3

Ten slotte

Toezichthouders van een woningcorporatie moeten het bestuur een spiegel voorhouden en aanspreken op verantwoord gedrag. Aan ons als denktank intern toezicht woningcorporaties is gevraagd te reflecteren op hoe die rol effectief en toekomstbestendig in te vullen. Een spannende opdracht, die ons leidde langs meer dan 100 jaar trotse volkshuisvesting en vier niveaus blootlegde waarop de resultaten achterblijven bij het gewenste resultaat. Ook kwetsbaarheden in de governance bleken hier debet aan. En hoewel er veel meer nodig is om de huidige volkshuisvestelijke opgaven succesvol het hoofd te bieden, kan een versterking van het interne toezicht hieraan zeker een bijdrage leveren.

Een van de sleutels tot effectiever toezicht is een verdiept besef van wat er speelt in het leven van de mensen voor wie je het uiteindelijk doet, in dit geval de huurders en toekomstige huurders. Dat dit belangrijk is, is niet uniek voor het terrein van de volkshuisvesting. Talloos waren in de afgelopen periode de voorbeelden waar het mis ging omdat men dit uit het oog verloor. Of het nu gaat om de belastingdienst, de regering of een woningcorporatie, alleen wie het burgerperspectief tot uitgangspunt neemt van zijn handelen en wijze van organiseren kan effectief bijdragen aan een publiek doel. Dat geldt evenzeer voor het interne toezicht.

Dit gezegd hebbend zijn we ons er als denktank weer eens zeer bewust van geworden dat verantwoord en effectief gedrag van een woningcorporatie geen one size fits all is. Kritieke prestatie-indicatoren, lijstjes met activiteiten die behoren tot diensten van aanmerkelijk economisch belang, financiële ratio’s en benchmarks kunnen nuttig zijn en inzicht geven, maar iedere corporatie moet hierin ook een eigen afweging maken, afhankelijk van de doelgroep, het werkgebied, of de partners in het netwerk. Dit vraagt van toezichthouders dat zij zich hier vanuit hun eigen toezichtsvisie toe kunnen verhouden. Tegendenken en meebewegen vraagt in de ene toezichtrol nadrukkelijk iets anders dan in een andere.

Effectief toezicht op woningcorporaties draait uiteindelijk om de kunst om alles vanuit de verschillende perspectieven te kunnen benaderen, de informatie te wegen en gewogen keuzes te maken, altijd in gesprek met het bestuur en vanuit kennis van en in verbinding met de wijdere omgeving van de corporaties. Kortom, toezicht is mensenwerk.