2

De drie ­winnaars

(op alfabetische volgorde): De Kernen, Lekstede en ‘thuis

De drie corporaties die de jury na rijp beraad heeft uitgeroepen tot winnaar zijn alle drie ook in de top 5 van de ranglijst van de Tilburg University geëindigd.

De vraag ‘Als je de toezichtvisie leest, zou je dan bij deze corporatie willen werken of een woning willen huren?’ beantwoordt de jury bij de drie prijswinnaars met een volmondig ja.

Hieronder leest u per corporatie de afwegingen van de jury. De teksten in cursief zijn letterlijke citaten uit de toezichtvisie.

De Kernen

Wat de jury vooral opvalt in de toezichtvisie van De Kernen is dat bestuur en ­toezicht hebben doorleefd wat zij hebben opgeschreven. De lezer voelt wat zij belangrijk vinden en dat zij aanspreekbaar zijn op hun verhaal.

De maatschappelijke opgave en de waarden van de corporatie zijn de kapstok van de toezichtsvsie. Zo beschrijven bestuur en toezicht niet alleen waar zij als netwerkorganisatie voor staan (het DNA van De Kernen), maar ook hoe zij als organisatie met álle medewerkers werken aan het creëren van maatschappelijke waarde.

Zij beschrijven daarnaast niet alleen de rolverdeling bestuur en toezicht (inclusief de rol van netwerker van de RvC), maar staan ook stil bij de waarden, zoals vertrouwen, verbinding maken (niet alleen met bestuur, maar ook met de organisatie en stakeholders) en wat zij verstaan onder het beeld ‘het gaat goed’. In de toezichtvisie staan voorbeelden hoe dit in de praktijk uitpakt. Voorbeeld: Leden van de RvC hebben allen een eigen ‘tag’ waarmee ze het kantoor binnen kunnen. Niemand binnen de organisatie kijkt ervan op als ze RvC-leden ‘op de werkvloer’ tegenkomen. ­Niemand gaat zich daardoor anders gedragen.

Een hele grote plus voor de jury is dat de RvC intrinsiek gemotiveerd is om vanuit de maatschappelijke opgave toezicht te houden. De RvC-leden benadrukken dat hun besluiten en afwegingen transparant en uitlegbaar zijn. Volgens de jury is het niet vanzelfsprekend dat de RvC vanuit de intrinsieke motivatie zelf verantwoording aflegt.

Daarnaast stellen bestuur en toezicht zich open kwetsbaar op: ze zijn een lerende netwerkorganisatie en dat komt terug in de toezichtvisie. Deze visie stimuleert tot reflectie op en het gesprek over het (maatschappelijk) presteren van de organisatie en de onderlinge relatie tussen de toezichthouders, de bestuurder en de medewerkers van De Kernen. Hiermee sluit de visie naadloos aan op het DNA van De Kernen.

Toezichtvisie De Kernen: https://www.dekernen.nl/fileadmin/user_upload/over_de_kernen/ Hoe_regelen_wij_toezicht_/20181115_-_Toezichtsvisie_dK__def_.pdf

Lekstede

Bestuur en toezicht hebben goed nagedacht over de missie en de maatschappelijke opgave van de corporatie en de manier waarop zij toezicht willen houden. Deze toezichtvisie is geen papieren tijger, dat bleek ook tijdens het gesprek dat de jury had met een delegatie van de corporatie.

In de toezichtvisie van Lekstede staat niet alleen de missie en de maatschappelijke opgave goed beschreven. Bestuur en toezicht hebben ook goed nagedacht over de gevolgen van hun keuzes. De prestatieafspraken worden vanzelfsprekend in de driehoek corporatie, gemeente en huurders gemaakt. In de visie stellen bestuur en toezicht dat de kwetsbare huurders de primaire doelgroep is, de gemeente komt op de tweede plaats.

Een ander sterk punt volgens de jury zijn de waarden die de RvC in de toezichtvisie benoemt én toelicht. De RvC wil een open, betrokken en lerend orgaan zijn. In deze tijd van snelle veranderingen in de samenleving is dat hard nodig. Wat verstaat de raad bijvoorbeeld onder een open houding? Voorbeeld: De leden zijn eerlijk over hun persoonlijke vooroordelen, ervaringen of gevoelens en hoe die de situatie van

dat moment mogelijk beïnvloeden. De RvC stelt daarnaast eisen aan het eigen ­functioneren: de zelfevaluatie is niet vrijblijvend, maar een voorwaarde.

Ook is een aparte paragraaf gewijd aan de legitimiteit van bestuur en toezicht. Volgens de jury hebben zij dit belangrijke thema ook goed doordacht. Zo laten zij zich niet leiden door het credo ‘U vraagt, wij draaien.’ Zo staat te lezen: Het is aan het bestuur en de raad zich over de keuzen te verantwoorden (ook als dat lastig is) en meer in het algemeen om als legitimatie te blijven werken aan het vasthouden/­vergroten van het vertrouwen en een goede reputatie.

Toezichtvisie Lekstede: staat niet online

‘thuis

Bestuur en toezicht hebben hun visie op goed bestuur en toezicht enthousiast op­geschreven, ze geven de lezer het gevoel dat zij betrokken zijn bij de missie en de maatschappelijke opdracht van de corporatie. Ze schrijven bovendien niet alleen op wat in een toezichtvisie hoort te staan, maar geven er een eigen draai aan.

De ondertitel van het document is “continu verbeteren en leren en samen ‘thuis” en dat maken ze waar: bestuur en toezien staan uitgebreid stil bij de maatschappelijke opgave van ‘thuis en de kernwaarden van de lerende organisatie, zoals ­respect, continu verbeteren en met oog voor de lange termijn ontwikkelingen.

In het samenspel tussen bestuur en toezicht komen de maatschappelijke opgave (samen ‘thuis) en de lerende organisatie als leidende principes terug, zo constateert de jury. De RvC houdt het bestuur scherp door de goede vragen stellen, zoals: Waarom doen we dingen die we doen, wat is de waarde die we toevoegen aan de samenleving en wat kunnen we beter doen? En als vierde essentiële vraag: Wat is de impact op de continuïteit van de organisatie?

In de toezichtvisie komen vanzelfsprekend de klassieke rollen van toezicht terug (toezichthouder, klankbord en werkgever). Maar de RvC voegt er een rol aan toe: verbinder met belanghebbenden. Immers volgens de Japanse Keiretsu-filosofie ­behoort een corporatie toe aan alle stakeholders. Door de verbinding te zoeken, weet de RvC wat er daadwerkelijk bij hen speelt en leeft, wat de relevante maatschappelijke ontwikkelingen zijn. Dat is belangrijk voor een goed functionerende RvC, en dat is weer in het belang  van ’thuis en in het belang van de belanghebbenden.

Opvallend en onderscheidend is verder het rijtje eigenschappen in de paragraaf over de profielschets van de commissaris. Op de eerste plaats staat: gezond boerenverstand (gevolgd door invoelend vermogen, samenwerken, meedenken en stevig), precies wat een RvC-lid moet hebben of kunnen, stelt de jury.

Enig minpuntje is de lengte van de toezichtvisie. Volgens de jury kan de tekst een aantal pagina’s korter om de leesbaarheid te vergroten.

Toezichtvisie ‘thuis:

https://www.mijn-thuis.nl/media/2174/

20-visie-op-bestuur-en-toezicht-def-vastgesteld-17-11-2020.pdf