De essentie moet 
op tafel liggen

Anita van der Wal bekijkt de rol van de toezichthouder vanuit vier perspectieven en reikt vier bouwstenen aan voor effectief toezicht. ´De essentie moet op tafel liggen.´ 

Toezichthouden doe je niet alleen, stelt Anita van der Wal. ‘Je acteert in een krachtenveld, waarin je relaties onderhoudt met het bestuur, de organisatie, belanghouders en de samenleving. Vanuit die verschillende perspectieven vervul je de rol als toezichthouder.’
Volgens Van der Wal draait het hierbij om het goede gesprek, maar ánders dan voorheen. ‘Na alle regels die in de sector zijn opgelegd, zie ik een tegenbeweging ontstaan. We moeten meer uitgaan van vertrouwen, en verder kijken dan het afvinklijstje.´
Deze ontwikkeling vraagt om zelfreflectie bij de toezichthouder. ‘Het begint bij jezelf. Hoe kan ik mijn rol goed vervullen? Hoe neem ik mijn verantwoordelijkheid in het team? En welke ontwikkeling is nodig om, ook als team, de nieuwe manier van kijken en werken te omarmen? 
Om effectief toezicht te houden en het goede gesprek te voeren, zijn volgens Anita van der Wal vier bouwstenen nodig. Tijdige en actieve betrokkenheid, inzichtelijke informatie, werkrelaties gebaseerd op vertrouwen én de essentie, waar het echt om gaat, moet voor iedereen helder zijn. 
Van der Wal heeft een aanpak ontwikkeld om de essentie op tafel te krijgen. Een onderdeel is de Governance Foto voor toezichthouders en bestuur. Via een digitaal platform haalt ze bij de RvC-leden informatie om de dialoog op gang te brengen, aan de hand van vier relevante thema’s. ‘Je gaat sneller de diepte in, en er is meer balans in het gesprek, omdat iedereen vooraf al heeft nagedacht over wat zijn of haar kernpunten zijn. Dat maakt verschillen en overeenkomsten bespreekbaar.’ 
Een open blik is een voorwaarde voor effectief toezicht, aldus Van der Wal. ‘Dat leidt tot oplossingen die dichtbij de huurder staan, en helpt om samen te werken aan een toekomstgerichte corporatie, omdat je weet wat er speelt in de organisatie en daarbuiten.’ 

Anita van der Wal is organisatiedeskundige en eigenaar van adviesbureau Quatrospect. Zij is toezichthouder in de corporatiesector, het onderwijs en bij goede doelen.
www.quatrospect.nl/governance