9

Het beoordelen van de jaarrekening vanuit fiscale optiek

In de jaarrekening speelt fiscaliteit een belangrijke rol. Hierna gaan wij in op een aantal van deze belangrijke fiscale aspecten.

Algemene vennootschapsbelastingaspecten

De vennootschapsbelasting komt terug in de winst- en verliesrekening als mutatiepost van de direct verschuldigde vennootschapsbelasting als ook in de aanpassing van de latente belastingpositie. Van direct verschuldigde vennootschapsbelasting is sprake als het fiscaal resultaat, na verrekening van verliezen, positief is. De latente positie ontstaat door nog aanwezige te verrekenen verliezen en door de verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van de activa en passiva. In feite betreft dit een commerciële waardering van een toekomstige fiscale claim of ­vordering. Dit betreft een balanspositie waarvan de mutatie via de winst- en ­verliesrekening loopt.

Voor het inzicht in de fiscale positie is van belang dat woningcorporaties veelal achterlopen met het indienen van de aangiften vennootschapsbelasting. Het is dan ook belangrijk om voor uw woningcorporatie na te gaan tot en met welk jaar de vpb-aangiften zijn ingediend en de aanslag hiervoor definitief is opgelegd. Als namelijk sprake is van een definitieve aanslag vennootschapsbelasting, dan heeft de woningcorporatie fiscale zekerheid over de vpb-positie tot en met dat betreffende jaar. Hoe verder in het heden sprake is van definitieve aanslagen, hoe meer zekerheid bestaat over de vpb-positie.

In de praktijk leidt het bijwerken van de vpb-aangifte over de nog openstaande jaren tot aanpassingen in de jaarrekening als gevolg van een in te dienen aangifte. Daarbij komt dat de uiteindelijke aanslag kan afwijken van het bedrag in de aangifte. Ook dit verschil wordt verwerkt in de laatst openstaande jaarrekening. Deze correcties uit het verleden hebben dan ook invloed op de fiscale positie. De invoering van de Wet minimumbelasting 2024 die mogelijk gevolgen heeft voor grotere woningcorporaties zal in de jaarrekening 2023 in de toelichting naar voren moeten worden gebracht.

De omzetbelasting is als zodanig geen post in de jaarrekening. De omzetbelasting is namelijk ofwel verwerkt in de totale kosten (waardoor deze onderdeel is van de winst- en verliesrekening), of als onderdeel van de totale investering (waardoor deze geactiveerd wordt op de balans als onderdeel van de totale investering). Uitsluitend de (veelal te betalen) btw over het laatste aangiftetijdvak dat afsluit per 31 december is zichtbaar op de balans. Deze post is na betaling van deze btw weer verdwenen.

Fiscale meerjarenplanning

Jaarlijks staat in de RvC de meerjarenbegroting van de corporatie op de agenda. In de regel wordt deze meerjarenplanning in het najaar besproken. Onderdeel van deze meerjarenplanning is de verschuldigde vennootschapsbelasting. Het is van groot belang deze positie door te nemen met het bestuur en daarbij zicht te krijgen op de afwegingen die zijn gehanteerd om tot een inschatting van de vennootschapsbelastingpositie voor de komende jaren te komen (een vpb-planning). Het niet goed inschatten van deze positie kan grote gevolgen hebben voor de financiële ruimte voor de corporatie. Bij deze afweging moet rekening gehouden met wijzigingen in wetgeving maar ook met onzekerheden die in deze fiscale positie is ­opgenomen.

Ook dient de fiscale meerjarenbegroting als basis voor het aanpassen van even­tuele voorlopige aanslagen vennootschapsbelasting en is daarmee een belangrijk middel om inzicht te krijgen in de kasstromen binnen de corporatie.
Voorts dient de fiscale meerjarenplanning als onderbouwing voor de fiscaal-strategische keuzes die door de corporatie gemaakt kunnen worden. Mede als ­gevolg van de invoering van de (ATAD-)renteaftrekbeperking kunnen deze keuzes effecten over verschillende jaren hebben.

Relevante fiscale vragen ten aanzien van de jaarrekening en de meerjarenplanning

1. Welke discussiepunten bestaan er ten aanzien van de fiscale positie van de woningcorporatie in de jaarrekening en hoe worden deze geborgd?
2. Of en op welke wijze is er sprake van een fiscale meerjarenplanning? Hoe wordt deze gemonitord?
3. Wat is de impact van de (ATAD-)renteaftrekbeperking en op welke wijze wordt dit meegenomen bij investeringsbesluiten?