5

Extern toezicht bij verbindingen

De Aw houdt als toezichthouder een oogje in het zeil. Het toezicht van de Aw ziet alleen corporaties, hun dochtermaatschappijen en de samenwerkingsvennootschappen (Art. 61 lid 1 Woningwet). Zoals in hoofdstuk 2 ook toegelicht geldt dit voor bijvoorbeeld een vennootschap waar de corporatie meer dan 50% van de aandelen houdt of een VOF/CV met andere corporaties die in dezelfde gemeenten werkzaam zijn.

Onder het toezicht van de Aw vallen bijvoorbeeld niet:

Deelnemingen van een corporatie. Als de corporatie 20% van de aandelen houdt is er geen sprake van direct toezicht door de Aw;

• Deelnemingen van meerdere corporaties in één rechtspersoon. Als bijvoorbeeld vijf corporaties elk 20% van de aandelen houden kan de Aw geen toezicht hier op houden;
• Andere stichtingen. Een stichting heeft geen aandelen en kan geen dochtermaatschappij zijn. Denk bijvoorbeeld aan stichtingen voor woonruimteverdeling.

In deze situaties kan de Aw niet handhavend optreden.

Handhavend optreden is wel mogelijk bij dochtermaatschappijen en samenwerkingsvennootschappen. De Aw kan bijvoorbeeld een dochtermaatschappij een aanwijzing geven om een of meer handelingen te verrichten of na te laten. Een aanwijzing aan een corporatie kan ook betrekking hebben op werkzaamheden van een dochtermaatschappij. Een aanwijzing heeft geen betrekking op het plaatsen van opdrachten door de corporatie of haar dochtermaatschappij (Art. 61d Woningwet). Ook kan de Aw handhavend optreden met zelfs dwangsommen en boetes.

In de praktijk zien we dat het toezicht van de Aw zich concentreert op de corporaties. Daarbij is de Aw wel alert op de eventuele risico’s van verbonden ondernemingen voor de corporaties. De Aw kijkt onder meer kritisch naar voor 1 juli 2015 afgegeven garantstellingen. Verder is de Aw zeer alert op het verschaffen van vermogen aan een verbinding. Als de corporatie zonder ontheffing vermogen heeft verschaft moet de corporatie bijvoorbeeld alsnog een ontheffing aanvragen of moet zij een herstelplan opstellen over hoe zij dit gaat corrigeren. Dit onderstreept nog eens het belang voor de RvC om goed op de hoogte te zijn van de gang van zaken bij een verbonden onderneming.