoenen voor renovatie winkelgebied
  • AD: Geert Wilders won stemmen vanwege hoop dat hij woningcrisis oplost, maar werken zijn ideeën wel?
  • NOS: Een huis van de zaak: goed voor woning- én arbeidsmarkt
  • NEPROM: Advies RvS over Wet versterking regie volkshuisvesting
  • Vastgoedmarkt: Vijf ontnuchterende feiten over de Nederlandse woningmarkt
  • Vastgoedmarkt: Rechter: De Jonge zat fout met blokkade verkoop appartementen
  • Eigen Huis: Terugverdientijd zonnepanelen afgenomen, onzekerheid blijft
  • Platform31: Woningtoewijzing aan aandachtsgroepen
  • Platform31: Flexwonen op private gronden
  • VTW: 'Commissie Evaluatie Governancecode Woningcorporaties' benoemd

Overige documenten

  • Nota naar aanleiding van het verslag Spreidingswet (Eerste Kamer)
  • Antwoord op vragen van het lid Van Haga over het per direct invoeren van een asielstop en stoppen met de voorrang van statushouders op woningen
  • Vragen van het lid Inge van Dijk (CDA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat de stijgende WOZ-waarde de sociale huurder hard treft

Het politiek nieuwsoverzicht wordt in samenwerking gemaakt met 1848.nl


Terug