6
Vernieuwen kan alleen in samenhang
De digitale transformatie raakt meerdere aspecten van de organisatie die niet los van elkaar kunnen worden gezien. Om de vernieuwing in de sector een kans te geven, is het ook noodzakelijk dat corporaties samenwerken.
Om een vernieuwingsprogramma op de goede wijze uit te voeren, is het belangrijk om te beseffen dat de digitale transformatie niet alleen over technologie gaat. Digitalisering is een middel. De corporatie moet de bekende driehoek van factoren (uit de wereld van de automatisering) als uitgangspunt nemen: bedrijfsprocessen, automatisering en digitalisering en de organisatie zelf (zie schema).
In samenhang vernieuwen vraagt om een gedegen stappenplan.
(1) Breng de noodzakelijke aanpassingen van bedrijfsprocessen in kaart
Bedrijfsprocessen zijn nodig om diensten te kunnen leveren. Welke ambitie de corporatie in de digitalisering ook nastreeft, de corporatie moet de bedrijfsprocessen op orde hebben en aanpassen aan een nieuwe, gewenste situatie. Bijvoorbeeld dat de huurder een reparatieverzoek kan indienen via een app op zijn mobiele telefoon.
De sector werkt aan een blauwdruk bedrijfsmodel waarin zij alle bedrijfsprocessen voor de woningcorporatie beschrijft: Corporatie Referentie Architectuur, kortweg: CORA. Op hoofdlijnen voeren alle corporaties dezelfde bedrijfsprocessen uit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan alle handelingen die nodig zijn voor het aanbieden van een passende wooneenheid, verhuur, aankoop/verkoop of het voeren van de financiële administratie. We noemen dit een referentie architectuur, een standaard beschrijving van alle processen. Wanneer alle corporaties gebruikmaken van deze referentie architectuur, zijn de functionele eisen bij de aanschaf van software voor iedere corporatie hetzelfde. De inkoopkracht van corporaties bij softwareleveranciers is dan vele malen groter dan nu het geval is.
CORA is volop in ontwikkeling
https://corponet.nl/producten/cora/
https://www.wikixl.nl/wiki/cora/index.php/CORA_bedrijfsprocessen
(2) pas de automatisering aan op de gewijzigde bedrijfsprocessen
Zoals in de bouwwereld de architectuur essentieel is voor het ontwikkelen of renoveren van een gebouw, zo is de architectuur belangrijk voor de ontwikkeling van de informatiehuishouding (de opslag, het beheer en de verstrekking van gegevens binnen de corporatie). Architectuur geeft kaders en richtlijnen voor de aanpassingen in het Applicatie landschap, op basis van de gemaakte beleidsafspraken.
Het Master Data Model geeft inzicht in de onderlinge samenhang van de data die in verschillende applicaties is opgeslagen. Dit inzicht is essentieel voor het kunnen uitvoeren van goede data-analyses.
De Infrastructuur tenslotte biedt inzicht in de opbouw van het computernetwerk van de corporatie.
Elke commissaris moet een beeld hebben van de stand van zaken en ontwikkelingen in de 4 genoemde lagen (zie figuur) binnen de corporatie. Laat de bestuurder (of CIO) hierover een presentatie geven, dat zal zeer verhelderend zijn.
(3) Wat is de impact op de organisatie?
De aanpassingen in bedrijfsprocessen en de daaruit volgende aanpassingen in de automatisering/digitalisering hebben impact op de manier van werken in de organisatie. Hierin is onderscheid te maken in taken (die in de bedrijfsprocessen zijn beschreven), competenties van medewerkers, de bedrijfscultuur en de structuur van de organisatie. De organisatie moet deze onderdelen in samenhang veranderen om de digitale strategie succesvol uit te kunnen voeren.
Vernieuwen in de sector: samenwerking noodzakelijk
De stap naar de digitale corporaties vraagt om veel investeringen: niet alleen in geld, maar ook in mensen. Grote woningcorporaties kunnen die investeringen vermoedelijk wel op eigen kracht doen, maar kleinere corporaties zullen nadrukkelijk met elkaar moeten samenwerken om dergelijke investeringen mogelijk te maken. Samenwerking in de sector is daarom van groot belang.
Een voorbeeld van samenwerking in de sector is De Vernieuwde Stad. Zie hiervoor: http://www.devernieuwdestad.nl/uploads/tx_news/
Lef_nodig_bij_woningcorporaties_voor_digitalisering_061119.pdf
Ecosysteem
In andere sectoren (bijv. de haven van Rotterdam, zie www.smart-port.nl) werken bedrijven gezamenlijk aan vernieuwing en innovatie. Omdat de complexiteit steeds groter wordt, is het steeds moeilijker om alle kennis in eigen huis te organiseren. Samenwerken is daarom een must. In een ecosysteem kunnen ketenpartners en leveranciers samen met de woningcorporaties met elkaar werken aan het ontwikkelen van nieuwe concepten. Alleen ga je sneller, samen kom je verder.
Corporaties hebben Corponet opgericht om aan een gezamenlijk toekomst perspectief te werken. In de 2030 dialoog heeft Corponet haar visie op de toekomst beschreven.
Zie ook: https://corponet.nl/wp-content/uploads/import/De_2030-dialoog_spread_20190424.pdf
Vragen voor de toezichthouder:
- Hoe benadert het bestuur de ontwikkeling richting de digitale corporatie? Hoe worden vernieuwingsprogramma’s ontworpen? Denk aan de driehoek: bedrijfsprocessen, automatisering en organisatie.
- Wat zijn de kansen en risico’s van de nieuwe manier van werken, voor de organisatie en de medewerkers?
- Hoe worden de belangen van de huurders meegenomen in de ontwikkeling richting de digitale corporatie?
- Op welke manier wordt er samengewerkt met andere corporaties of in samenwerkingsverbanden om de digitale corporatie te ontwikkelen?
- Op welke manier maakt de corporatie gebruik van een platform van partijen om de corporatie te vernieuwen? Welke partijen zijn dit en wat is de onderlinge samenhang?